PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2013 | nr 2 (41) | 130--156
Tytuł artykułu

System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie

Warianty tytułu
Euro-Atlantic System and International Security in the Multi-Polar World
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jaką rolę będzie odgrywał system euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym i czy będzie on w stanie zapewnić światu pokój i bezpieczeństwo? Czy nadal będzie mógł konkurować z rosnącymi potęgami Chin, Indii, Rosji i innymi mocarstwami wschodzącymi? Autor stawia tezę, że dzisiaj bardzo trudno odpowiedzieć na te pytania, gdyż świat staje się coraz mniej przewidywalny, a dynamika zachodzących w nim zmian jest bezprecedensowa. W dodatku pozostaje on w cieniu wciąż trwającego kryzysu finansowo-gospodarczego i nadal trudno przewidzieć, kiedy się on skończy i jakie będą jego konsekwencje dla Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz dla innych uczestników współczesnych stosunków międzynarodowych. Autor pokazuje, że dziś powstaje nowy, wielobiegunowy i wielocywiliza-cyjny porządek światowy, a lata 1991-2010 dowiodły, iż Wspólnota Atlantycka była nieprzygotowana na upadek ładu bipolarnego i rozpad sowieckiego imperium, które uważano za największe zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Ponadto autor zastanawia się, czy możliwy jest renesans Wspólnoty Atlantyckiej i czy będzie ona mogła odgrywać taką rolę w XXI w., jaką odgrywała pod egidą Stanów Zjednoczonych w drugiej połowie XX w. Stawia tezę, że jeśli Wspólnota Atlantycka wyjdzie zwycięsko z obecnego impasu, to stanie się współautorem nowego multipolarnego ładu międzynarodowego. Jeśli zaś tak się nie stanie, to świat czekają lata chaosu, konfliktów i wojen, gdyż Chiny czy Indie jeszcze przez kilkanaście, a nawet przez kilkadziesiąt lat nie będą na tyle silne, aby stworzyć nowy pokojowy ład międzynarodowy, z pominięciem lub zmarginalizowaniem Wspólnoty Atlantyckiej. (abstrakt oryginalny)
EN
The article is an attempt to answer a question what the role of the Euro-Atlantic system in the multi-polar world will be and if it will be able to safeguard peace and security in the world. Will it be able to compete with the growing super-powers of China, India, Russia and other emerging powers? The author presents a thesis that it is very difficult to answer those questions today because the world is becoming less and less predictable and the dynamic of changes is unprecedented. Additionally, it remains in the shade of the still existing financial and economic crisis and it is hard to say when it is going to finish and what the consequences for the USA, the European Union and other participants of the international relations will be. The author demonstrates that a new, multi-polar and multi-civilization world order is being created today, and the period between 1991 and 2010 proves that the Atlantic Community was not prepared for the collapse of the bipolar order and the Soviet Empire, which was believed to be the greatest threat for the international peace and security. Moreover, the author considers whether a renaissance of the Atlantic Community is possible and whether it could play the same role in the 21st century as it used to play under the leadership of the USA in the late 20th century. He suggests that if the Atlantic Community overcomes the present impasse, it will be a co-author of a new international multi-polar order. However, if it does not, the world will face a chaos, conflicts and wars for years because China or India will not be strong enough for several or even dozens of years to create a new peaceful international order without or with the marginalized Atlantic Community. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
130--156
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
Bibliografia
  • Al Haj Saleh Y., Die Revolution in Syrien, "Neue Gesellschaft Frankfurter Hefte", 2012, nr 9.
  • Ash T.G., Free World: America, Europe and the Surprising Future of the West, Rand House, New York 2010.
  • Asmus R.D., Mała wojna, która wstrząsnęła światem. Gruzja, Rosja i przyszłość Zachodu, Fundacja Res Publica im. Henryka Rzeczkowskiego, Warszawa 2010.
  • Beck B., Das deutsche Europa, Suhrkamp, Berlin 2013.
  • Beck U., Niemiecka Europa. Nowe krajobrazy władzy pod znakiem kryzysu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
  • Bielecki J., Europa nie mówi głosem baronessy Ashton, "Gazeta Wyborcza", 25.IV.2013.
  • Brzeziński Z., Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej potęgi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
  • Buchman T., Burzliwy pokój. Historia Europy 1945-2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
  • CDU podpisało umowę koalicyjną z FDP, "Wprost", 26.X.2009.
  • De Vasconcelos A., Zaborowski M. (red.), The Obama moment. European and American perspectives, European Union Institute for Security Studies, Paryż 2009.
  • Domagała A., Integracja Polski z Unią Europejską, Oficyna Wydawnicza Łoś- graf, Warszawa 2011.
  • Drzewicki A., Współczesny wymiar stosunków niemiecko-rosyjskich, "Biuletyn Niemiecki", 2012, nr 26.
  • Dżikija N., Kryzys kruszy wiarę w Unię, "Dziennik Gazeta Prawna", 15.V.2013.
  • Elshtain B., Just War against Terror: The Burden of American Power in a Violent Word, New York 2003.
  • Friedman G., Następna dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012.
  • Gemeinsam für Deutschland - mit Mut und Menschlichkeit. Koalitionsvertrag zwischen CDU, CSU und SPD, 11.XI.2005, Berlin 2005.
  • Gilpin R., War and Change in World Politics, Cambridge University Press, New York 1983.
  • Girard R., Celuipar qui le scandale arrive, Paris 2001.
  • Gotkowska J., Bundeswehra 3.0. Polityczny, wojskowy i społeczny wymiar reformy, siły zbrojne RFN, "Punkt Widzenia", nr 28, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2012.
  • Gougeon J.P., Niemcy XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2011.
  • Góralczyk B., W poszukiwaniu nowego ładu globalnego, "Studia Europejskie", 2010, nr 4.
  • Guzek M. (red.), Ekonomia i polityka w kryzysie, Uczelnia Łazarskiego i ISP PAN, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2012.
  • Heisbourg F., Ischinger W., Robertson G., Shake K., Valasek T., All alone? What US retrenchment means for Europe and NATO, Centre for European Reform, London 2012.
  • Hofmann S.C., European Security in NATO's Shadow. Party, Ideologies and Institution Building, Cambridge University Press, Cambridge, New York 2013.
  • Holzer J., Europa zimnej wojny, ISP PAN, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012.
  • Huntington S.P., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, PWN, Warszawa 1997.
  • Judt J., Po wojnie. Historia Europy od roku 1945, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2008.
  • Kerski B., Mocarstwowość czy realistyczny idealizm?, "Nowa Europa Wschodnia", 2013, nr 2.
  • Kjellen R., Der Staat als Lebensform, Lipsk 1917.
  • Knopek J. (red.), Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
  • Koziej S., Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
  • Krueger A.B., Maleckova J., Does Poverty Cause Terrorism? The Economics and the Education of Suicide Bombers, "New Republic", 24.VI.2002.
  • Kukliński A., Kryzys Wspólnoty Atlantyckiej XXI w., "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego", nr 2(566), luty 2012.
  • Kukliński A., Pawłowski K. (red.), The Atlantic Community. The Titanic of the XXI Century?, Wyższa Szkoła Biznesu - National Louis University, Nowy Sącz 2010.
  • Kuźniar R. (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2012.
  • Kuźniar R., Globalizacja, geopolityka i polityka zagraniczna, "Sprawy Międzynarodowe", 2000, nr 1.
  • Lewis B., The Crisis of Islam: Holy War and Unholy Terror, London 2004.
  • Lucas E., Nowa zimna wojna. Jak Kreml zagraża Rosji i Zachodowi, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2008.
  • Łuczak W., Prawdy i mity atlantyckiej tarczy, "Raport. Wojsko. Technika. Obronność", 2013, nr 1.
  • Łukaszewicz H., Rozmowy o przyszłości Europy i Unii Europejskiej, "Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej", 2010, nr 8.
  • Milczarek D., Świat na rozdrożu - ewolucja międzynarodowego otoczenia UE, "Studia Europejskie", 2009, nr 4.
  • Misiągiewicz J., Polityka zagraniczna Turcji po zimnej wojnie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
  • Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 2010.
  • Modelski G., The Long Cycle of Global politics and the Nation- State, "Comparative Studies in Society and History", vol. 20, No. 2, April 1978.
  • Modelski G., Thompson W.R., Leading Sectors and World Powers: The Co-evolution of Global Economics and Polities, University of South Carolina Press, Columbia 1996.
  • Müller J.W., Wo Europa endet? Ungarn, Brüssel und das Schicksal der liberalen Demokratie, Suhrkamp, Berlin 2013.
  • NATO, The Secretary General Annual Report 2012, Brussels 2012.
  • Nowak T., Perspektywy cywilizacji europejskiej, "Studia Europejskie", 2011, nr 3.
  • Ochmann C., Przyszłość Partnerstwa Wschodniego z niemieckiej perspektywy, "Biuletyn Niemiecki", 2010, nr 6.
  • Przemówienie ministra spraw zagranicznych RP Radosława Sikorskiego nt. "Polska a przyszłość Unii Europejskiej", Berlin 28 listopada 2011 r.
  • Rewizorski M., Rola Unii Europejskiej w budowie nowego ładu międzynarodowego - stan obecny i perspektywy, "Rocznik Integracji Europejskiej",2010, nr 4.
  • Soja M., Stosunki UE - NATO w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiego i obrony na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011.
  • Strategic Survey 2012, "The Annual Review of World Affairs", Internationale Institute of Strategic Studies, London 2012.
  • Suchman T., Burzliwy pokój. Historia Europy 1945-2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
  • Szymański A. (red.), Turcja i Europa. Wyzwania i szanse, PISM, Warszawa 2011.
  • Świeboda P. (red.), Polska globalna. Impuls do debaty, demosEUROPA. Centrum Strategii Europejskiej, Warszawa 2013.
  • Terzi O., The influence of the European Union on Turkish foreign Policy, Ash-gate, Farnham 2010.
  • Transatlantic Trends 2012 Partners, The German Marshall Fund of the United States, Nowy Jork 2012.
  • Wachstum. Bildung. Zusammenhalt, der Koalitionvertrag zwischen CDU, CSU und FDP, 17. Legislaturperiode, Berlin 2009.
  • Weil S., Oppression and Liberty, London 2002.
  • Węc J.J., Traktat lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach 2007-2009, Księgarnia Akademicka, Kraków 2011.
  • Wiliams P.D., Security Studies. An Introduction, Routledge, Londyn-Nowy Jork 2012.
  • Wódka J., Polityka zagraniczna Turcji. Uwarunkowania wewnętrzne oraz podmioty decyzyjne, ISP PAN, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012.
  • Zawilska-Florczuk M., Nowy rząd RFN: integracja i edukacja zamiast wielkich reform, Ośrodek Studiów Wschodnich, www.osw.waw.pl/pl
  • Zdanowski J., Bliski Wschód 2011: bunt czy rewolucja?, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011.
  • Żakowski J., Ameryka wraca do domu. Wywiad z George'em Friedmanem, amerykańskim politologiem, właścicielem prywatnej agencji wywiadowczej, o nadmiernym znaczeniu Niemiec w Europie i militarnych obowiązkach Polski, "Polityka", 29.X.-6.XI.2012.
  • Żerko S., Niemiecka polityka wobec Rosji: kontynuacja mimo wszystko, "Biuletyn Instytutu Zachodniego", 2012, nr 104.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171302041

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.