Ekonomiczne aspekty zagospodarowania i ochrony terenów podmokłych doliny Biebrzy i Narwi

• Autorzy: Grzegorz Dobrzański

Warianty tytułu

Economic Aspects of Investments and Protection of the Narew-Biebrza Wetland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Torfowiska, główny rodzaj terenów podmokłych (wodno-błotnych), zajmują w Polsce 1.320.000 ha, czyli ponad 4% powierzchni kraju. Ponadto istnieje około 200.000 ha zabagnień bez torfu. W większości tereny te poddane są olbrzymiej antropopresji, nie ma bowiem wyraźnie sformułowanej, spójnej polityki ochrony i zagospodarowania mokradeł, dostosowanej do specyfiki (zróżnicowania i wielofunkcyjności) tego rodzaju ekosystemów. W minionych latach przejawem tego było przekazywanie funduszy z jednej strony na prace melioracyjne, z drugiej na działania ochronne, które dotyczyły zresztą niewielu obszarów podmokłych Polski. W efekcie obserwuje się proces zanikania bagien. Jednym z podstawowych kierunków poszukiwania optymalnej ochrony mokradeł powinna być ekonomiczna analiza wielofunkcyjności bagien. Analiza taka jest szczególnie istotna w odniesieniu do makroregionu północno-wschodniego, gdzie powierzchnia torfowisk w porównaniu z powierzchnią całkowitą kraju jest największa (około 8,7%), a obszary podmokłe zachowały się w najbardziej naturalnej postaci. Jednocześnie znaczna część tych terenów jest lub będzie w różnym zakresie chroniona, co zmniejszy możliwość uzyskiwania dochodów przez społeczność lokalną. Rozwiązanie tej kwestii wymaga analiz ekonomicznych w celu zaproponowania odpowiednich mechanizmów kompensacyjnych za utracone lub ograniczone źródła dochodów. (fragment tekstu)

EN

The article deals with the general problems of economic assessment of the wetland values, especially the wetland lying in the north-east Poland which is not only unique in terms of Poland's criteria but European ones as well. A coherent policy to protect and invest in the wetlands has not been established in Poland. It seems that one of reasons for this is the lack of economic analysis of multifunctional character of such areas. As a result those who use or manage them do not have enough information on full social costs of their actions. The wetlands can perform such functions as productive, water conservation, a sort of buffer, protective, educational and research works, recreational, cultural and micro-climatic. The Narew-Biebrza wetland has been described much in the literature. The writings have introduced the above functions from the natural and technical viewpoints. However there has not been any economic valuation, except partially covering the issue, and which would deal with a cost-profit balance of agricultural investments. For this reason, the author briefly presents the scope and possibilities of cost-profit balance regarding a use of the multifunctional wetlands. Also, the writer attaches importance of economic analysis for resolving the problem of local residents' lost benefits due to the protective measures taken in the wetlands. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona środowiska; Ochrona terenów zielonych; Ochrona wód; Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska

EN

Environmental protection; Protection of green areas; Protection of waters; Economic aspects of environmental protection

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 1994
• Numer: nr 1 (4)
• Strony: 105--114

Twórcy

autor

Grzegorz Dobrzański

• Politechnika Białostocka

Bibliografia

• D.W. Pearce, K. Turner: Economics of natural resources and the environment, Harvester Wheatsheaf, New York, 1990, s. 320
• K. Turner: Economics and Wetland Management, "Ambio" Vol. 20, No. 2, 1991, s. 59-63
• M. Jasnowski: Torfowiska i tereny bagienne w Polsce [w:] Bagna kuli ziemskiej, praca pod red. N.J. Kaca, PWN, Warszawa 1975.
• A.W. Sokołowski: Synteza wyników waloryzacji przyrodniczej i turystycznej doliny rzeki Narwi na odcinku Suraż - Rzędziany, OBN, Białystok 1982, s. 19
• A. Pałczyński: Szata roślinna bagien biebrzańskich na tle warunków siedliskowych [w:] Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 21.
• H. Banaszuk: Przyrodnicze warunki produkcji rolnej na obszarze doliny Biebrzy, OBN, Białystok 1984
• A. Dyrcz, J. Okulewicz, J. Witkowski: Ornitofauna lęgowa pradoliny Biebrzy i rola pradoliny w przelotach ptaków wodnych [w:]Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 15
• A. Jagusiewicz: Walory turystyczne a wymogi ochrony środowiska [w:] Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 15
• A. Byczkowski, T. Kiciński: Hydrografia i hydrologia dorzecza Biebrzy [w:] Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 16
• J. Raczyński: Fauna ssaków pradoliny Biebrzy oraz problematyka łowiecka[w:] Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 27
• M. Kruk: Znaczenie torfowisk w krążeniu składników mineralnych w krajobrazie, "Wiadomości Ekologiczne" XXXVII, 1991, z. 1, s. 79-96.
• A. Witkowski, J. Błachuta: Walory rybackie i wędkarskie akwenów w pradolinie Biebrzy[w:]Naukowe podstawy ochrony i zagospodarowania bagien biebrzańskich, konferencja naukowa: Łomża 20-21 IX 1984 r., s. 13
• M. Wells, K. Brandon, L. Hannah: People and Parks. Linking Protected Area Management with Local Communities, World Bank, WWF, USA1D, 1992.
• C. Noniewicz: Rozwój rolnictwa w dolinie Narwi (synteza badań), OBN, Białystok 1981, s.18.
• H. Okruszko: Przyrodniczo-gospodarcza waloryzacja Pradoliny Biebrzy jako podstawa jej ochrony i zagospodarowania, "Nauka i Praktyka" 1986, nr 4, s. 1-126.