Kształtowanie przestrzeni w rynkach ośrodków administracyjnych regionu częstochowskiego

• Autorzy: Sebastian Wróblewski

Warianty tytułu

Shaping of the Public Space in the Markets of the Communal Centres in the Częstochowa Region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przestrzeń publiczna w rynkach małomiasteczkowych regionu częstochowskiego w ciągu ostatniego stulecia przechodziła kilka faz radykalnych zmian. Większość ogólnych struktur małomiasteczkowych układów urbanistycznych pochodzi sprzed XIX w., z okresu ich lokacji, lecz ich architektura pochodzi z okresu dwudziestolecia międzywojennego i przełomu wieków XIX i XX. Układ przestrzenny, osie kompozycyjne i widokowe przestrzeni rynkowej, podział na strefy we wnętrzu rynków ukształtowane w toku historii dotrwały od końca XIX w. do połowy następnego stulecia niemal bez większych przekształceń. Najważniejsze zmiany w układzie przestrzeni rynkowej zaistniały w okresie 1945-1990. Zrywano wówczas ciągłość kulturową, zarówno w kształtowaniu architektury pierzei, jak i całkowicie zmieniano układ kompozycji przestrzennej wnętrz urbanistycznych. Współczesne prace rewaloryzacyjne próbują na nowo zdefiniować kompozycję rynków małomiasteczkowych. W zależności od wielu aspektów realizacje prac rewaloryzacyjnych reprezentują różny poziom jakości estetycznej. (abstrakt oryginalny)

EN

Public space in small town markets of the Czestochowa region has been radically changed over the last hundred years. The majority of spatial plans were generally shaped before the 19th century, during the process the of towns' location, but their architecture went back to the end of the 19th century or 1st half of the 20th century. The spatial plan, composition and view axes, divisions into the different spheres in the interiors of the markets were shaped in the course of history and were preserved almost intact till the first half of the 20th century. Major changes to the spatial structure of those markets were introduced in the period between 1945 and 1990. Then the cultural continuity was broken in both the architecture of the urban walls and the spatial composition of the urban interiors. Contemporary revitalization works are aimed at the reshaping of the composition of the public space in small town markets. For many reason they represent different levels of aesthetics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Architektura; Budownictwo; Krajobraz miasta; Przestrzeń publiczna

EN

Architecture; Construction; City landscape; Public space

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 10
• Strony: 77--100

Twórcy

autor

Sebastian Wróblewski

• Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• Antoniewicz M., Niektóre problemy genezy miasta Żarki na tle politycznych dziejów regionu w XIV wieku [w:] Szkice z dziejów Żarek, red. H. Rola, Katowice 1984.
• Dębicki Z., Miasteczko, Gebethner i Wolff, Warszawa 1917.
• Drexler I., Odbudowanie wsi i miast na ziemi naszej, Wydawnictwo Zakładu im. Ossolińskich, Lwów 1921.
• Kłobuck. Dzieje miasta i gminy (do r. 1939), red. F. Kiryk, Secesja, Kraków 1998.
• Kuehnel A., Zasady budowy miast małych i miasteczek, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, Lwów 1918.
• Ogrodniczak H., Zarys historii ziem województwa częstochowskiego [w:] Ziemia Czę- stochowska, t. XII, Towarzystwo Popierania Kultury Regionalnej, Częstochowa 1978.
• Rok R., Budownictwo drewniane wsi częstochowskiej, "Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie", tom 6, red. A. Jaśkiewicz, Częstochowa 1993.
• Romański M, Z dziejów gminy Olsztyn, Urząd Gminy Olsztyn, Olsztyn 2009.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W.Walewski, Redakcja Wędrowca, Warszawa 1880-1914.
• Sobieralski F., Powiat częstochowski w okresie II Rzeczypospolitej (1918-1939) [w:] Ziemia Częstochowska, t. XXVI, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, Częstochowa 1999.
• Szymański S., Budownictwo z wapienia jurajskiego w Częstochowie, "Rocznik Muzeum w Częstochowie", red. W. Błaszczyk, Częstochowa 1966.
• Trawiński M., Z badań nad budownictwem wiejskim w rejonie częstochowskim, "Rocznik Muzeum w Częstochowie", red. W. Błaszczyk, Częstochowa 1966.
• Wiech S., Miasteczka guberni kieleckiej w latach 1870-1914, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 1995.