Kalecki a Hayek. Konfrontacja świadomości metodologicznej

• Autorzy: Wiesław Banach
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego opracowania jest konfrontacja świadomości metodologicznej dwóch ekonomistów, których wpływ na rozwój dwudziestowiecznej ekonomii pozostaje niezaprzeczalny: z jednej strony Michała Kaleckiego - teoretyka, ale także eksperta i doradcy najwyższych władz gospodarczych PRL w kwestiach planowania społecznego, z drugiej zaś Friedricha Augusta von Hayeka, jako najbardziej konsekwentnego krytyka tego rodzaju planowania. Podkreślić na wstępie należy, że przedmiotem konfrontacji nie są same poglądy ekonomiczne obu autorów (choć od poglądów tych nie sposób abstrahować i w związku z tym nieustannie pozostają one niejako w tle), lecz przyjmowane (explicite bądź implicite) założenia, które przesądzają o metodologicznym warsztacie każdego badacza. Innymi słowy fakt, że przedmiotem naukowej refleksji konfrontowanych tutaj autorów pozostaje ekonomia jest właściwie sprawą drugorzędną. Ponadto dodać należy, iż celem pracy nie jest całościowa konfrontacja świadomości metodologicznej obu autorów, która uwzględniałaby jej wszystkie aspekty(konfrontacja taka - w przypadku tak znaczących i płodnych ekonomistów jak Kalecki i Hayek - przekraczałaby zarówno zakres, jak i możliwości niniejszej pracy). Idzie tutaj raczej o rekonstrukcję założeń metodologicznych leżących u podstaw szczególnie tego fragmentu twórczości obu autorów, który odnosi się do możliwości świadomego i celowego kształtowania społeczno-ekonomicznej rzeczywistości. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Metodologia ekonomii; Przegląd dorobku naukowego

EN

Economic methodology; Overview of scientific achievements

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2006
• Tom: Twórczość naukowa Michała Kaleckiego i jej znaczenie w teorii ekonomii
• Strony: 344--358

Twórcy

autor

Wiesław Banach

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Banach W.: Spontaniczność a planowanie. Wokół filozofii społecznej Friedricha A. von Hayeka. Z serii: Studia Kulturoznawcze. Monografie. Fundacja Humaniora, Poznań 2003.
• Blaug M.: Metodologia ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Hayek F.A,: Indywidualizm i porządek ekonomiczny. Znak, Kraków 1998.
• Hayek F.A.: The Counter-Revolution of Science. Studies on the Abuse of Reason. Liberty Press, Indianapolis 1979.
• Hayek F.A.: The Pretence of Knowledge. W: Idem: The Essence of Hayek. Ed. Ch. Nishiyama, K.R. Leube. Hoover Institution Press, Stanford 1984.
• Kalecki M.: Podstawowe warunki powstania demokratycznej gospodarki planowej (1942). W: Idem: Dzieła. Socjalizm. Funkcjonowanie i wieloletnie planowanie. Tom 3. Przypisy i redakcja J. Osiatyński. PAN-PWE, Warszawa 1982.
• Kalecki M.: Uwagi sprawie metody ustalania cen surowców podstawowych (1957). W: Idem: Dzieła. Socjalizm. Funkcjonowanie i wieloletnie planowanie. Tom Przypisy i redakcja J. Osiatyński. PAN-PWE, Warszawa 1982.
• Kalecki M.: Dlaczego ekonomia nie jest nauką ścisłą (1964). W: Idem: Dzieła. Kraje rozwijające się. Studia varia: o ekonomii i ekonomistach. Tom 5. Przypisy i redakcja J. Osiatyński. PAN-PWE, Warszawa 1985.
• Keynes J.M.: Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza. Wydawnictwo Naukowo PWN, Warszawa 2003.
• Kmita J.: Szkice z teorii poznania naukowego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa 1976.
• Osiatyński J.: Michał Kalecki o gospodarce socjalistycznej. PWN, Warszawa 1988.