Aspekty prawne i metodologiczne oceny oddziaływania na środowisko inwestycji w infrastrukturę transportu

• Autorzy: Małgorzata Łatuszyńska , Roma Strulak-Wójcikiewicz

Warianty tytułu

Legal and Methodological Aspects of Environmental Impact Assessment of Investments in Transport Infrastructure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Modernizacja oraz budowa nowych obiektów infrastruktury transportowej jest kluczowym elementem rozwoju społeczno-gospodarczego, od którego zależy trwałość wzrostu ekonomicznego w skali regionalnej i lokalnej. Inwestycje w infrastrukturę transportu powodują jednak także negatywne skutki. Ciągły wzrost wolumenu usług transportowych i wzrastające natężenie ruchu prowadzą do poważnego zagrożenia środowiska naturalnego. Narzędziem, które umożliwia w miarę pełną i obiektywną identyfikację możliwych zagrożeń po to, aby zapobiec degradacji środowiska i chronić zdrowie ludzi, a przez to zapewniać, że wzrost społeczno-ekonomiczny będzie przebiegał w zgodzie z zasadą trwałego i zrównoważonego rozwoju, jest ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ). Artykuł przybliża problematykę OOŚ w kontekście uwarunkowań prawnych oraz metodologicznych. Głównym jego celem jest wykazanie, że zastosowanie symulacji komputerowej do generowania informacji na potrzeby OOŚ może znacznie ułatwić i wzbogacić dotychczasową jej metodologię. (abstrakt oryginalny)

EN

Modernization and construction of new transport infrastructure is a key element of economic and social development, on which depends the sustainability of economic growth in the regional and local scale. The development of transport infrastructure, however, has the negative effects. The continuous increase in the volume of transport services and the increasing volume of traffic leads to more and more serious environmental threats. A tool that allows for rather complete and objective identification of possible risks is the environmental impact assessment (EIA). Article closers the issue of the EIA procedure in the context of legal and methodological considerations. Its main aim is to prove, that the use of computer simulation to generate information for the EIA can greatly facilitate and enrich the existing methodology.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Infrastruktura transportu; Inwestycje w transporcie; Prawne aspekty ochrony środowiska; Ochrona środowiska; Regulacje prawne

EN

Transport infrastructure; Investments in transport; Environmental protection regulations; Environmental protection; Legal regulations

• Czasopismo: Oeconomia Copernicana
• Rocznik: 2013
• Tom: 4
• Numer: nr 3
• Strony: 103--120

Twórcy

autor

Małgorzata Łatuszyńska

• Uniwersytet Szczeciński

autor

Roma Strulak-Wójcikiewicz

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Adamczyk W. (2004), Ekologia wyrobów - jakość, cykl życia, projektowanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• ASTRA (1999), Assessment of Transport Strategies, Deliverable D3: System Dynamics Model Platform, Institut für Wirtschaftspolitik und Wirtschaftsforschung, Universität Karlsruhe.
• Banister D., Berechman J. (2000), Transport Investment and Economic Development, UCL Press, London.
• Barteczek A. (1977), Integracyjna funkcja infrastruktury gospodarczej w świetle badań nad Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym, Studia KPZK PAN, t. LIX, PWN, Warszawa.
• Biniek Z., Hidber C. (1987), Ein Systemdynamisches Simulationsmodell des Alpenquerenden Güterverkehrs, IVT-ETH Zürich, Zürich.
• Brauweiler J., Kramer M., Nowak Z. (2005), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom 2: Instrumenty i systemy zarządzania, C.H. Beck, Warszawa.
• Brozova H., Ruzicka M. (2010a), The Assessment of Environmental Impacts of Transport Using ANP, 12th WSEAS International Conference on Mathematical Methods, Computational Techniques and Intelligent Systems (MAMECTIS '10), Sousse, Tunisia, http://www.wseas.us/e-library/conferences/2010/Tunisia/ MAMECTIS/MAMECTIS-08.pdf (22.03.2011).
• Brozova H., Ruzicka M. (2010b), The AHP and ANP Models for Transport Environmental Impacts Assessment, WSEAS TRANSACTIONS on POWER SYSTEMS, Vol. 5, No. 3, http://www.wseas.us/e-library/transactions /power/2010/89-877.pdf (23.03.2011).
• Brzozowska L., Brzozowski K., Drąg Ł. (2009), System informacji przestrzennej jako integrator systemu komputerowego do oceny jakości powietrza, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa", Nr 5 (712).
• Bielecka E. (2006), Systemy Informacji Geograficznej. Teoria i zastosowania, Wyd. PJWSTK, Warszawa.
• Cempel C. (2003), Nowoczesne Zagadnienia Metodologii i Filozofii Badań, Politechnika Poznańska, Poznań.
• Cimren E., Bassi A., Fiksel J. (2010), T21-Ohio, a System Dynamics Approach to Policy Assessment for Sustainable Development: A Waste to Profit Case Study, Special Issue System Dynamics Simulation of Environmental and Resource Sustainability, 2(9), MDPI AG, Basel, http://dx.doi.org/10.3390/su2092814.
• EKKOM (2008), Podręcznik dobrych praktyk wykonywania opracowań środowiskowych dla dróg krajowych, Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunalnego "EKKOM", Kraków.
• ERM (2001a), Wytyczne dotyczące OOŚ - Screening, Zarząd Zasobami Środowiska - Environmental Resources Management (ERM) w ramach umowy badawczej z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej ds. Środowiska, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
• ERM (2001b), Wytyczne dotyczące OOŚ - Scoping, Zarząd Zasobami Środowiska Environmental Resources Management (ERM) w ramach umowy badawczej z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej ds. Środowiska, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
• Fedra K., Winkelbauer L., Pantulu V.R. (1991), Expert Systems for Environmental Screening. An Application in the Lower Mekong Basin, International Institute for Applied Systems Analysis, Laxenburg, Austria, http://www.iiasa.ac.at/Admin/PUB/Documents/RR-91-019.pdf (19.10.2011).
• Findeisen W. (1985), Analiza systemowa - podstawy i metodologia, PWN, Warszawa.
• Ford A. (1999), Modeling the Environment: An Introduction To System Dynamics Modeling Of Environmental Systems, Island Press, Washington, http://dx.doi.org/10.1177/003754970007400406.
• Forrester J.W. (1961), Industrial Dynamics, The MIT Press and Wiley, New York.
• Forrester J.W. (1971), Planung unter dem Einfluss komplexer Sozialer Systeme, [w:] Politische Planung in Theorie und Praxis, Piper Verlag, München.
• GDOŚ (2009), Postępowania administracyjne w sprawach określonych ustawą z dn. 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, Zeszyty metodyczne nr 1 Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Warszawa.
• Głowacki T. (2005), Projekty GIS, Administracja i użytkowanie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• Gordon G. (1974), Symulacja systemów, WNT, Warszawa.
• Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R. (2007), GIS. Obszary zastosowań, PWN, Warszawa.
• Gronowicz J., Kubiak T. (2009), Zastosowanie procedury oceny oddziaływania na środowisko w procesie projektowania stacji demontażu samochodów wycofanych z eksploatacji, "Problemy Eksploatacji", Nr 1.
• Grudzińska I., Zarzecka J. (2011), Zmiany w postępowaniach administracyjnych w sprawach ocen oddziaływania na środowisko, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
• Gruszczyński S. (2006), Ocena i prognozowanie stanu gleb na potrzeby planów i programów, Inżynieria Środowiska, T. 11, z. 1, Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie, http://journals.bg.agh.edu.pl/INZYNIERIA/2006- 01/IS_2006_1_04.pdf (18.03.2011).
• Hofman L. (1968), Ekonomika żeglugi śródlądowej w zarysie, Wydawnictwo Morskie, Gdynia.
• Huddleston J.R., Pangotra P.P. (1990), Regional and local economic impacts of transportation investments, "Transportation Quarterly", Vol. 44.
• Kamińska T. (1999), Makroekonomiczna ocena efektywności inwestycji infrastrukturalnych na przykładzie transportu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Kamińska T., Rusak M. (2000), Kryteria społeczno-ekonomiczne decyzji infrastrukturalnych w transporcie, "Przegląd Komunikacyjny", Nr 3.
• Kappel R., Staub P. (1981), The ZENCAP/D Model. Energy, Capital Requirements and Economics development: Preliminary Results for the Federal Republic of Germany, Working Papers No 10, ETH, Zürich.
• Kasztelewicz Z., Ptak M. (2009), Procedura oceny oddziaływania na środowisko w górnictwie odkrywkowym, w świetle nowych regulacji ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki obszarów Natura 2000, Warsztaty z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie, http://www.min-pan.krakow.pl/Zaklady/pgeodyn /warsztaty/pdf_/06_.pdf (15.06.2012).
• Komornicki T. i inni (2010), Ocena wpływu inwestycji infrastruktury transportowej realizowanych w ramach polityki spójności na wzrost konkurencyjności regionów (w ramach ewaluacji ex post npr 2004-2006). Raport końcowy, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Warszawa.
• Krupa K. (2008), Modelowanie symulacja i prognozowanie. Systemy ciągłe, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa.
• Kuchenbecker K., Rothengatter W. (1998), A System Dynamics Approach to Transport Infrastructure Planning, The World Conference on Transport Research, Antwerp.
• Kwiecień J. (2006), Trendy rozwojowe GIS, "Przegląd Geodezyjny", Rok LXXVIII, Nr 6.
• Lackowski A., Lenart W., Wiszniewska B., Szydłowski M. (2004), Metodyka oceny oddziaływania na środowisko jako całość w procesie wydawania pozwolenia zintegrowanego, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa, http://ippc.mos.gov.pl/ippc/custom/metodyka1(1).pdf (06.07.2012).
• Leal Neto A. de C., Legey L.F.L., Gonzalez-Araya M.C., Jablonski S. (2006), A System Dynamics Model for the Environmental Management of the Sepetiba Bay Watershed, Brazil, Environ Manage, Springer Science+Business Media, Inc., http://dx.doi.org/10.1007/s00267-005-0211-5.
• Leleur S., Kronbak J., Nielsen O.,A., Rehfeld C., Bulman E., Giorgi L., Reynaud Ch., Viegas J., Räsanen J., Maffi S. (1998), CODE-TEN Deliverable D1. Baseline Methodology, ICCR, Vienna.
• Lipiec-Zajchowska M. (1988), Metody symulacji komputerowej w prognozowaniu makroekonomicznym, PWE, Warszawa.
• Longley P., Goodchild M., Maguire D. Rhind D. (2006), GIS. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa. Łatuszyńska M. (2001), Symulacyjne modelowanie ekonomicznych skutków podejmowania decyzji transportowych, "Studia Informatica", Nr 15.
• Łatuszyńska M. (2004), Modelowanie efektów rozwoju międzynarodowych korytarzy transportowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Łatuszyńska M. (2008), Symulacja komputerowa dynamiki systemów, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Gorzów Wielkopolski. Łatuszyńska M. (2010), Dynamika systemowa w modelowaniu systemu transportowego, 65-lecie Szczecińskiej Szkoły Ekonomiki Transportu, Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Zeszyty Naukowe US nr 628, "Problemy Transportu i Logistyki", nr 13.
• Łukaszewicz R.(1975), Dynamika Systemów Zarządzania, PWN, Warszawa.
• Madeyski M., Morawski W., Lissowska E. (1978), Transport. Rozwój i integracja, wyd. 2, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• Małek P. (1977), Elementy cybernetyki w planowaniu przewozów, WKiŁ, Warszawa.
• Naylor T.H. (1975), Modelowanie cyfrowe systemów ekonomicznych, PWN, Warszawa.
• Obršálová I., Pešta J. (2005), Ocena Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) [w:] Kramer M., Brauweiler J., Nowak Z. (red.), Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem, Tom II: Instrumenty i systemy zarządzania, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Orley A. (1985), Regional income variation and transportation, "Journal of Regional Analysis and Policy", Vol. 15, No. 2.
• Parteka T. (1998), Metodologiczne aspekty ocen oddziaływania autostrad na środowisko [w:] Lenart W., Tyszecki A. (red.), Poradnik przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko, Eko-Konsult, Gdańsk.
• Pyć D. (2005), Traktaty [w:] Z. Brodecki (red.), Ochrona środowiska, Lexis Nexis, Warszawa.
• Ratajczak M. (1999), Infrastruktura w gospodarce rynkowej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Rietveld P., Bruinsma F. (1998), Is transport infrastructure effective?, Transport infrastructure and accessibility impacts on the space economy, Springer, Berlin.
• Rosik P. (2004), Infrastruktura transportu jako czynnik rozwoju regionalnego, "Zeszyty Studiów Doktoranckich", Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Vol. 19.
• SCENARIOS (2000), Final Report, Institut National de Recherche sur les Transport et leur Sécurité, Paris.
• SCENES (2002), European Transport Scenarios: Final Report, Marcial Echenique& Partners Ltd., Cambridg.
• Schade B., Rothengatter W., Schade W. (2002), Strategien, Maßnahmen und ökonomische Bewertung einer dauerhaft umweltgerechten Verkehrsentwicklung. Bewertung der dauerhaft umweltgerechten Verkehrsentwicklung mit dem systemdynamischen Modell ESCOT, Federal Environmental Agency, Berlin.
• Schade B., Rothengatter W. (2004), The Economic Impact of Environmentally Sustainable Transport in Germany, "EJTIR", Vol. 4, No. 1.
• Souček Z. (1979), Modelowanie i projektowanie systemów gospodarczych, PWN, Warszawa.
• Stave K. (2010), Participatory System Dynamics Modeling for Sustainable Environmental Management: Observations from Four Cases; Special Issue System Dynamics Simulation of Environmental and Resource Sustainability, Sustainability 2(9), MDPI AG, Basel, http://dx.doi.org/10.3390/su2092762.
• Tarajkowski J. (2008), Elementy dynamiki systemów, Wyd. AE, Poznań.
• Vester F. (1995), Crashtest Mobilität, Heyne, München.
• Vickerman R.W. (2002), Transport and economic development [w:] Transport and Economic Development, Round Table 119, European Conference of Minsters of Transport, OECD, Paris.
• Wierzbicki T. (red.) (1975), Podstawy informatyki w transporcie, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• Wiszniewska B. (2005), Materiały szkoleniowe dla przedstawicieli administracji publicznej w zakresie ochrony środowiska, Część I - Oceny oddziaływania na środowisko, Projekt Phare PL 2003/005-710.05.01 "Wdrażanie dyrektywy IPPC i aspektów dyrektywy EIA", Warszawa.
• Wojewódzka-Król K., (red.) (2002), Rozwój infrastruktury transportu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Wojewódzka-Król K., Rolbiecki R. (2008), Infrastruktura transportu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Yevdokimov Y.V. (2002), Sustainable Transportation System: A System Dynamics Approach, 3rd International Conference on Public Economics, Paris.
• Zakrzewski R. (2007), Ocena oddziaływania na środowisko w projektach infrastrukturalnych, Konferencja nt. Realizacja projektów z Funduszu Spójności w sektorze środowisko i transport, Ministerstwo Środowiska, Kraków, http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/NR/rdonlyres/81AB1A37-33F1-4FE5-86C2-108E5BF5B731/30326/OOS1.pdf (stan na 08.04.2012).

Identyfikatory

DOI

10.12775/OeC.2013.025