Teoria perspektywy i jej konsekwencje dla wyborów ekonomicznych

• Autorzy: Arkadiusz Graczyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zaprezentowany wyżej, alternatywny wobec TRW, model wyboru ma duży potencjał teoretyczny oraz praktyczny - wyjaśnia wiele zachowań, które są obserwowane w rzeczywistości, a są sprzeczne z TRW. Jak stwierdzają Tversky i Kahneman, TRW przesadza z prognozowaniem zmian zachowań podmiotów wobec zmieniających się warunków ekonomicznych, prognozują większą niestabilność gospodarek niż rzeczywiście obserwowana31. TP w obecnej postaci nie jest jeszcze pełna. Mówi np. że wpływ na wybory mają ramy odniesienia, ale nie daje odpowiedzi na pytanie jak one powstają32 - lukę tę powinni starać się wypełnić psychologowie i socjologowie. Niewątpliwie silną jej stroną jest zgodność z psychofizyką doświadczeń hedonistycznych - to, że podmioty są bardziej wrażliwe na zmiany swojego położenia niż na obiektywną sytuację, że organizm przyzwyczaja się do stałych warunków, a ludzki system nerwowy jest mniej wrażliwy na absolutny poziom bodźca niż na odstępstwa od relewantnych norm lub poziomów odniesienia spotykanych w danym środowisku, że ze względów ewolucyjnych ból, głód i przykrość są silniejszymi bodźcami niż sytość i satysfakcja, że reakcje na zmiany są podobne dla silnego i słabszego bodźca sprawia, iż TP jest w zasadzie predykcją psychofizyki. Wiele przemawia za tym, aby TP traktować jako alternatywny model wyboru, a nie jedynie ciekawostkę psychologiczną. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Teoria perspektywy; Psychologia decyzji; Ekonomia neoklasyczna; Mikroekonomia; Teoria wyboru; Psychologia jednostki

EN

Prospect theory; Decision psychology; Neoclassical economy; Microeconomics; Choice theory; Individual psychology

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2010
• Tom: Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej - znaczenie kategorii wyboru w teoriach ekonomicznych i praktyce gospodarczej
• Strony: 117--129

Twórcy

autor

Arkadiusz Graczyk

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Smith V. : Economics in the Laboratory. "Journal of Economic Perspectives", 1994, Winter.
• Tversky A., Kahnemann D. : Rational choice and Framing of Decisions. "The Journal of Business", 1986, Vol. 59, No. 4.
• Tversky A., Kahnemann D. : Prospect Theory : An Analysis of Decision under Risk. "Econometrica", 1979, No. 47.
• Tversky A., Kahnemann D. : Loss Aversion in Riskless Choice : a Reference-depended Model. "Quarterly Journal of Economics", 1991, November.
• Kahnemann D., Knetsch J.L., Thaler R. : Experimental Tests of the Endowment Effect and the Coase Theorem. " Journal of Political Economy", 1990, No. 98, December.
• Thaler R. : Mental Acoounting and Consumer Choice. "Marketing Science", 1985.
• Akerlof G.A. : Behavioral Macroeconomics and Macroeconomic Behavior. "The American Economic Review', 2002, Vol. 92, No. 3, June.
• Duesenberry J. : Income, Saving and the Theory of Consumer Behavior. Harvard University Press, Cambridge 1952.
• Rabin M. : Psychology and Economics. "Journal of Economic Literature", 1998, Vol. XXXVI, March.
• Frey B.S., Stutzer A. : What Can Economist Learn from Hapiness Research. "Journal of Economic Literature", 2002, Vol. XL, June.
• Kahnemann D., Wakker P.P., Sarin R. : Back to Bentham ? Explorations of Experienced Utility. "The Quarterly Journal of Economics", 1997, May.
• Frank R. : Frame of Reference as a Public Good. "The Economic Journal", 1997, Novemeber.
• Graczyk A. : Oszczędności emerytalne z perspektywy behawioralnej. "Ekonomia i Prawo", 2009, t. V.
• Thaler R. : From Homo Economicus to Homo Sapiens. "Journal of Economic Perspectives", 2000, Vol. 14, No. 1.