W sprawie funkcji realizowanych przez karę umowną

• Autorzy: Andrzej Śmieja

Warianty tytułu

Functions of Stipulated Penalty

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dwie pierwsze części opracowania to charakterystyka kary umownej (art. 483 k.c.) oraz różnic między nią a odpowiedzialnością z art. 471 k.c., trzecia zaś dotyczy funkcji. W regulacji z art. 471 k.c. na czoło wysuwa się funkcja kompensacyjna. Sprzeciw budzi natomiast wyodrębnianie tu funkcji represyjnej jako samodzielnego kierunku oddziaływania. Badając instytucję kary, autor rozważa, w jakiej mierze spełnia ona zadania kompensacyjne, gdy szkody brak lub jest nieznaczna, a w jakiej, gdy przewyższa ona karę. Zdaniem autora to, czy kara umowna ma znaczenie wyrównawcze, jest kwestią faktu, wobec czego trudno jej przypisywać funkcję kompensacyjną, skoro cechą funkcji ma być typowość.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper consists of three parts. In the first part the author makes a brief characteristics of the penalty fixed by the contract which is regulated in Articles 483 and 484 of the Civil Code. The second part reveals the substance of contractual liability based on general principles (Article 471 of the Civil Code) and presents similarities and differences between the liability and stipulated penalty. The fundamental part of considerations is included in the third part of the paper which is dedicated to functions fulfilled by the penalty. When it comes to the responsibility of Article 471 of the Civil Code, compensative function is leading. The considerable importance has also a preventive (preventive-educational)function. The author opposes the distinction of repressive function as an independent direction of impact of contractual liability. Turning then to discuss the functions performed by stipulated penalty the author considers how the penalty fulfills compensational tasks when there is no damage or it is significantly lower than penalty fixed by the contract, as well as the situation when the penalty covers only some part of the damage suffered by a creditor. On this basis, it is concluded that whether the penalty has compensatory meaning or not it is a matter of fact, so that it is difficult to assign the rank of compensative function to the penalty whereas the characteristic features of function are to be repeatability and typicality. The considered institution has undoubtedly the function of stimulation and prevention, because of simplification and speeding of judicial proceedings - and also so called proceedings function.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kary umowne; Odpowiedzialność kontraktowa; Zobowiązania finansowe; Szkody

EN

Contractual penalties; Contractual liability; Financial liabilities; Damages

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 362 Zmiany prawodawstwa gospodarczego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce
• Strony: 387--398

Twórcy

autor

Andrzej Śmieja

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu; Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Dąbrowa J., [w:] System prawa cywilnego, t. III, część 1. Prawo zobowiązań - część ogólna, Ossolineum 1981.
• Drapała P., Kara umowna (art. 483 k.c.) a odszkodowanie na zasadach ogólnych (art. 471 k.c.), "Państwo i Prawo" 2003, z. 6.
• Falkiewicz K., Wawrykiewicz M., Kara umowna w obrocie gospodarczym, Warszawa 2001.
• Gawlik Z., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III. Zobowiązania. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2010.
• Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
• Katner W., [w:] Prawo umów w obrocie gospodarczym, red. S. Włodyka, Warszawa 2001.
• Kędzierska-Cieślakowa A., Zagadnienie funkcji prawa cywilnego w związku z unormowaniem odszkodowania w prawie polskim, [w:] Odpowiedzialność cywilna za wyrządzenie szkody, red. S. Grzybowski, Warszawa 1969.
• Popiołek W., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2011.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2008.
• Robaczyński W., Kara umowna a szkoda, [w:] Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, red. M. Pyziak-Szafnicka, Kraków 2004.
• Szwaja J., Kara umowna według kodeksu cywilnego, Warszawa 1967.
• Warkałło W., Odpowiedzialność odszkodowawcza. Funkcje, rodzaje, granice, Warszawa 1972.
• Zagrobelny K., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2014.362.29