Phenomenology as the Epistemological and Methodological Basis of Management Sciences

• Autorzy: Bronisław Bombała

Warianty tytułu

Fenomenologia jako epistemologiczna i metodologiczna podstawa nauk o zarządzaniu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. The beginning of the twenty-first century has been characterized by the crisis in a lot of enterprises caused mainly by a strong technocratic paradigm (instrumental rationality) existing in the world of business. Within that model of management one absolutizes the role of mathematics in building business strategies, instead of focusing on good leadership in one's enterprise in order to increase its business potential. Hence, it seems that one should the technocratic model in education and managerial actions and introduce the personalistic-phenomenological model.
Research aims. Proposing new methods of management (organizational development) in order to establish ontologic-ontic coherence of management in an organization, which should originate in the form of the application of Martin Heidegger's ontology to management sciences, especially those that are used for diagnosis of social and ethics problems.
Method. Close analysis of research of other scholars, such as Leszek Krzyżanowski, Janina Filek, Kazimierz Rogoziński demonstrates that there is a new paradigm of management needed (different than the technocratic model). Introducing the term "phenomenological lens" based on Martin Heidegger's thoughts as a tool of analysis in business and for conducting case study research on the radical change of management styles in the Semco company -based on information from organizational documents of Semco and Ricardo Semler's autobiography. Phenomenological analysis according to the "3i" formula confirms Semler's business philosophy to be an excellent exemplification of good leadership.
Key findings. Improving the dominant management model must be preceded by philosophical reflection, hence, by personalistic phenomenology that recognizes a human being as a conscious person experiencing oneself and others. Martin Heidegger's, Max Scheler's and Anna-Teresa Tymieniecka's thoughts are the major inspiration in the creation of such a new paradigm of management. The phenomenological lens focusses on what is ontological and what is ontic, existential and existentic (in Heidegger's sense) is the key concept of the phenomenology of management and, at the same time, a crucial instrument in the diagnosis and development of an organization since it allows for more accurate analysis of its structures -both from the philosophical (ontological) and scientific (ontic) perspective. For the phenome-nological lens, as a method of analysis in contradiction to other tools of analysis, provides a view of an enterprise not from one, but from different perspectives. Hence, it provides information regarding a complex image of an enterprise, using it as a meta-method in business ensuring ontological-ontic coherence of an analyzed object, and, ipso facto, contributes to the development of a strategy for improvement of that object. (original abstract)

Tło badań. Początek XXI wieku charakteryzuje kryzys wielu przedsiębiorstw spowodowany przede wszystkim przez silny technokratyczny paradygmat (racjonalność instrumentalna) istniejący w świecie biznesu. W ramach tego modelu zarządzania absolutyzuje się rolę matematyki w budowaniu strategii biznesowych, zamiast skupić się na etycznym przywództwie jako czynniku zwiększającym potencjał rynkowy organizacji. W związku z tym wydaje się, że należy zrezygnować z technokratycznego modelu w edukacji oraz aktywności menedżerskiej, i wprowadzić model personalistyczno-fenomenologiczny.
Cele badań. Zaproponowanie nowej metody doskonalenia organizacji, pozwalającej na zapewnienie spójności ontologiczno-ontycznej zarządzania, a wywodzącej się z ontologii Martina Heideggera i będącej formą zastosowania tejże do nauk o zarządzaniu, zwłaszcza tych, które służą do diagnozowania problemów społecznych i etycznych.
Metodyka. Krytyczna analiza badań uczonych, takich jak Leszek Krzyżanowski, Janina Filek, Kazimierz Rogoziński, które unaoczniły, że potrzebny jest nowy paradygmat zarządzania (inny niż technokratyczny). Wprowadzenie terminu "soczewka fenomenologiczna", który opiera się na myśli Martina Heideggera, jako narzędzia analizy w biznesie, oraz przeprowadzenie studium przypadku dotyczącego radykalnej zmiany zarządzania w przedsiębiorstwie Semco na podstawie jego dokumentów organizacyjnych i autobiografii Ricardo Semlera. W świetle fenomenologicznej analizy, według formuły "3i", filozofia biznesu Semlera jawi się jako doskonała egzemplifikacja dobrego przywództwa.
Kluczowe wnioski. Poprawa dominującego modelu zarządzania powinna być poprzedzona refleksją filozoficzną, przede wszystkim opartą na personalizmie fenomenologicznym, który uznaje człowieka jako świadomą osobę doświadczającą siebie i innych. Myśli Martina Heideggera, Maxa Schelera i Anny Teresy Tymienieckiej są główną inspiracją do stworzenia takiego paradygmatu zarządzania. Soczewka fenomenologiczna koncentrująca się na tym, co jest ontologiczne i na tym, co jest ontyczne, egzystencjalne i egzystencyjne (w sensie Heidegge-rowskim) jest kluczowym pojęciem fenomenologii zarządzania i jednocześnie głównym instrumentem w diagnostyce i rozwoju organizacji, ponieważ umożliwia dokładną analizę jej kultury - zarówno z perspektywy filozoficznej (ontologicznej), jak i z perspektywy nauk szczegółowych (ontycznej). Soczewka fenomenologiczna, w przeciwieństwie do innych narzędzi analizy, zapewnia ujęcie organizacji nie z jednej, ale z różnych perspektyw, a tym samym dostarcza informacje dotyczące kompleksowego obrazu organizacji. Soczewka jako meta-metoda zapewnia utrzymanie spójności ontologiczno-ontycznej analizowanego obiektu, a tym samym przyczynia się do rozwoju strategii na rzecz jego doskonalenia. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Science; Management; Phenomenology; Praxeology; Leadership

PL

Nauka; Zarządzanie; Fenomenologia; Prakseologia; Przywództwo

• Czasopismo: Współczesne Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: nr 1
• Strony: 150--172

Twórcy

autor

Bronisław Bombała

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland

Bibliografia

• Antonovsky, A. (1979). Health, Stress and Coping. San Francisco: Jossey-Bass.
• Blake, R., & Mouton, J. (1964). The Managerial Grid: The Key to Leadership Excellence. Houston: Gulf Publishing Co.
• Blanchard, K. & Hodges, P. (2003). The Servant Leader. Transforming Your Heart, Head, Hands & Habits. Nashville, Tennessee: Countryman.
• Bombała, B. (2014a). Anna-Teresa Tymieniecka's and Max Scheler's Phenomenology as the Ontopoietic Genesis of Managers Life. In A.-T. Tymieniecka (ed.), Phenomenology of Space and Time: The Forces of the Cosmos and the Ontopoietic Genesis of Life, Book I (Analecta Husserliana CXVI). Dordrecht: Springer.
• Bombała, B. (2012a). Application Max Scheler's Phenomenology of "Moral Flight" to Analyze the Leadership. Annales. Ethics in Economic Life, 15, 325-338.
• Bombała, B. (2013a). Economism of Management Sciences vs. Personalistic Entrepreneurship. Annales. Ethics in Economic Life, 16, 319-334.
• Bombała, B. (2014b). From Harmel to Ouimet - Ethical Entrepreneurship in Practice. Annales. Ethics in Economic Life, 17, 55-73.
• Bombała, B. (2008). In Search of a New Model of Education. In A.-T. Tymieniecka (ed.), Education in Human Creative Existential Planning (pp. 383-393), (Analecta Husserliana XCV), Dordrecht: Springer.
• Bombała, B. (2000). Integrated Competitive Advantage in the Perspective of Personalism: Case Study. Prakseologia, 140, 93-105.
• Bombała, B. (2006). Karol Adamiecki's Harmony of Spirit as a Basic Ethical Organisational Culture. Annales. Ethics in Economic Life, 9, 125-132.
• Bombała, B. (2003). Organisation Development within Personalistic Management Concept. Annales. Ethics in Economic Life, 6, 176-185.
• Bombała, B. (2002a). Personalistic Philosophy of Management as a Positive Responsibility. Prakseologia, 142, 131-148.
• Bombała, B. (2012b). Phenomenology of Management - Didactic Aspects. Management and Business Administration. Central Europe, 3, 51-60.
• Bombała, B. (2010a). Fenomenologia zarządzania. Przywództwo. Warszawa: Difin.
• Bombała, B. (2011). Phenomenology of the Leadership: to be Somebody - to Make Something. Prakseologia, 151, 11-33.
• Bombała, B. (2013b). Phenomenology of the Management as the Eco-Empathic Leadership. In A.-T. Tymieniecka (ed.), Phenomenology and the Human Positioning in the Cosmos: The Life-world, Nature, Earth (pp. 203-218), Book Two (Analecta Husserliana CXIV). Dordrecht: Springer.
• Bombała, B. (1995). Social Market Economy as a Recommendad Model for Economic Activities. Prakseologia, 126-127, 171-179.
• Bombała, B. (2002b). The Autocreation of a Manager in the Process of Transformational Leadership. In A.-T. Tymieniecka (ed.), Life - Truth in its Varius Perspectives... (pp. 335-346) (Analecta Husserliana LXXVI). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Bombała, B. (2010b). The Issue of Empowerment in the Concept of Personalistic Leadership and Servant Leadership. Annales. Ethics in Economic Life, 13(1), 123-132.
• Bombała, B. (2001). The Panorama of Nihilistic Changes in Technopoly. In Z. Kunicki (ed.), The Faces of Nihilism (pp. 49-63), Olsztyn: University of Warmia and Mazury.
• Burns, J.M. (2003). Transforming Leadership: A New Pursuit of Happiness. New York: Atlantic Monthly Press.
• Bylok, F. (2004). The Selected Aspects of the Market Power. Manipulation in Consumption and its Limits. Annales. Ethics in Economic Life, 7, 61-71.
• Ciulla, J. (2004). Ethics, the Heart of Leadership. Westport, Connecticut: Praeger.
• Evans, M.G. (1996). R.J. House's "A path-goal theory of leader effectiveness". Leadership Quarterly, 7(3), 305-309.
• Fiedler, F.E. (1971). Leadership. New York: General Learning Press.
• Fiedler, F.E., & Garcia, J.E. (1987). New Approaches to Leadership, Cognitive Resources and Organizational Performance. New York: John Wiley and Sons.
• Filek, J. (2005). Consequences of the Instrumental Treatment of Ethics (for Example of Enron). In J. Sójka (ed.), Business Ethics "after Enron" (p. 107-120) [in Polish]. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
• Greenleaf, R.K. (2003). The Servant Leader Within: A Transformative Path. H. Beazley, J. Beggs, L.C. Spears (Eds.). Mahwah, New Jersey: Paulist Press.
• Heidegger, M. (1996). Being and Time. Albany: State University of New York Press.
• Hersey, P., & Blanchard, K.H. (1969). Management of Organizational Behavior - Utilizing Human Resources. New Jersey: Prentice Hall.
• Hollander, E.P., & Julian, J.W. (1969). Contemporary trends in the analysis of leadership processes. Psychological Bulletin, 71(5), 387-397.
• Ingarden, R. (1987). Mała książeczka o człowieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Khalilov, S. (2012). Phenomenology of Life or Life of Idea. Baku: "Azerbaijan University" Press.
• Lewin, K., Lippitt, R., & White, R.K. (1939). Patterns of aggressive behavior in experimentally created social climates. Journal of Social Psychology, 10, 271-301.
• McGregor, D. (1960). The Human Side of Enterprise. New York: McGraw-Hill.
• Maciejewski, M. (2003). Using idea Marketing. Annales. Ethics in Economic Life, 6, 162-167.
• MacIntyre, A. (1982). Why Are the Problems of Business Ethics Insoluble? In B. Baumrin & B. Freedman (Eds.), Moral Responsibility and the Professions (p. 350-359). New York: Haven Publications.
• Plato. (1987). Gorgias. Donald J. Zeyl translation. Indianapolis: Hackett.
• Reddin, W.J. (1983). Managerial Effectiveness & Style: Individual or Situation. London: WRA.
• Postman, N. (1993). Technopoly: the Surrender of Culture to Technology. New York: Vintage Books.
• Rogers, C.S. (1983). Freedom to Learn for the 80s. Columbus, OH: Charles E. Merrill.
• Rogoziński, K. (2008). Service organization as an autopoietic system. Contemporary Management Quarterly, 7(3), 11-25.
• Sanders, P. (1982). Phenomenology. A New Way of Viewing Organizational Research. The Academy of Management Review, 7(3), 353-360.
• Schein, E. (2004). Organizational Culture and Leadership. Jossey-Bass, San Francisco.
• Scheler, M. (1987). Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Warszawa: PWN.
• Scheler, M. (1986). Istota i formy sympatii. Warszawa: PWN.
• Semler, R. (1995). Maverick! The Success Story Behind the World's Most Unusual Workplace. New York: Warner Books, Inc.
• Sikorski, C. (2006). Organizacje bez wodzów Od przywództwa emocjonalnego do koordynacji demokratycznej. Warszawa: C.H. Beck.
• Sójka, J. (2005). Wprowadzenie. In J. Sójka (ed.), Etyka biznesu "po Enronie". Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
• Szulczewski, G. (2010). The Diagnosis of Moral Crisis. in. Filek, J. (ed.) The Moral Dimension of Economic Crisis. [in Polish] Kraków: Fundacja Biblioteki Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, p. 11-37.
• Tischner, J. (1998). Spór o istnienie człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tymieniecka, A.-T. (2011). The Fullness of the Logos in the Key of Life. Book I: The Case of God in the New Enlightenment. Analecta Husserliana, Volume C. (Polish trans.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Weber, M. (1978), Economy and Society. Berkeley, CA: University of California Press.