Zmiany użytkowania terenu w Lublinie i jego najbliższym sąsiedztwie w ostatnim 40-leciu

• Autorzy: Wioletta Kałamucka , Krzysztof Kałamucki , Anna Kamińska , Marta Filipek

Warianty tytułu

Changes of Land Use in Lublin and Its Vicinity in the Last 40 Years

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tereny miast i strefy podmiejskie charakteryzują się dużą dynamiką zmian użytkowania ziemi. Kosztem użytków rolnych, niekiedy również lasów, zwiększa się udział terenów zabudowanych na cele mieszkaniowe, przemysłowe, usługowe i komunikacyjne. Lublin jest miastem, w którym proces ten w ostatnich latach przybiera znacząco na sile. Efektem jest wyraźna zmiana sposobu użytkowania gruntów, a co za tym idzie przemiana krajobrazów terenów wiejskich położonych w sąsiedztwie Lublina. Celem pracy jest uchwycenie przemian użytkowania ziemi na terenie miasta i strefy podmiejskiej w ostatnim czterdziestoleciu w ujęciu przestrzennym (kartograficznym) i statystycznym. Podstawą analiz były mapy topograficzne w skali 1:10 000 z lat 70. i 90. ubiegłego wieku oraz zdjęcia lotnicze w skali 1:13 000 z 2009 r., w odniesieniu do których określono wielkość i dynamikę przemian. Największe zmiany w strukturze użytkowania stwierdzono w odniesieniu do gruntów ornych (ubytek ponad 8,6%), zabudowy zwartej (wzrost o 2,4%) i zabudowy rozproszonej (wzrost o 5,0%). Obszarami największych przemian były gminy Jastków, Konopnica, Wólka i Głusk. Zbadano również charakter jakościowy zmian. (abstrakt oryginalny)

EN

Urban areas and suburban areas are characterized by large dynamics of changes in land use. At the expense of agricultural land, and sometimes also forests, the share of built-up areas for residential, industrial, service and transport purposes is increased. Lublin is a city in which this process in recent years has become considerably stronger. The significant change of land use, and consequently the transformation of rural landscapes located in its vicinity, is the result. This paper deals with capturing the changes of land use in the city and suburban area in the last 40 years in a spatial (cartographic) and statistical approach. The basis of the analysis were the topographical maps at the scale of 1:10 000 from the 1970s and 1990s, and aerial photos at the scale of 1:13 000 from 2009, in respect of which the size and dynamics of changes have been specified. The largest changes in land use structure have been found in relation to arable land (loss of more than 8,6%), intensive densely built-up area (increase of 2,4%) and low density built-up area (increase of 5%). The communities Jastków, Konopnica, Wólka, Głusk have been areas of the greatest changes. Qualitative changes have been also examined. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Użytkowanie ziemi; Zagospodarowanie przestrzenne; Urbanizacja; Obszary wiejskie; Miasto

EN

Land use; Spatial development; Urbanisation; Rural areas; City

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 4(30)
• Strony: 99--109

Twórcy

autor

Wioletta Kałamucka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Krzysztof Kałamucki

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Anna Kamińska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Marta Filipek

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• Bański J., Wesołowska M. (2006): Rozwój budownictwa mieszkaniowego na obszarach wiejskich województwa lubelskiego. "Przegląd Geograficzny", nr 78 (2), s. 207-229.
• Ciołkosz A., Poławki Z.F. (2005): Zmiany użytkowania ziemi w Polsce w II połowie XX w. na podstawie analizy danych kartograficznych. "Roczniki Geomatyki", nr 3 (2), s. 17-26.
• Flaga M. (2010): Demographic Consequences of Suburbanization in Selected Towns in the Eastern Borderlands of Poland. "Bulletin of Geography. Socio-Economic Series", nr 14, s. 5-22.
• Gorzym-Wilkowski W. (2011): Kształt i przekształcenia sieci osadniczej. [w:] W. Janicki (red.): Województwo lubelskie. Środowisko-społeczeństwo-gospodarka, Lublin, Norbertinum Wydawnictwo - Drukarnia - Księgarnia.
• Kałamucka W. (2009): Stan najbliższego otoczenia miejsca zamieszkania i krajobraz okolicy w wybranych obszarach wiejskich Lubelszczyzny. [w:] Z. Kuriata (red.): Polskie krajobrazy wiejskie dawne i współczesne, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, t. 12, Sosnowiec, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG.
• Kondracki J. (2002): Geografia regionalna Polski. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Legutko-Kobus P. (2006): Planowanie strategiczne i przestrzenne w gminach otaczających Lublin. [w:] S. Kozłowski (red.): Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, t. 2, Białystok-Lublin-Warszawa, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Meksuła M. (2001): Kartograficzne sposoby prezentowania dynamiki zjawisk. "Polski Przegląd Kartograficzny", nr 33 (4), s. 328-338.
• Polski J., Wesołowska M. (2006): Ekonomiczne aspekty rozprzestrzeniania się miast na przykładzie aglomeracji Lubelskiej. [w:] S. Kozłowski (red.): Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, t. 2, Białystok-Lublin-Warszawa, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Trzaskowska E., Sobczyk K. (2006): Jak chronić krajobraz wsi podmiejskich przed rozlewaniem się miast na przykładzie okolic Lublina. [w:] S. Kozłowski (red.): Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, Studia nad Zrównoważonym Rozwojem, t. 2, Białystok-Lublin-Warszawa, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Uhorczak F. (1969): Polska przeglądowa mapa użytkowania ziemi 1:1 000 000. Prace Geograficzne, t. 17, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Witek T. (red.) (1981): Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin. Puławy, Inst. Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.
• Województwo Lubelskie. Podregiony, powiaty, gminy. (2011), Lublin, Urząd Statystyczny w Lublinie.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.56583/br.1173