Żurawina wielkooowocowa - możliwości wykorzystania do produkcji biożywności

• Autorzy: Mirosława Teleszko

Warianty tytułu

American Cranberry (Vaccinium macrocarpon L.) - Possibility of Using It to Produce Bio-Food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy była ocena potencjalnej przydatności owoców i liści żurawiny wielkoowocowej do produkcji żywności o walorach prozdrowotnych. W badaniach wykorzystano liście i dojrzałe owoce 4 odmian żurawiny wielkoowocowej: 'Bain Favorite', 'Ben Lear', 'Drewer' oraz 'Earli Richard'. W świeżych jagodach oznaczono podstawowe parametry składu chemicznego: suchą masę, ekstrakt, zawartość cukrów ogółem, kwasowość, zawartość witaminy C i pektyn. Ze zliofilizaowanych owoców i liści żurawiny sporządzono wyciągi metanolowe, w których oznaczono zawartość związków polifenolowych metodą chromatografii cieczowej (UPLC) oraz właściwości przeciwutleniające metodą FRAP. Owoce i liście żurawiny owocowej odznaczały się dużą zawartością związków polifenolowych i potencjałem przeciwutleniającym, przy czym część anatomiczna rośliny warunkowała zarówno ogólną sumę zawartości polifenoli, jak również profil tych związków i aktywność wobec jonów żelaza. Najzasobniejsze w polifenole były liście Vaccinium macrocarpon L, jakkolwiek - w porównaniu z owocami rodzaj zawartych w nich polifenoli w mniejszym stopniu kształtował potencjał redukujący. Ze względu na znaczną zawartość składników o wartości prozdrowotnej możliwe byłoby wykorzystanie w projektowaniu nowych produktów żywnościowych (np. smoothies, napojów funkcjonalnych) nie tylko owoców żurawiny, ale również jej liści. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the research paper was to assess the potential usefulness of American cranberry fruits and leaves to produce health-promoting food products. The research comprised leaves and ripe fruits of 4 American cranberry varieties: 'Bain Favorite', 'Ben Lear', 'Drewer', and 'Earli Richard'. In fresh berries determined were the major parameters of chemical composition: dry substance, extract, total sugar content, acidity, vitamin C content, and pectin content. Methanol extracts were prepared from the lyophilized fruits and leaves; therein, the content of polyphenolic compounds was determined by a liquid chromatography method (UPLC), as were the antioxidative properties using a FRAP method. The fruits and leaves of the American cranberry were characterized by a high content of polyphenolic compounds and by an antioxidative potential, and the anatomical part of this plant contributed to both the total content of polyphenols and to their profile, as well as to the activity towards ferric ions. The leaves of Vaccinium macrocarpon L had the highest amount of bioactive compounds; however, compared to the fruits, the type of polyphenols contained therein impacted their reducing potential to a lower extent. Considering the significant content of health-promoting compounds, it could be possible to use not only the American cranberry fruits, but, also, its leaves when developing new food products (for example smoothies, functional drinks). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność funkcjonalna; Produkcja żywności; Surowce roślinne; Właściwości zdrowotne produktu; Towaroznawstwo żywności; Badanie żywności

EN

Functional food; Food production; Raw plant materials; Health properties of the product; Food commodities; Food research

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 18 (2011)
• Numer: nr 6 (79)
• Strony: 132--141

Twórcy

autor

Mirosława Teleszko

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bibliografia

• [1] Benzie I.F.F., Strain J.J.: The ferric reducing ability of plasma (FRAP) as a measure of antioxidant power: the FRAP assay. Anal. Biochem., 1996, 239, 70-76.
• [2] Borges G., Degeneve A., Mullen W., Crozier A.: Identification of flavonoid and phenolic antioxidants in black currants, blueberries, raspberries, red currants, and cranberries. J. Agric. Food Chem., 2010, 58, 3901-3909.
• [3] Cieślik E., Gręda A., Adamus W.: Contents of polyphenols in fruit and vegetables. Food Chem., 2006, 94, 135-142.
• [4] Hołderna-Kędzia E.: Charakterystyka botaniczna, skład chemiczny i właściwości biologiczne owoców żurawiny amerykańskiej ( Vaccinium macrocarpon Aiton). Postępy Fitoterapii, 2006, 1, 41-46.
• [5] Hung H-C., Joshipura K.J., Jiang R., Hu F.B., Hunter D., Smith-Warner S.A., Colditz G.A., Rosner B., Spiegelman D., Willett W.C.: Fruit and vegetable intake and risk of major chronic disease. Journal of the National Cancer Institute, 2004, 96 (21), November 3, 1577-1584.
• [6] Instrukcja obsługi aparatu Pocket PAL-1 firmy ATAGO (USA).
• [7] Jackson C.L., Dreaden T.M., Theobald L.K., Tran N.M., Beal T.L., Eid M., Gao M.Y., Shirley R.B., Stoffel M.T., Kumar M.V. Mohnen D.: Pectin induces apoptosis in human prostate cancer cells: correlation of apoptotic function with pectin structure. Glycobiology, 2007,17 (8), 805-819.
• [8] Jeszka M., Flaczyk E., Kobus-Cisowska J., Dziedzic K.: Związki fenolowe - charakterystyka i znaczenie w technologii żywności. Nauka Przyroda Technologie, 2010, 2 (4), 1-13.
• [9] Liu R.H.: Health benefits of fruit and vegetables are from additive and synergistic combinations of phytochemicals. Am. J. Clin. Nutr., 2003, 78 Suppl., 517S-520S.
• [10] Małolepsza U., Urbanek H.: Flawonoidy roślinne jako związki biochemicznie czynne. Wiadomości Botaniczne, 2000 ,44 (3-4), 27-37.
• [11] Mazur B., Borowska E.J., Polak M.: Zawartość witaminy C i pojemność przeciwutleniająca owoców i przecierów z żurawiny błotnej i wielkoowocowej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 2 (63), 130-137.
• [12] McKay D.L., Blumberg J.B.: Cranberries (Vaccinium macrocarpon) and cardiovascular disease risk factors, Nutr. Rev., 2007, 65 (11), 490-502.
• [13] Miller E., Malinowska K., Gałęcka E., Mrowicka M., Kędziora J.: Rola flawonoidów jako przeciwutleniaczy w organizmie człowieka. Pol. Merk. Lek., 2008, XXIV, 144, 556-560.
• [14] Miyazawa R., Tomomasa T., Kaneko H., Arakawa H., Shimizu N., Morikawa A.: Effects of pectin liquid on gastroesophageal reflux disease in children with cerebral palsy. BMC Gatroenetrology, 2008, 8:11, 1-6.
• [15] Müller L., Gnoyke S., Popken A.M., Böhm V.: Antioxidant capacity and related parameters of different fruit formulations. Food Sci. Technol., 2010, 43, 992-999.
• [16] Nawirska A., Kwaśniewska M.: Frakcje błonnika w wytłokach z owoców., Acta Sci. Pol., Technologia Alimentaria, 2004, 3 (1), 13-20.
• [17] Oszmiański J., Wojdyło A., Kolniak J.: Effect of enzymatic mash treatment and storage on phenolic composition, antioxidant activity, and turbidity of cloudy apple juice. J. Agric. Food Chem., 2009, 57 (15), 7078-7085.
• [18] Pijanowski E., Mrożewski S., Horubała A.: Technologia produktów owocowych i warzywnych. PWRiL, Warszawa 1964.
• [19] PN-A-04019:1998. Produkty spożywcze. Oznaczanie zawartości witaminy C.
• [20] PN-90/A-75101/04. Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych. Oznaczenie kwasowości ogólnej.
• [21] PN-90/A-75101/03. Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie. próbek do badań fizykochemicznych. Oznaczanie zawartości suchej masy metodą wagową.
• [22] PN-90/A-75101.07. Przetwory owocowe i warzywne. Przygotowanie próbek i metody badań fizykochemicznych. Oznaczanie zawartości cukrów i ekstraktu bezcukrowego.
• [23] Popov S.V., Markov P.A., Nikitina I.R., Petrishev S., Smirnov V., Ovodov Y.S.: Preventive effect of a pectic polysaccharide of the common cranberry Vaccinium oxycoccos L. on acetic acidinduced colitis in mice. World J. Gastroenterol., 2006, 12 (41), 6646-6651.
• [24] Rodowski D.: Żurawina - nowe spojrzenie na właściwości lecznicze., Postępy Fitoterapii, 2001, 2-3, 28-31.
• [25] Skupień K., Kostrzewa-Nowak D., Oszmiański J., Tarasiuk J.: In vitro antileukaemic activity of extracts from chockeberry and mulberry leaves against sensitive and multidrug resistant HL60 cells. Phytotherapy Research, 2008, 22, 689-694.
• [26] Tabart J., Kevers C., Sipel A., Pincemail J., Defraigne J-O., Dommes J.: Optimization of extraction of phenolics and antioxidants from black currant leaves and buds and of stability during storage. Food Chem., 2007, 105, 1268-1275.
• [27] Tsao R., Yang R., Young J.C., Zhu H.: Polyphenolic profiles in eight apple cultivars using highperformance liquid chromatography (HPLC). J. Agric. Food Chem., 2003, 51, 6347-6353.
• [28] Vattem D.A., Ghaedian R., Shetty K.: Enhancing health benefits of berries through phenolic antioxidant enrichment: focus of cranberry. Asia Pac. J. Clin. Nutr., 2005, 14 (2), 120-130.
• [29] Wang S.Y., Lin H-S.: Antioxidant activity in fruits and leaves of blackberry, raspberry and strawberry varies with cultivar and developmental stage. J. Agric. Food Chem., 2000, 48 (2), 140-146.
• [30] Witzell J., Gref R., Nasholm T.: Plant-part specific and temporal variation in phenolic compounds of boreal bilberry plants. Biochem. Syst. Ecol., 2003, 31, 115-127.