Ideologiczna degradacja nauki ekonomii a zmiany na światowych rynkach finansowych

• Autorzy: Marian Guzek

Warianty tytułu

Ideological Degradation of Economics versus Changes in the Global Financial Markets

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor stawia tezę, że neoliberalizm, który na początku lat 80. wyparł z makroekonomii jej główny nurt złożony z teorii klasyczej i neoklasycznej, uzupełnionej keynesizmem, a w pewnym stopniu również ordoliberalizmem (niesłusznie zaliczanym często do nurtu neoliberalnego), uległ przekształceniu z doktryny naukowej w ideologię, wskutek czego spowodował istotne obniżenie roli nauki ekonomii w prawidłowym kształtowaniu procesów gospodarczych świata. Zdaniem autora, połączenie monetaryzmu Miltona Friedmana z austriacką szkołą ekonomii zniekształciło nie tylko liberalizm klasyczny, ale doprowadziło do realizowania wadliwej polityki gospodarczej państw, opartej na fałszywym dogmacie o samoregulacji i samorównoważe- niu się gospodarki jako zbioru rynków. Szczególne szkody wystąpiły w sferze działania światowych rynków finansowych z powodu wyjęcia ich z prawidłowego systemu regulacji i nadzoru państw oraz nadania rynkom charakteru ponadpaństwowego, co wywołało ich deformację oraz utratę zdolności do właściwej samoregulacji. Marazm mainstreamu ekonomii i bezradność państw w warunkach tolerowania wielkich spekulacji o charakterze monopolistycznym na giełdach papierów wartościowych i na rynkach walutowych stwarza stałe zagrożenia kryzysowe. Propagowana przez szkołę austriacką ideologia skierowana w stronę anarchokapitalizmu i zmierzająca do usunięcia państwa nie tylko z gospodarki, lecz w ogóle do likwidacji państwa jako instytucji, jest nadzwyczaj niekorzystną perspektywą dla całego świata. W tej sytuacji jest niezbędne poszukiwanie nowych rozwiązań ustrojowych oraz nowej doktryny polityki gospodarczej. Za podstawę teoretyczną tych poszukiwań autor proponuje liberalizm synergiczny. (abstrakt oryginalny)

EN

The author presumes that the basic pre-causes of the world financial crisis should be looked for in macroeconomics. In 1980s, its mainstream, embracing classical liberalism modified by J.M. Keynes and - to certain degree - by ordoliberalism (sometimes improperly included into the neoliberal path), was pushed out and replaced by the Hayek-Friedman neoliberal doctrine. That doctrine was transformed step by step into an ideology causing an essential deformation of macroeconomics and neglecting the role of scientific premises in shaping the world economy. The author argues that neoliberalism was based on the false dogma of self-regulation and self-stabilizing capabilities of not only individual free market but also inter-market links within any free market economy as a whole. The economic policy based on that doctrine led to harmful consequences, particularly on the financial markets taken out from the system of proper regulations and empowered with the features of supra-state bodies. The mixture of the Austrian school anti-state vision and the Chicago school's hypothesis of rational expectations has brought about improper interventionism as well as malfunctioning of the market mechanisms. The results of that type opened a way for the most radical libertarian vision of anarcho-capitalism, leading to a complete elimination of the state not only from the economy but also from the political and social life of the nations. According to the author, an implementation of this vision would mean a catastrophe to individual countries but, first of all, to the European Union as the organization integrating not only markets but also the state institutions as their regulators. Under these circumstances the author advocates looking for new systemic solutions and a new scientific doctrine for economic policy, suggesting synergic liberalism, based on the permanent joint action of the states and markets in order to achieve synergy effects going beyond the results of their complementarities or typical interventionism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Rynki finansowe; Neoliberalizm

EN

Economics; Financial markets; Neoliberalism

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 3 (38)
• Strony: 17--31

Twórcy

autor

Marian Guzek

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

Bibliografia

• Alan Greenspan przyznał się do kryzysu finansowego, "Newsweek", http://www. neesweek.pl.
• Czech M., Żakowski, mniej epitetów, "Gazeta Wyborcza", 25.10.2011 r.
• Ekonomia i polityka w kryzysie. Kierunki zmian w teoriach, M. Guzek (red.). Uczelnia Łazarskiego i Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2012.
• Friedman M. i R., Wolny wybór, PANTA, Sosnowiec 1994.
• Guzek M., Makroekonomia i polityka po neoliberalizmie, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa 2011.
• Hayek F., Droga do zniewolenia, Wydawnictwo Arcana, Kraków 2005.
• Hayek F., Indywidualizm i porządek ekonomiczny, ZNAK, Kraków 1998.
• Keynes J.M., Ogólna teoria procentu, zatrudnienia i pieniądza, WydawnictwoNaukowe PWN, Warszawa 2003.
• Konkin S.E., New Libertarian Manifesto, Strategy of the New Libertarian Alliance, NY 1981.
• Makowski J., Państwo, które ciągle się reformuje, "Rzeczpospolita", 26.04.2011 r.
• Makowski J., Stracone pokolenie? Mit! "Gazeta Wyborcza", 05-06.11.2011 r.
• Mises L., Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Warszawa 2007.
• Matysiak A., Manowce indywidualizmu metodologicznego w teoriach makroekonomicznych, [w:] M. Guzek (red.), Ekonomia i polityka w kryzysie. Kierunki zmian w teoriach, Uczelnia Łazarskiego i Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2012.
• Milbradt G., Kryzys łatwego liberalizmu?, "Rzeczpospolita, Plus Minus"11-12.08.2012 r.
• Rothbard M.N., Ekonomia wolnego rynku, Warszawa 2007.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa 1954.
• Stiglitz J.E., Neoliberalizm to religia, "Gazeta Wyborcza", 21-22.01.2007 r.
• Wojciechowski M., Ekonomiczne perpetuum mobile, "Rzeczpospolita", 18.05.2012 r.
• Żakowski J., Czechu, więcej realizmu, "Gazeta Wyborcza", 24.10.2011 r.