Aspekty behawioralne w rachunkowości zarządczej

• Autorzy: Renata Gmińska

Warianty tytułu

Behavioral Aspects in Management Accounting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Obecnie rozwój nauki, w tym również rachunkowości, nie jest możliwy bez powiązania między różnymi dyscyplinami naukowymi. Wyjaśnienie wielu zagadnień z zakresu ekonomii, finansów czy rachunkowości wymaga dziś zastosowania dorobku innych nauk, m.in. psychologii. Włączenie zagadnień psychologicznych do rachunkowości spowodowało powstanie "rachunkowości behawioralnej". Celem artykułu jest wskazanie aspektów behawioralnych w rachunkowości zarządczej. Wykorzystane metody badawcze obejmują analizę pojęć oraz syntezę studiów literaturowych zagranicznych i krajowych publikacji z zakresu "rachunkowości behawioralnej". W świetle zaprezentowanych rozważań można zauważyć, że obszar badań behawioralnych w rachunkowości zarządczej obejmuje szeroki zakres problemów. Dotyczą one m.in. takich zagadnień, jak budżetowanie, informacja, podejmowanie decyzji, kontrola.(abstrakt oryginalny)

EN

Currently, the development of science, including accounting is not possible without connections between different disciplines. Today explaining many issues in economics, finance or accounting requires the use of achievements in other sciences, such, for example, psychology. The inclusion of psychological issues gave rise to behavioral accounting. The purpose of this article is to identify some behavioral aspects in management accounting. The research methods used here include the analysis and synthesis concepts of literature studies concerning foreign and domestic publications in the field of behavioral accounting. In light of presented considerations, it can be seen that the area of behavioral research in management accounting covers a wide range of problems. They concern, among others, such issues as budgeting, information, decision making and control.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Behawioryzm; Rachunkowość zarządcza; Psychologia; Ekonomia; Rachunkowość behawioralna

EN

Accounting; Behaviourism; Management accounting; Psychology; Economics; Behavioural accounting

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 344 Rachunkowość a controlling
• Strony: 185--193

Twórcy

autor

Renata Gmińska

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

Bibliografia

• Argyris C., 1952, The Impact of Budgets on People, Controllership Foundation, New York.
• Artienwicz N., 2013, Rachunkowość behawioralna jako interdyscyplinarny nurt rachunkowości i społecznych nauk o zachowaniu, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości nr 71(127), SKwP, Warszawa.
• Awasthi, V., Pratt, J., 1990, The effects of monetary incentives on effort and decision performance: The role of cognitive characteristics, "The Accounting Review" 65 (4), s. 797-811.
• Bąk M., 2011, Problemy behawioralne w rachunkowości przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 625, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 32, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Birnberg J.G., Luft J., Shields M.D., 2007, Psychology theory in management accounting research, [w:] C.S. Chapman, A.G. Hopwood, M.D. Shields (eds.), Handbook of Management Accounting Research vol. 1, Elsevier, Amsterdam.
• Birnberg C.J.G., Shields J.F., 1989, Three decades of behavioral accounting research. A search for order, "Behavioral Research in Accounting" 1.
• Brownell P., McInnes M., 1986, Budgetary participation, motivation, and managerial performance, "The Accounting Review" 61, s. 587-600.
• Caplan E., 1966, Behavioral assumptions of management accounting, "The Accounting Review" 41 (3), s. 496-509.
• Cieślak A., 2003, Behawioralna ekonomia finansowa. Modyfikacja paradygmatów funkcjonujących w nowoczesnej teorii finansów, Materiały i Studia 165, NBP, Warszawa.
• Czerwonka M., Gorlewski B., 2012, Finanse behawioralne. Zachowania inwestorów i rynku, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• De Bondt W.F.M., Muradoglu Y.G., Shefrin H., Staikouras S.K., 2008, Behavioral finance: Quo vadis? "Journal of Applied Finance" 19, s. 7-21.
• Devine C.T., 1960, Research methodology and accounting theory formation, "The Accounting Review" 35(3), s. 387-399.
• Dobija D., Kucharczyk M. (red.), 2009, Rachunkowość zarządcza. Teoria, praktyka, aspekty behawioralne, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne Sp. z o.o., Warszawa.
• Dunk A.S., 1989. Budget emphasis, budgetary participation and managerial performance: A note, "Accounting, Organizations and Society" 4(4), s. 321-324.
• Gmińska R., Magier-Łakomy E., 2014, Efekt obramowania w decyzjach ekonomicznych wspomaganych informacjami z rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości (w druku).
• Hopwood A., 1972, An empirical study of the role of accounting data in performance evaluation, "Journal of Accounting Research", Supplement 10, 156-182.
• Kabalski P., 2012, Wybrane problemy stosowania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w Polsce. Organizacja, kultura, osobowość, język, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kahneman D., Tversky A., 1974, Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases, "Science", vol. 185.
• Kahneman D., Tversky A., 1979, Prospect theory: An analysis of decision under risk, "Econometrica" vol. 47(2).
• Kutluk F.A., Ersoy A., 2010, Literature Review of Behavioral Research in Accounting between 1999- -2008, "Journal of Yasar University", 19 (5), 3171-3198, http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/ uploads/2012/08/03_filiz_angay.pdf (28.02.2014).
• Luft J., 1994, Bonus and penalty initiatives: contract choice by employees, "Journal of Accounting and Economics" 18, s. 181-206.
• Meyer M., Rigsby J.T., 2001, A descriptive analysis of the content and contributors of behavioral research in accounting 1989-1998, "Behavioral Research in Accounting" 13, s. 253-278.
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., 2008, Psychologia poznawcza, ACADEMICA Wydawnictwo SWPS, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 581.
• Nowak M., 2009, Psychologiczne czynniki decyzji inwestycyjnych a wskaźniki dla controllingu finansowego, [w:] E. Nowak (red.), Systemy zarządzania kosztami i wynikami, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 58, Wrocław.
• Onsi M., 1973, Factor analysis of behavioral variables affecting budgetary slack, "The Accounting Review", s. 535-548.
• Riahi-Belkaoui A., 2002, Behavioral Management Accounting, Quorum Books, Westport, CT.
• Stedry A., 1960, Budget Control and Cost Behavior, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
• Smith M., 1998, Nowe narzędzia rachunkowości zarządczej, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa.
• Trotman K.T., 2011, A different personal perspective through the behavioral accounting literature, "Behavioral Research in Accounting" 23, s. 203-208.
• Zielonka P., 2003, Czym są finanse behawioralne, czyli krótkie wprowadzenie do psychologii rynków finansowych, Materiały i Studia z. 158, NBP, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2014.344.15