Piłka nożna i identyfikacja narodowa

• Autorzy: Magdalena Parus

Warianty tytułu

Football and National Identity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule tym omówiony został fenomen piłki nożnej jako zjawiska antropologicznego. Futbol cieszy się ogromną popularnością na całym świecie, rzesze ludzi śledzą rozgrywki, czy to na stadionach, czy to przed odbiornikami telewizyjnymi i radiowymi. Wielu badaczy kultury traktuje mecz piłki nożnej jako "małe święto", lub też "święto typu karnawałowego", używając terminologii Michaiła Bachtina, podkreślając jego zasługi w przezwyciężaniu rutyny codzienności i zdolności odnawiania społecznych, ekonomicznych i politycznych form organizacji. Piłka nożna należy także do sfery kultury popularnej, która współcześnie zdaje się decydować o sile tożsamości narodowych, a nawet w ogóle umożliwia ich istnienie i trwanie. Jest sferą, w której przejawia się współczesny "banalny nacjonalizm", który w odróżnieniu od ideologii nacjonalistycznych, dążących do utworzenia państw narodowych, poprzez codzienne nawyki (a także kulturę popularną) utrwala sensowność trwania identyfikacji narodowych. Właśnie na moc piłki nożnej w tworzeniu i utrwalaniu tożsamości narodowych w kontekście zbliżających się Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej, mających się odbyć w Polsce i na Ukrainie w 2012 roku, został położony nacisk w tym artykule. (abstrakt oryginalny)

EN

My aim is to discuss football as an anthropological phenomenon. Football became a worldwide popular sport and crowds watch matches at stadiums as well as transmissions broadcast by radio and television. In numerous cultural studies, scholars think about a football match as a "small celebration", or a "carnival type celebration" according to Mikhail Bakhtin's terminology. They emphasize the role of sport in dealing with everyday routines and the continuous renewal of social, economic and political forms of organization. Football is also a popular culture phenomenon, which plays a significant role in shaping national identities. This is a sphere of the manifestation of the contemporary "banal nationalism", which strengthens the sense of national identities through everyday practices. However, it differs from national ideologies which aim to achieve shaping nation based states. In my article I emphasize the role of shaping national identities in the context of European Football Championships 2012 which will be held in Poland and Ukraine. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tożsamość narodowa; Sport; Polityka

EN

National identity; Sport; Politics

• Czasopismo: Gospodarka, Rynek, Edukacja
• Rocznik: 2012
• Tom: 13
• Numer: nr 1
• Strony: 19--24

Twórcy

autor

Magdalena Parus

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• J. Myszkowski, Piłka nożna a komunikacja międzykulturowa - jedna gra czy wiele gier?, "Kultura Współczesna" 2008, nr 2, s. 105-108.
• H. Bausinger, Małe święta na co dzień: piłka nożna, [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 271.
• M. Bachtin, Dialog, język, literatura, Warszawa 1983, s. 148-149.
• L. Stomma, 1:0 czyli ludzie jak bogowie, "Polska Sztuka Ludowa. Konteksty" 1991, nr 3-4, s. 142.
• K. Jaskułowski,M. Parus-Jaskułowska, Nie zginie naród, który w piłkę gra, [w:] Ekran - mit - rzeczywistość, red. W.J. Burszta, Poznań 2003, s. 243.
• W.J. Burszta, "Ogniem i mieczem na Szachtara", czyli wszyscy jesteśmy popnacjonalistami, "Kultura Popularna" 2006, nr 3, s. 5.
• E.A. Sekuła, Niebezpieczne związki według Tima Edensora, "Kultura Popularna" 2006 , nr 3, s. 55.
• M. Billig, Banalny nacjonalizm, Kraków 2008.
• B. Anderson, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1997, s. 19.
• M. Czubaj, Polska-Polska 1:0. Życie futbolowe dzikich, "Kultura Popularna" 2006, nr 3, s. 33.
• M. Halawa, Życie codzienne z telewizorem. Z badań terenowych, Warszawa 2006, s. 157.
• R. Kapuściński, Wojna futbolowa, Warszawa 2003.