Społeczno-prawne aspekty egzystencji ludzi starych w społeczeństwie polskim

Czasopismo

---

• Autorzy: Kazimiera Atamańczuk

Warianty tytułu

Social and legal aspects of the daily lives of the elderly in Polish society

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Temat publikacji osadzony w konwencji socjologiczno-prawnej sygnalizuje problem starzenia się społeczeństwa i wynikającej stąd potrzeby zmian relacji społecznych, w dążeniu do zapewnienia harmonijnego rozwoju demograficznego ludzi. Ważnym czynnikiem staje się umiejętne włączanie kapitału ludzkiego, którego nośnikami są ludzie starszego pokolenia, w tworzeniu wartości zarówno materialnych jak i etyczno-moralnych. Konieczne staje się generowanie instrumentów, które posłużą do budowania więzi międzypokoleniowych w przekazywaniu dziedzictwa na płaszczyźnie rodziny i społeczeństwa, starość nie może być stygmatyzowana piętnem bezradności i marginalizacji. Stąd ponawiany apel o uznanie indywidualnej tożsamości ludzi starych i ochronę ich praw zarówno w środowisku rodzinnym jak i społecznym. Współczesna cywilizacja, która stwarza warunki do długoletniej egzystencji, tworzy również zagrożenia dla jednostek słabych, kalekich, dotkniętych przewlekłymi schorzeniami. Ludzie starzy stają się ofiarami przemocy w otoczeniu rodziny jak i w otoczeniu społecznym. Dehumanizacja relacji z młodszym pokoleniem odbiera ludziom starym satysfakcję z życiowej misji. Przyśpiesza proces starzenia, a w konsekwencji zwiększa poziom umieralności. Dlatego też problem, aczkolwiek coraz częściej medialnie nagłaśniany, oczekuje wciąż na nowe humanitarne i ekonomiczne rozwiązania. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject matter of the paper, related to sociological and legal aspects, signals the issue of the ageing society and the resulting need to change social relations in order to ensure harmonious demographic development. A crucial element related to the issue above is the skilful inclusion of human capital in the form of the older generation into the creation process of material, as well as ethical and moral values. There is a growing demand to generate instruments which could be employed to create intergenerational relationships through a transfer of heritage to the family and society, as old age should not be stigmatised with characteristics such as vulnerability and marginalisation. The above is the motivation behind the appeal to recognise the identity of the elderly and to protect their rights within a family and the society as a whole. Modern civilisation which generates conditions for longevity has also generated hazards for individuals who are weak, disabled or suffering from chronic diseases. The elderly become victims of violence within the family unit and within the social environment. The dehumanisation of the relations with the younger generation takes away the satisfaction the elderly feel from their life's mission. This, in turn, accelerates the ageing processes, and consequently increases the death rate. This issue, although increasingly more recognisable in the media, is still awaiting the creation of new compassionate and economic solutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Starzenie się społeczeństw; Przemoc; Społeczeństwo; Choroby przewlekłe

EN

Elderly people; Ageing of the population; Abuse; Society; Chronic diseases

• Czasopismo: ---
• Strony: 163--177

Twórcy

autor

Kazimiera Atamańczuk

Bibliografia

• Czechowska-Świtaj T., Zarządzanie kapitałem intelektualnym w organizacji, Oficyna Wydawnicza WSM, Warszawa 2005.
• Goodman N., Wstęp do socjologii, Poznań 1997.
• Halicka M., Kramkowska E., Oblicza starości, Zakład Edukacji na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.
• Jan Paweł II, Do moich Braci i Sióstr - ludzi w podeszłym wieku, Watykan 1 X 1999 r., http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_starszych_01101999.html 25.05.2014 r.
• Jaszczak-Kuźmińska D., Michalska K., Przemoc w rodzinie wobec osób starszych i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2010.
• Kasprzak F., Stosunek do ludzi starszych w Polsce i Europie Zachodniej, Tygodnik Katolicki "Niedziela" 2006, nr 49.
• Kowalewski J., Ludzie starzy w polskim społeczeństwie w pierwszej dekadzie XXI wieku, Łódź 2006.
• List Jana Pawła II do uczestników Światowego Zgromadzenia poświęconego problemom starzenia się ludności, Watykan, 3 kwietnia 2002 r. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/ludzie_starsi_03042002.html z 25.05.2014 r.
• Mielczarek A., Człowiek stary w domu pomocy społecznej z perspektywy polityki społecznej i pracy socjalnej, Wydawnictwo Edukacyjne "AKAPIT", Toruń 2010.
• Niemcy w świetle faktów i liczb: Ludzie starsi, 2008 r., http://www.tatsachsen-ueberdeutschland.de
• Pospiszyl I., Przemoc w rodzinie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.
• Prawa ludzi starych w społeczeństwie polskim - teoria i rzeczywistość, http://www.sciaga.pl/tekst/16464-17prawa_ludzi_starych_w_spoleczenstwie_polskim_teoria_i_rzeczywistosc 25.05.2014 r.
• Przemoc wobec ludzi starych. Na przykładzie badań środowiskowych w województwie podlaskim, Halicka M., Halicki J. (red.), Temida 2, Białystok 2010.
• Romans F., The transition of women and men from work to retirement, Statistics in focus. Population and social conditions 97/ 2007, Eurostat, Brussels.
• Seniorzy w polskim społeczeństwie, GUS, Warszawa 1999.
• Steuden S., Godność człowieka starszego. Rozważanie o godności z perspektywy człowieka w okresie starzenia się, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
• Steuden S., Psychologiczne problemy okresu starzenia się i starości, [w:] Wykłady z psychologii, współredaktor A. Januszewski, Z. Uchnast, T. Witkowski, t. 4, Wydawnictwo KUL, Lublin 1990.
• Steuden S., Marczuk M., Wstęp, [w:] S. Steuden, M. Marczuk, Starzenie się, a satysfakcja z życia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
• Szlachta B. (red.), Słownik społeczny, Kraków 2004.
• The Wold Bank, What is social capital, 2002 r., www.worldbank.org
• Tarkowska E., Stary człowiek w Polsce, "Więź" 2005, nr 10.
• Wnuk W., Sytuacje trudne osób starszych w perspektywie geragogiki, [w:] S. Steuden, M. Marczuk, Starzenie się, a satysfakcja z życia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.