Powstawanie i kontynuacja państw Afryki Subsaharyjskiej: od państwa jurydycznego do empirycznego

• Autorzy: Tomasz Srogosz

Warianty tytułu

Creation and Continuity of States in Sub-Saharan Africa: from Juridical to Empirical States

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku uwidoczniły wyraźnie problem słabości struktur państwowych oraz jego implikacje dla porządku międzynarodowego. Jest on szczególnie widoczny na terytoriach postkolonialnych. Wystarczy wspomnieć tragiczne wydarzenia, jakie miały miejsce w Rwandzie, Sierra Leone, Liberii, Somalii, Darfurze, Czadzie czy Demokratycznej Republice Konga. Nie bez przypadku wszystkie wymienione państwa położone są w tzw. "Czarnej Afryce" (obecnie, ze względu na pejoratywne brzmienie tego określenia, nazywanej Afryką Subsaharyjską). Zagadnienia przyczyn upadłości państw Afryki Subsaharyjskiej wiążą się ściśle z procesem dekolonizacji. Celem artykułu jest przedstawienie problematyki powstawania i kontynuacji państw Afryki Subsaharyjskiej z perspektywy prawa międzynarodowego. (fragment tekstu)

EN

The problem of weakness of state structures in the Sub-Saharan Africa results from international law conditions of decolonization. The postcolonial states were created on the basis of the self-determination of "colonial peoples" as well as uti possidetis principle. The addressees of abovementioned principles were the inhabitants of colonial territories, regardless of their ethnic diversification. The decolonization was based on specific criteria of statehood. They were constituted because of the sudden swing from effectiveness to legality. The right to self-determination prevailed over the requirement of effective government. Such an approach caused the phenomenon of state failure in the nineties. This failure is connected with the evolution of legal notion of the state - the sovereignty is regarded as responsibility for protection of population. The postcolonial states are not able to fulfill this basic function. Nevertheless there exists a strong legal assumption of the continuity of state in spite of its ineffectiveness. The protection of postcolonial states in frames of contemporary international legal order relates to the notion of "juridical statehood". Nowadays it is very important to solve the problem of juridical states which have not the empirical elements (effective government). The best way of transformation of juridical states into empirical states is the conception of state-building. What could lead to unforeseeable "revolution" in international legal order are the solutions related to the decertification of juridical states or the redrawing the African map. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria państwa i prawa; Prawo międzynarodowe

EN

Theory of state and law; International law

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2009
• Tom: 80
• Strony: 31--53

Twórcy

autor

Tomasz Srogosz

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

Bibliografia

• J. Zajadło, Prawo międzynarodowe wobec problemu "państwa upadłego", "Państwo i Prawo" 2005, z. 2, s. 3 i n.
• S. Bieleń, Państwa upadłe, [w:] Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, red. J. Symonides, Warszawa 2006, s. 622 i n.
• T.D. Grant, Defining Statehood: The Montevideo Convention and its Discontents, "Columbia Journal of Transnational Law", 1998-1999, vol. 37, s. 456.
• OAS Law and Treaty Series, Nr 37.
• D. Raič, Statehood and the Law of f Self-Determination, Martinus Nijhoff Publishers 2002, s. 56.
• R. Emerson, Self-Determination, "American Journal of International Law" 1971, vol. 65, s. 463.
• H. Quane, The United Nations and the Evolving Right to Self-Determination, "International & Comparative Law Quarterly" 1998, vol. 47, s. 544.
• S.K.N. Blay, Self-Determination versus Territorial Integrity in Decolonization, "New York University of International Law & Politics" 1985-1986, vol. 18, s. 443 i n.
• S.R. Ratner, Drawing a Better Line: Uti Possidetis and the Borders of New States, "American Journal of International Law" 1996, vol. 90, s. 598-600.
• M.N. Shaw, Peoples, Territorialism and Boundaries, "European Journal of International Law" 1997, vol. 8, s.20.
• G. Kreijen, The Transformation of Sovereignty and African Independence: No Short-cuts to Statehood, [w:] State, Sovereignty and International Governance, red. G. Kreijen, Oxford-New York 2002, s. 73.
• F. Tseshyang Chen, The Meaning of "States" in the Membership Provisions of the United Nations Charter, "Indiana International & Comparative Law Review" 2001-2002, vol. 12, s. 39-40.
• R.H. Jackson, Quasi-states: Sovereignty, International Relations and the Third World, Cambridge 1999, s. 101-102.
• J. Crawford, The Creation of States in International Law, Oxford-New York 2007, s. 59-60.
• G. Kreijen, State Failure, Sovereignty and Effectiveness. Legal Lessons from the Decolonization of Sub-Saharan Africa, Leiden 2003, s. 159-162.
• D. Rauschning, Article 76, [w:] The Charter of the United Nations. A Commentary, red. B. Simma, vol. II, Oxford-New York 2002.
• R. Cohen, The Concept of Statehood in United Nations Practice, "University of Pennsylvania Law Review" 1960-1961, vol. 109, s. 1138-1156.
• L. Antonowicz, Pojęcie państwa w prawie międzynarodowym, Warszawa 1974, s. 130.
• Ch. Clapham, Africa and the International System. The Politics of State Survival, Cambridge University Press 2005, s. 15-16.
• M. Koskenniemi, The Wonderful Artificiality of States, "American Society of International Law Proceedings", 1994, s. 22-29.
• M. Koskenniemi, The Future of Statehood, "Harvard International Law Journal" 1991, vol. 32, nr 2, s. 397 i n.
• O. Ch. Okafor, Re-defining Legitimate Statehood. International Law and State Fragmentation in Africa, Hague-Boston-London, s. 54-77, 100-111.
• J. Herbst, States and Power in Africa. Comparative Lessons in Authority and Control, Princeton 2000, s. 264-269.
• Makau wa Mutua, Why Redraw the Map of Africa: A Moral and Legal Inquiry, "Michigan Journal of International Law" 1994-1995, vol. 16, s. 1113-1176.
• M. Halperin, D. Scheffer, Self-Determination in the New World Order, Washington 1992, s. 113.
• Gordon R.E., Some Legal Problems with Trusteeship, "Cornell International Law Journal" 1995, nr 28, s. 311-312.
• R. Wilde, International Territorial Administration. How Trusteeship and the Civi-lizing Mission Never Went Away, Oxford-New York 2008, s. 419.
• T. Srogosz, Budowanie państwa - aspekt prawnomiędzynarodowy, "Przegląd Prawa Publicznego" 2008, nr 11.
• Report of International Commission on Intervention and State Sovereignty. Responsibility to Protect, Ottawa 2001.