Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej

• Autorzy: Małgorzata Białek , Jarosława Rutkowska , Ewelina Hallmann

Warianty tytułu

Black Chokeberry (Aronia Melanocarpa) as Potential Component of Functional Food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy było omówienie biologicznych i prozdrowotnych właściwości aronii czarno-owocowej w kontekście możliwości jej użycia jako funkcjonalnego składnika produktów spożywczych. Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) pochodzi z Ameryki Północnej, jest krzewem z rodziny Różowatych (Roseaceae). Owoce aronii dotychczas były wykorzystywane głównie do wytwarzania soków i syropów, po produkcji których pozostawały znaczne ilości wytłoków, zawierających ponad 60 % wszystkich antocyjanów zawartych w owocach. Ze względu na udokumentowane prozdrowotne właściwości związków polifenolowych obecnych w owocach aronii podejmowane są próby zastosowania: owoców, przetworów oraz produktów ubocznych z przetwórstwa do wzbogacania żywności. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the review paper was to discuss technological and health-promoting properties of black chokeberry in terms of its potential utilization as a functional component in food products. Black chokeberry (Aronia melanocarpa) originates from North America, it is a shrub from the Roseaceae family. Until now, chokeberry fruits were used mainly to manufacture juices and syrups, and, after production, there were left considerable quantities of pomaces with more than 60% of all the anthocyanins contained in the fruits. Owing to the numerous and documented health promoting properties of anthocyanins and other polyphenolic compounds present in chokeberry, attempts are undertaken to utilize its fruits, preparations, and processing by-products to enrich food products. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo żywności; Dodatki funkcjonalne do żywności; Właściwości zdrowotne produktu; Owoce

EN

Food commodities; Functional food additives; Health properties of the product; Fruit

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 19 (2012)
• Numer: nr 6 (85)
• Strony: 21--30

Twórcy

autor

Małgorzata Białek

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Jarosława Rutkowska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Ewelina Hallmann

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• 1. Antosiewicz I.: Żywność o określonych funkcjach prozdrowotnych - żywność funkcjonalna na tle doświadczeń japońskich. Żywność, Żywienie a Zdrowie, 1997, 4, 346-352.
• 2. Babicz-Zielińska E., Zabrocki R.: Postawy konsumentów wobec prozdrowotnej wartości żywności. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 6 (55), 81-89.
• 3. Baranowski K., Baca E., Salamon A., Michałowska D., Meller D., Karaś M.: Możliwość odzyskiwania i praktycznego wykorzystania związków fenolowych z produktów odpadowych: z wytłoków z czarnej porzeczki i aronii oraz z chmielin. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4 (65), 100-109.
• 4. Chrubasik C., Li G., Chrubasik S.: The clinical effectiveness of chokeberry: a systematic review. Phytother. Res, 2010, 24, 1107-1114.
• 5. Fronc A., Nawirska A.: Możliwość wykorzystania odpadów z przetwórstwa owoców. Ochrona Środowiska, 1994, 2 (53), 31-32.
• 6. Jakobek L., Seruga M., Medvidovic-Kosanovic M., Novak I.: Antioxidant activity and polyphenols of aronia in comparison to other berry species. Agriculturae Conspectus Scientificus, 2007, 72 (4), 301-306.
• 7. Kmiecik D., Kobus J.: Badanie postaw konsumentów wobec przeciwutleniaczy. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2005, 2 (43) Supl., 308-317.
• 8. Kohlmünzer S.: Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1998.
• 9. Korotkiewicz A., Jeremicz Z., Luczkiewicz M.: Aronia Plants: A review of traditional use, biological activities, and perspectives for modern medicine. J. Med. Food, 2010, 13 (2), 255-269.
• 10. Kosmala M., Kołodziejczyk K.: Procyjanidyny najpopularniejszych w Polsce deserowych odmian jabłek. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2006, 2 (47) Supl., 124-134.
• 11. Kraujalyte V., Venskutonis R., Leitner E.: Volatile and odour active compounds in chokeberries (Aronia melanocarpa). Pol. J. Food. Nutr. Sci., 2011, 61, Suppl. 1, Conference proceedings: Euro Food Chem XVI "Translating food chemistry into health benefits", Gdańsk, 6th-8th July 2011, p. 140.
• 12. Kulling S.E., Rawel H.M.: Chokeberry (Aronia melanocarpa) - A review on the characteristic components and potential health effects. Planta Med, 2008, 74, 1625-1634.
• 13. Laufenberg G., Kunz B., Nystroem M.: Transformation of vegetable waste into value addend products: (A) the upgrading concept; (B) practical implementations. Bioresour. Technol., 2003, 87, 167-198.
• 14. Majewska M., Czeczot H.: Flawonoidy w profilaktyce i terapii. Farm. Pol., 2009, 65 (5), 369-377.
• 15. Miller E., Malinowska K., Gałęcka E., Mrowicka M., Kędziora J.: Rola flawonoidów jako przeciwutleniaczy w organizmie człowieka. Pol. Merk. Lek., 2008, XXIV, 144, 556.
• 16. Mroczek J. R.: Aronia - cenna roślina użytkowa i lecznicza. Leki ziołowe. Panacea, 2009, 3 (28), 22-23.
• 17. Naruszewicz M., Kozłowska - Wojciechowska M.: Potential pharapharmaceuticals in the traditional Polish diet. J. Physiol. Pharmacol., 2005, 56, Suppl 1, 69-78.
• 18. Nawirska A., Sokół-Łętowska A., Kucharska A.: Właściwości przeciwutleniające wytłoków z wybranych owoców kolorowych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 4 (53), 120-125.
• 19. Niedworok J.: Właściwości lecznicze antocyjanin z aronii czarno-owocowej. Farm. Pol., 2001, 57 (15), 719-721.
• 20. Niedworok J., Brzozowski F.: Badania nad biologicznymi i fitoterapeutycznymi właściwościami antocyjanin aronii czarnoowocowej E. Post. Fitot., 2001, 5, 20-24.
• 21. Olędzka R.: Nutraceutyki, żywność funkcjonalna - rola i bezpieczeństwo stosowania. Bromatol. Chemia Toksykol., 2007, 1, 1-8.
• 22. Oszmiański J., Wojdyło A.: Aronia melanocarpa phenolics and their antioxidant activity. Eur. Food Res. Technol., 2005, 221, 809-813.
• 23. Paredes-Lopez O., Cervantes-Ceja M. I., Vigna-Perez M., Hernandez-perez T.: Berries: Improving human health and health aging, and promoting quality life-a review. Plant. Foods Hum. Nutr., 2010, 65, 299-308.
• 24. Saluk-Juszczak J.: Antocyjany jako składnik żywności funkcjonalnej stosowanej w profilaktyce chorób układu krążenia. Post. Hig. Med. Dośw., 2010, 64, 451-458.
• 25. Sikora J., Markowicz M.: Właściwości związków biologicznie aktywnych zawartych w owocach aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa Elliot). Farm. Pol., 2008, 64 (17), 780-785.
• 26. Sikora J., Markowicz M., Mikiciuk-Olasik E.: Rola i właściwości lecznicze aronii czarnoowocowej w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Bromat. Chem. Toksykol., 2009, XLII, 10-17.
• 27. Skupień K., Oszmiański J.: The effect of mineral fertilization on nutritive value and biological activity of chokeberry fruit. J. Agric. Food Sci., 2007, 16, 46-55.
• 28. Slimestad R., Torskangerpoll K., Nateland H.S., Johannessen T., Giske N. H.: Flavonoids from Black chokeberries, Aronia melanocarpa. J. Food Compos. Anal., 2005, 18, 61-68.
• 29. Szajdek A., Borowska E. J.: Bioactive compounds and health-promoting properties of berry fruits: a review. Plant. Foods Hum. Nutr., 2008, 63, 147-156.
• 30. Świderski F. (Red.): Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. Wyd. II. WNT, Warszawa 1999.
• 31. Walczycka M., Migdał W.: The quality of model sausages with addition of different dried powders of fruit and vegetables during cold storage. Biotechnology in Animal Husbandry, 2007, 23 (5-6), 475-483.
• 32. Wawer I.: Aronia. Polski Paradoks. AGROPHARM S.A., Warszawa 2005.
• 33. Wawer I., Wolniak M., Paradowska K.: Solid state NMR study of diet ary fiber powders from aronia, billberry, black currant and Apple. Solid State Nucl. Magn. Reson., 2006, 30, 106-113.
• 34. Wolski T., Kalisz O., Prasał M., Rolski A.: Aronia czarnoowocowa - Aronia melanocarpa (Michx.) Elliot - zasobne źródło antyoksydantów. Post. Fitoter., 2007, 3, 145-154.