PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2014 | nr 12 (61) | 187--198
Tytuł artykułu

Competitiveness of Polish and Slovak Agrifood Products on the European Market

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
The aim of this paper was to define the Polish and Slovak competitiveness position of agricultural and food products on the European market, as well as for comparison purposes, on the markets of the third countries and to the other groups of products. However, the issue was show the changes of the competitiveness in this sector. The competitiveness performance in Polish and Slovak agrofood trade has been evaluated for the period of 1999-2012. Trade theories indicate that countries specialize in the production of goods, trade in these goods and have better competitiveness position, if they have an absolute or comparative advantages in relationship to your partner (Ricardo 1957, Balassa 1965, Lall 2001, Guzek 2006). In order to determine the competitive position, the comparative advantage and evaluation of agrofood trade were used. The analysis considers two indices: revealed comparative advantage (RCA) and net export index (NEI). After joining the European Union, the importance of foreign agro-food trade in both of this countries has grew up in European market, but on the third countries market only Poland notified increases. The index of RCA in these countries is quite different. It is observed comparative advantage in Poland while in Slovakia there was not. Similar situation was in NEI index. A positive value of the net export index for agri-food products was found only in Poland. (original abstract)
Celem niniejszej pracy było określenie pozycji konkurencyjnej Polski i Słowacji w wymianie handlowej produktów rolniczych i spożywczych na europejskim rynku, jak również dla celów porównawczych, na rynkach państw trzecich oraz w stosunku do innych grup towarowych. Teorie handlowe wskazują, że kraje specjalizują się w produkcji towarów, a następnie w handlu tymi towarami, gdy posiadają przewagę absolutną lub komparatywną w relacji do swojego partnera (Smith 1954, Ricardo 1957, Balassa 1965, Haberler 1956, Guzek 2006). W literaturze zatem rozpowszechniło się wiele modeli przewag komparatywnych. Te najbardziej rozpowszechnione oparte są na rozbudowanym modelu typu ricardiańskiego lub modelu Balassy. Pierwszy z nich dotyczy określenia konkurencyjności na podstawie opłacalności eksportu, drugi na podstawie stopnia zaawansowania eksportu poszczególnych towarów w relacji do ogólnoświatowego eksportu tych towarów. W pracy posłużono się zmodyfikowanym modelem typu Balassy, celem określenia konkurencyjności towarów rolno-spożywczych pochodzących z Polski i Słowacji na rynku Unii Europejskiej i na rynku krajów trzecich. W badaniach wykorzystano dane statystyczne Eurostatu. Rynki podzielono na dwa: rynek Unii Europejskiej i krajów trzecich. Konkurencyjność w eksporcie przedstawiano w relacji do partnerów z ugrupowania w okresie od 1999r. do 2012 roku. Dzięki dość dużej ilości lat można było pokazać zmiany w konkurencyjności eksportu rolnospożywczego, zaś analiza danych innych grup towarowych pozwoliła określić sytuację i znaczenie tego sektora w poszczególnych gospodarkach. Polska cechuje się dużą konkurencyjnością towarów rolno-spożywczych zarówno na rynku Unii Europejskiej jak i rynku krajów trzecich. Słowackie artykuły rolno-spożywcze nie posiadają przewagi komparatywnej na żadnym z omawianych rynków, co zostało także potwierdzone przez ujemny bilans handlowy tymi towarami. W przypadku pozostałych grup towarowych oba kraje Grupy Wyszehradzkiej są relatywnie homogeniczne. Podobieństwo w wyposażeniu w czynniki produkcji jak i nowe technologie daje podstawy do wnioskowania, iż przewagi te mogą kształtować się na podobnym poziomie. Oba kraje posiadają przewagę konkurencyjną na rynku Unii Europejskiej w relacji do pozostałych partnerów z tego ugrupowania w przypadku maszyn i urządzeń, artykułów przemysłowych i paliw mineralnych. Brak przewagi widoczny jest dla surowców i chemii. Zmiany w handlu nie ograniczyły się tylko do wzrostu wartości i wolumenu towarów, ale przede wszystkim do zmian strukturalnych w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej, co przełożyło się na zmiany przewag konkurencyjnych. W przypadku towarów rolnospożywczych widoczny jest wzrost konkurencyjności w obu omawianych krajach. Reasumując można stwierdzić: wartość obrotów handlowych w omawianych krajach wzrasta, przy czym w Polsce rośnie zarówno eksport jak i import na obu rynkach, na Słowacji tendencja wzrostowa obserwowana jest dl eksportu i importu na rynku UE. Handel z krajami trzecimi charakteryzuje się stagnacją od 1999 roku, Polska posiada przewagę konkurencyjną w eksporcie do UE oraz krajów trzecich artykułów rolno-spożywczych, na Słowacji brak jest takiej przewagi, pozycja konkurencyjna maleje na rynku Unii Europejskiej w obu omawianych krajach, wzrasta natomiast na rynku krajów trzecich- poprawa widoczna jest od 2004 roku. (abstrakt oryginalny)
Twórcy
autor
  • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Bibliografia
  • AMITI, M. 1999. Specialization patterns in Europe. Weltwirtschaftliches Archiv 135. 573-593.
  • BALASSA, B. (1965). Trade Liberalization and "Revealed" Comparative Advantage. Manchester School of Economic and Social Studies 33: 99-124.
  • BOJNEC, Š. - FERTŐ, I. 2008. European Enlargement and Agro-Food Trade. In Canadian Journal of Agricultural Economics, vol. 56, 2008, no. 4, 563-579.
  • KISS, J. 2011. Some impacts of the EU accession on the new member states' agriculture. In Eastern Journal of European Studies, vol. 2, 2011, no. 2, 49-60.
  • KLINGER, B. (2010). (New) Export Competitiveness. Mimeo. Center for International Development, Harvard University, February, 2010.
  • KRUGMAN, P. (1994). Competitiveness: a dangerous obsession. Foreign Affairs 73 (2): 28-44.
  • BOLTHO, A. 1996. The Assessment: International Competitiveness. Oxford Review of Economic Policy , 12 (3), 1-16.
  • FAGERBERG, J. 1988. International competitiveness. The Economic Journal Vol.98. No.391
  • GUZEK, M. 2006.Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Zarys teorii i polityki handlowej. PWE. ISBN:83-208-1611-4.
  • FERTŐ, I. 2008. The evolution of agri-food trade patterns in Central European countries. In Post- Communist Economies, vol. 20, 2008, no. 1, 1-10.
  • FERTÖ, I. - HUBBARD, J. 2003. Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian Agri-Food Sectors. The World Economy. Volume 26, Issue 2, pages 247-259.
  • HORSKÁ, E. - UBREŽIOVÁ, I. 2006. International Managment and Markerting In Regional Trade within V4 countries: focus on Slovak - Hungarian trade flows. EconPapers. Theory Methodology Practice (TMP), 2007, vol. 4, issue 01, pages 25-38. doi: http://econpapers.repec.org/article/mictmpjrn/v_3a4_3ay_3a2007_3ai_3a01_3ap_3a25-38.htm
  • LALL, S. 2001. Competitiveness Indices and Developing Countries: An Economic Evaluation of the Global Competitiveness Report. World Development 29 (9): 1501-1525.
  • LALL, S. - ALBALADEJO, M. (2004). China's Competitive Performance: A Threat to East Asian Manufactured Exports? World Development 32 (9): 1441-1466.
  • LEE, J. (1995). Comparative Advantage in Manufacturing as a Determinant of Industrialization: The Korean Case. World Development 23 (7): 1195-1214.
  • MINTZBERG, H. 2009.Managing. Berrett-Koehler Publishers, Inc. San Francisco. ISBN: 979-1-57675-340-8, 196-225.
  • NOSECKA, B. - PAWLAK, K. - POCZTA, W. 2011. Wybrane aspekty konkurencyjności rolnictwa. Konkurencyjność Polskiej Gospodarki w Warunkach Globalizacji i Integracji Europejskiej.IERGiŻ. Warsaw 2011. No.7.ISBN: 978-83-7658-148-4.
  • UBREŽIOVÁ, I. - KAPSDORFEROVÁ, Z. - SEDLIAKOVÁ I. 2012. Competitiveness of Slovak agri-food commodities in third country markets 386Acta Univ. Agric. Silvic. Mendelianae Brun. 2012. Vol. 60, Issue 4, pp. 379- 386. doi: http://dx.doi.org/10.11118/actaun201260040379
  • PORTER, M. E. 1990. The Competitive Advantage of Nations. The Free Press. A Division of Macmillan Inc. New York. ISBN: 0-684-84147-9
  • RICARDO D. 1957. Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, PWN, Warszawa.
  • RYTKO, A. 2008. Zmiany konkurencyjności polskich produktów żywnościowych w latach 2000-2007, Scientific Journals WULS, Warsaw 2008. Problemy Rolnictwa Światowego Tom 5(XX), str.153-161.
  • RYTKO, A. 2012. Competitiveness and its source in foreign trade between the EU and the United States, Actual Problems of Economics 2012,
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171324067

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.