Argument interpretacyjny odwołujący się do woli rzeczywistego prawodawcy

• Autorzy: Adam Borowicz

Warianty tytułu

Interpretative Argument Based on the Intentions of the Lawgiver

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W polskiej teorii wykładni kluczowe znaczenie przypisuje się pojęciu "racjonalnego prawodawcy", traktując założenia co do racjonalności prawodawcy jako głęboką strukturę prawniczego dyskursu interpretacyjnego. Co więcej, liczne odwołania do tego pojęcia występują także w orzecznictwie sądowym - koncepcja oparta na założeniu racjonalności prawodawcy funkcjonuje nie tylko na gruncie teorii prawa, lecz również w prawniczej praktyce interpretacyjnej. Niniejszy artykuł stanowi próbę rekonstrukcji takiego sposobu argumentacji prawniczej, który odwołuje się nie tyle do idealizujących założeń na temat racjonalności prawodawcy, lecz do zamierzeń, które w sposób uzasadniony można przypisać rzeczywistemu prawodawcy.(fragment tekstu)

EN

The article focuses on the interpretative argument which appeals to the intentions of the participants of the legislative process in order to explain the meaning of legal texts. The author describes differences between the argument based on the intentions of the real lawgiver and the approach to legal interpretation based on the idea of the rationality of lawgiver. The main difference concerns ideal character of the presuppositons about the rationality of lawgiver contrasted with the approach concentrated on the attempt to discover actual intentions of the participants of the legislative process. The author also describes normative and conceptual arguments concerning interpretation of law based on the intentions of the real, historical lawgiver. It is argued that this approach to the legal interpretation is justified but should not be treated as one of many valid interpretative arguments which should be weighed against each other. The article contains also an example of the use of the above interpretative argument dicussed above.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawodawstwo; Teoria prawa

EN

Legislation; Law theory

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2009
• Tom: 79
• Strony: 9--28

Twórcy

autor

Adam Borowicz

Bibliografia

• L. Nowak, Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 1973.
• J. Wróblewski, Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Ossolineum 1985.
• Z. Ziembiński, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
• M. Zieliński, Wykładnia prawa, wyd. 2, Warszawa 2002.
• M. Zirk-Sadowski, Instytucjonalny i kulturowy wymiar integracji prawnej, [w:] Zmiany społeczne a zmiany w prawie, red. L. Leszczyński, Lublin 1999, s. 41.
• W. Eskridge, P. Frickey, E. Garrett, Legislation and Statutory Interpretation, Foundation Press, Nowy Jork 2000, s. 211-247.
• R. Alexy, Theorie der juristischen Argumentation, Frankfurt nad Menem 1983, s. 291-294.
• K. L arenz, Methodenlehre der Rechtwissenschaft, 2 wyd., Berlin 1992, s. 216-220.
• H.-J. Koch, H. Rüssmann, Jurstische Begründungslehre, Monachium 1982, s. 184.
• S. Wronkowska, Prawodawca racjonalny jako wzór dla prawodawcy faktycznego, [w:] Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, red. S. Wronkowska, M. Zieliński, Poznań 1989, s. 122-124.
• L. Morawski, Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002, s. 231-234.
• W. Lang, L. Morawski, T. Gawrysiak, O koncepcji 'prawodawcy doskonałego' Leszka Nowaka, "Państwo i Prawo" 1976, nr 1, s. 127-140.
• L. Morawski, Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm, "Państwo i Prawo" 2000, nr 1, s. 33-36.
• S. Wronkowska, Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, cz. I, Ars boniet aequi, Poznań 2002, s. 32.
• L. Solan, Private Language, Public Laws: The Central Role of Legislative Intent in Statutory Interpretation, Brooklyn Law School Public Law and Legal Theory Research Paper Series-Research Paper No. 5, March 2004, s. 2.
• D. Lyons, Original Intent and Legal Interpretation, The Boston UniversitSchool of Law Working Paper Series, http://www.bu.edu/law/faculty/papers, s. 8-9.
• N. Stoljar, Survey Article: Interpretation, Indeterminacy and Authority: Some Recent Controversies in the Philosophy of Law, "Journal of Political Philosophy", 2004, nr 4, s. 475-476.
• J. Searle, Czynności mowy, tł. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1987.
• J. Raz, Intention in Interpretation, [w:] The Autonomy of Law, red. R.P. George, Oxford University Press, 1999, s. 258-260.
• A. Buchanan, Political Legitmacy and Democracy, "Ethics", nr 112 (July 2002), s. 710-718.
• T. Christiano, Justice and Disagreement at the Foundations of Political Authority, "Ethics" nr 110 (October 1999), s. 179-186.