Idea solidaryzmu społecznego Leopolda Caro drogą do totalitaryzmu

• Autorzy: Mirosław Czerwiński
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ekonomia, zdaniem Caro, jest jak dotąd nauką, która dzieli, a nie łączy ludzi. Brak jej, jak mówi, trwałego punktu oparcia, co powoduje, że nie jest w stanie sformułować jednoznacznych recept w postępowaniu gospodarczym, a jej "prawa" są jedynie (powtarza za szkołą historyczną) pewnymi tendencjami, a nie czymś, co powszechnie i zawsze obowiązuje. Owszem, liberałowie i socjaliści twierdzą, że takie stałe prawa odkryli. Ale do czego to prowadzi? Ekonomia liberalna oparta na fundamencie Smithowskiej gloryfikacji egoizmu jest "nauką straszną" wyzwalającą chciwość i przebiegłość, a tym samym zmieniającą świat w "salę giełdową", gdzie główną wolnością jest "wolność umierania z głodu". Liberałowie zapomnieli, że nie można całkowicie zaufać naturze ludzkiej, która jest ułomna i dlatego "musi być ujęta w karby". Z kolei socjalizm swoje cele chce osiągnąć drogą całkowitego przymusu realizowanego poprzez dyktaturę proletariatu, czyli poprzez oddanie władzy w ręce ludzi niekompetentnych. Socjaliści zapominają, że zanegowanie istnienia pieniądza czy własności prywatnej to odebranie możliwości racjonalnego gospodarowania. Zarówno liberalizm, jak i socjalizm odrzucają etykę, normatywność, co dla Caro jest nie do zaakceptowania. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Ekonomia społeczna; Etatyzm; Solidaryzm społeczny; Historia myśli ekonomicznej

EN

Economic theory; Social economy; Statism; Social solidarity; History of economic thought

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2010
• Tom: Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej - znaczenie kategorii wyboru w teoriach ekonomicznych i praktyce gospodarczej
• Strony: 240--250

Twórcy

autor

Mirosław Czerwiński

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Caro L. : Zasady nauki ekonomii społecznej. K.S. Jakubowski, Lwów 1926.
• Caro L. : Ku nowej Polsce. Lwów 1923.
• Dziewulski K. : Spór o etatyzm 1919-1939. PWN, Warszawa 1981.
• Lityńska A. : Poglądy ekonomiczne Leopolda Caro. Zeszyty Naukowe, AE Kraków, 1993.
• Caro L. : Prawa ekonomiczne a socjologiczne. "Książnica Atlas", Lwów 1935.
• Nowicki J. : Teoria ekonomii II Reczypospolitej. Książka i Wiedza, Warszawa 1988.
• Caro L. : Solidaryzm. Jego zasady, dzieje i zastosowania. Fundusz Kultury Narodowej, Lwów 1931.
• Zagóra-Jonszta U. : Spory o model gospodarki Drugiej Rzeczypospolitej. (Problem etatyzmu, planowania i kartelizacji). AE Katowice, 1991.
• Caro L. : Myśli Japończyka o Polsce. Zakład Ossolińskich, Lwów 1927.
• Lejman W. : Ekonomiczna rola państwa w koncepcji polskiego katolicyzmu społecznego. Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1967.
• Caro L. : Przewrót gospodarczy w III Rzeszy. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Lwów 1938.
• Guzicki L., Żurawicki S. : Historia polskiej myśli społeczno-ekonomicznej 1914-1945. PWE, Warszawa 1974.
• Lejman W. : Ekonomia polityczna, idea solidaryzmu i polityka gospodarcza w pracach Leopolda Caro (1864-1939). Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe. Uniwersytet Łódzki, Łódź 1972.