Zagadnienie lichwy w ujęciu wielkich religii monoteistycznych

• Autorzy: Małgorzata Ramocka

Warianty tytułu

Usury from the Point of View of Major Monotheistic Religions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem tego artykułu jest przedstawienie stosunku wielkich religii monoteistycznych do zjawiska lichwy oraz próba zastanowienia się nad różnicami pomiędzy poszczególnymi stanowiskami. Pojęcie lichwy i idea pobierania odsetek obecne były w ludzkich umysłach niemal od zarania cywilizacji. Pomimo swoistej przyziemności zagadnienia, stało się ono elementem rozważań o zdecydowanie religijnym charakterze. Każdy z wielkich systemów religijnych zawiera mniej lub bardziej dogłębną analizę zjawiska lichwy, każdy z nich wartościuje je moralnie. Zwrócił uwagę także na lichwę, jako przykład fałszywego życia Budda. W kazaniu z Benares mówił: Fałszywe prowadzenie życia to nieszczerość, zdrada, posądzenia, wypytywanie, lichwa, handel bronią, żywymi istotami, mięsem, odurzającymi napojami lub trucizną. Podobnie w negatywnym świetle postrzegano lichwę w hinduizmie. W żadnej jednak religii pochodzącej z Dalekiego Wschodu lichwa nie uzyskała tak szczególnego miejsca, jakie zaoferowały jej wielkie religie monoteistyczne. Judaizm, chrześcijaństwo i islam legły u podstaw systemów społecznych, w których religia miała wpływać i regulować praktycznie wszystkie aspekty życia ludzkiego, także te związane z pomnażaniem majątku. (fragment tekstu)

EN

This article provides a comparative analysis of the attitudes of three major monotheistic religions - Judaism, Christianity and Islam - to the practice of usury and looks at why these attitudes developed in different ways. Each of the parts presents the opinions of one of the religious systems, analysing the Old and New Testaments, as well as the Koran, by looking at the duties that the Holy Scriptures required of their followers. The first part is devoted to Judaism. According to this model, the moral value of usury was dependent on the ethnic and religious origins of the borrower probably because of special historical and cultural associations between the idea of money and the Jewish people. The second part is concerned with usury in Christian religion, presenting the attitude expressed in the Gospel, as well as later comments of Fathers of the Church, in order to put the change in moral attitudes to usury in its historical context. Finally, the article presents the point of view of Islam devoting particular attention to the historical reasons for the development of its specific attitude to usury, but also outlining contemporary solutions adopted in the present-day Islamic world. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Lichwa; Religia; Poglądy filozoficzne

EN

Usury; Religion; Philosophical thought

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2008
• Tom: 11
• Numer: nr 1
• Strony: 297--302

Twórcy

autor

Małgorzata Ramocka

• Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie

Bibliografia

• Mowa Buddy Siakamunijego w Benares, www: http://mahajana.net/teksty/benares.html w http://mahajana.net.
• J. Attali, 2003 Żydzi, świat, pieniądze, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2003, s. 17.
• A. Cała, Wizerunek Żyda w polskiej kulturze ludowej, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 102-103.
• J. Le Goff, Sakiewka i życie. Gospodarka i religia w średniowieczu, Gdańsk, Wydawnictwo Marabut Gdańsk 1995, s. 86.
• M. Weber, Etyka gospodarcza religii światowych. Tom III Starożytny judaizm, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2000, s. 307.
• P.L. Berger (red.), 1994, Etyka kapitalizmu, Wydawnictwo Signum, Kraków 1994, s. 52-53.
• C. Lisiecka, Ł. Leszczyńska, Lichwa pieniężna, prawo i gospodarka (ujęcie historyczne), [w:] Religia a gospodarka, tom I, (red.) S. Patrycki, Wydawnictwo KUL, Lublin 2005, s.225, za: I. Schiper, Dzieje handlu żydowskiego na ziemiach polskich, Warszawa 1937.
• P. Stein, O niektórych związkach religii z gospodarką, [w:] Religia i ekonomia, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989 s.177.
• J. Kracik, Kredyt i lichwa jako zjawiska społeczne, materiały konferencyjne dostępne w www: http://jazon.hist.uj.edu.pl/zjazd/materialy/kracik.pdf, 2004, s. 3.
• Arystoteles, Polityka, PWN, Warszawa 1964, ks. I, rozdział 3.
• Tomasz z Akwinu, Summa Teologiczna, Sprawiedliwość, Tom 18, Veritas, Londyn 1970, IIa IIae q. 78.
• L. Siagh, L'islam et le monde d'affaires. Argent, éthique et gouvernance, Édition d'Organisation, Paris 2003, s. 38.
• I.C. Kamiński, Słuszność i prawo. Szkic prawno - porównawczy, Zakamycze, Kraków 2003, s. 140.

Identyfikatory

DOI

11089/2613