Czy analiza transakcyjna może być użyteczna w coachingu?

• Autorzy: Ewa Sokołowska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zawiera argumentację na rzecz zastosowania w coachingu koncepcji psychologicznej, jaką jest analiza transakcyjna (AT). Koncepcja ta odpowiada na zapotrzebowanie coachingu, jakim jest korzystanie z teorii - również z dziedziny psychologii - dla uporządkowania pojęciowego i dla zdobycia odpowiedniej inspiracji. Daje się też wpisać w trend psychologii pozytywnej. AT opisuje mechanizmy prawidłowego rozwoju człowieka bez zbytniej koncentracji na patologii. Przeważającą w kwestii wyboru tej koncepcji kwestią może być język, jakim posługuje się AT. Kluczowe założenia są przekazywane prostym, często dosadnym i żartobliwym językiem. (abstrakt oryginalny)

EN

This article presents arguments for applying the transactional analysis (TA) in the coaching. Theoretical notions, techniques and working models of TA can arrange a practice of coaching. Coaching simply needs many theories as sources of its inspiration. TA refers to a current of positive psychology. It discusses a norm and a supporting the development and it does not concentrate on pathology. TA is the conception, which the language is simply, blunt and humorous. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Coaching; Psychologia; Relacje międzyludzkie

EN

Coaching; Psychology; Interpersonal relations

• Czasopismo: Coaching Review
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1 (4) Tradycje teoretyczne - modele praktyczne - modelowe praktyki
• Strony: 41--59

Twórcy

autor

Ewa Sokołowska

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

Bibliografia

• Bennett R. (1999) A transactional analysis approach to the categorization of corporate marketing behavior. Journal of Marketing Management, Vol. 15, 265 -289.
• Berne E. (1999). Dzień dobry... i co dalej? Psychologia ludzkiego przeznaczenia. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Berne E. (1994). Seks i kochanie. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Berne E. (1994a) W co grają ludzie? Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: PWN.
• Bobrowska- Drozda Ł. (2009) Metody i narzędzia pracy coacha. W: Sidor-Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska, s. 108-122.
• Bobrowska-Drozda Ł. (2009a) Zawieranie kontraktu coachingowego. W: Sidor-Rządkow-ska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska, s. 83-96.
• Bono J.E., Purvanova R.K., Towler A.J., Peterson D.B. (2009) A survey of executive coaching practices. Personnel Psychology, Vol. 62, s. 361404.
• Butler-Bowdon T. (2008) Eric Berne. Thomas A. Harris. W: Butler-Bowdon T., 50 klasyków psychologii. Gliwice: Wydawnictwo Helion, s. 39-44; 191-193.
• Carr A. (2009) Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich silach. Poznań: Zysk i S-ka.
• Chirkowska-Smolak J., Matysiak J., Łukaszewicz D. (1992) Analiza transakcyjna jako sposób usprawniania komunikacji i rozwiązywania sytuacji konfliktowych. W: A. Bańka (red.), Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej. Poznań: Wyd. PRINT-B.
• Cichocka M., Suchańska A. (1989). Analiza transakcyjna w teorii i praktyce psychologicznej. Część I. Przegląd podstawowych pojęć i tez Analizy Transakcyjnej. Psychoterapia, Vol. 2 (69), s. 29-36.
• Cichocka M., Suchańska A. (1989a) Analiza Transakcyjna w teorii i praktyce psychologicznej. Część II. Wybrane techniki diagnostyczne analizy transakcyjnej. Psychoterapia, Vol. 3(70), s. 51-59.
• Cichocka M., Suchańska A. (1989b) Analiza Transakcyjna w teorii i praktyce psychologicznej. Część III. Wybrane techniki oddziaływań terapeutycznych analizy transakcyjnej. Psychoterapia, Vol. 3(70), s. 61- 66.
• Cierpiałkowska L., Nowicka-Gawęcka H. (1992) Wybrane zagadnienia analizy transakcyjnej. W: Waligóra B. (red.), Elementy psychologii klinicznej. Tom 2. Poznań: Wyd. UAM, s. 93-128.
• Clutterbuck D. (2009) Coaching zespołowy. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Domachowski W. (1991) Komunikowanie się normalne i zaburzone - wybrane koncepcje. Analiza transakcyjna. W: Sęk H. (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.
• Domachowski W., Sęk H. (1991) Analiza transakcyjna jako metoda psychoterapii. W: Sęk H. (red.), Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: PWN, s. 430-435.
• Ernst K. (1991) Szkolne gry uczniów. Jak sobie z nimi radzić. Warszawa: WSiP.
• Erskine R.G. (red.) (1997) Theories and Methods of an Integratice Transactional Analysis. San Francisco: TA Press.
• Griffiths K., Campbell M. (2009) Discovering, applying and integrating: The process of learning in coaching. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, Vol. 7(2), s. 16-30.
• Grzesiuk L., Jakubowska U. (1994) Analiza transakcyjna. W: Grzesiuk L. (red.), Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy. Warszawa: PWN.
• Hargrove R. (2006) Mistrzowski coaching. Kraków: Oficyna Ekonomiczna Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych.
• Harris Th.A. (1987) W zgodzie z tobą i sobą. Warszawa: Wyd. PAX.
• Hay J. (1999) Transactional Analysis at Work. W: Landale A. (red.), Gower handbook of training and development. Gower Publishing.
• Hicks R. McCracken J. (2009) Mentoring vs. Coaching-Do You Know the Difference? Physician Executive, July-August, s. 71-73.
• Hillesland E. (2009) Coaching międzykulturowy. W: Sidor-Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska, s. 123-143.
• Honey P. (1992) Umiejętność postępowania z ludźmi. W: Stewart D. (red.), Praktyka kierowania. Jak kierować sobą, innymi i firmą. Warszawa: PWE.
• Gut J., Haman W. (2004) Pułapki podczas karania: Dziecko - Rodzic - Dorosły. W: Gut J., Haman W., Psychologia szefa. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• James M. (red.) (1977) Techniques in transactional analysis for psychotherapists and counselors. Massachusetts: Addison-Wesley Publishing Company.
• James M., Jongeward D. (1994) Narodzić się, by wygrać: analiza transakcyjna na co dzień. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Jankowski K. (1979) Analiza transakcyjna. W: Lis--Turlejska M. (red.), Nowe kierunki w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kreyenberg J. (2010) Coaching czyli wspieranie rozwoju pracowników. Warszawa: Wydawnictwo BC.edu.
• Marciniak Ł.T. (2009) Pojęcie i odmiany coachingu. W: Sidor- Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Masiak M. (1992). Podstawowe pojęcia w Analizie Transakcyjnej. W: Biela A., Walesa Cz. (red.), Problemy współczesnej psychologii. Lublin.
• Moen F., Skaalvik E. (2009) The Effect from Executive Coaching on Performance Psychology. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring, Vol. 7, No. 2, s. 31-49.
• Nowak L. (1998) O ukrytej jedności nauk społecznych i nauk przyrodniczych. Nauka, Vol. 1, s. 11-42.
• O' Neill M.B. (2005) Coaching dla kadry menedżerskiej. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Ochinowski T. (2009) Po co coachingowi psychologia pozytywna? W: Sidor-Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Paul-Cavallier F.J. (1996) Wizualizacja. Od obrazu do działania. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Peltier B. (2005). Psychologia coachingu kadry menedżerskiej. Teoria i zastosowanie. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Popiołek P. (2009) Pojęcie i istota life coachingu. W: Sidor-Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Pyrek A., Szmidt H. (2009) Coaching jako profesja. Standardy nauczania i praktyki coachingu. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Rogers J. (2010) Coaching. Podstawy umiejętności. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Rogoll R. (1989) Aby być sobą. Wprowadzenie do analizy transakcyjnej. Warszawa: PWN.
• Roine E. (1992) Psychodrama. O tym, jak grać główną rolę w swoim życiu. Opole: Wydawnictwo Kontakt.
• Rzycka O. (2009) Coaching wewnętrzny w firmie. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Samek T. (1991) Wprowadzenie do analizy transakcyjnej. Kraków: Centrum Terapii Alkoholizmu.
• Sękowska M., Szymanowska E. (2000) Analiza Transakcyjna w biznesie. Kraków: Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
• Sidor-Rządkowska M. (red.) (2009) Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Smółka D. (2009) Coaching z perspektywy menedżera. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion, s. 231-249.
• Smółka P. (red.) (2009a) Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Smółka P. (2009b) Coaching oparty na dowodach. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Smółka P. (2009c) Psychologia coachingu. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Sokołowska E. (1998) Analiza transakcyjna jako teoretyczna podstawa interpretacji Testu Niedokończonych Zdań Rottera. W: Stemplew-ska-Żakowicz K. (red.), Nowe spojrzenie na Test Niedokończonych Zdań J. B. Rottera. Analiza Jakościowa. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Steiner C. (1974) Scripts people live. Transactional Analysis of life scripts. New York: Grove Press.
• Thorpe S., Clifford J. (2004). Podręcznik coachingu. Kompendium wiedzy dla trenerów i menedżerów. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Tomkiewicz A. (1992) Zarys problematyki analizy transakcyjnej. W: Biela A., Walesa Cz. (red.), Problemy współczesnej psychologii. Lublin.
• Tomkiewicz A. (1984) Niektóre zagadnienia analizy transakcyjnej. Roczniki Nauk Społecznych, Vol. 2, s. 97-108.
• Trzebińska E. (2008) Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Vickers A., Bavister St. (2007) Coaching. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Villere M.F. (1981) Transactional Analysis at Work. How Everybody Wins Attitude Can Help You do a Better Job. New Jersey: Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs.
• Wieczorek P. (2009). E-coaching: zalety i ograniczenia. W: Smółka P. (red.), Coaching. Inspiracje z perspektywy nauki, praktyki i klientów. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Wieczorek Z. (1997) Rozwój osobowości w analizie transakcyjnej a inne koncepcje samorozwoju. W: Jagieła J. (red.), Analiza transakcyjna w teorii i w praktyce pedagogicznej. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Widawska E. (1997). Gry psychologiczne jako forma sprawowania władzy. W: Jagieła J. (red.), Analiza transakcyjna w teorii i w praktyce pedagogicznej. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Wójcik E. (1990) Analiza transakcyjna pomocą w dojrzewaniu osobowości. Z pomocą rodzinie, Vol. 1-2, s. 37-58.
• Żylicz P.O. (2009) Efektywność coachingu. W: Sidor--Rządkowska M. (red.), Coaching. Teoria, praktyka, studia przypadków. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Zenger J., Stinnett K. (2010) Science and Art of Coaching. Leadership Excellence, May, Vol. 10.