Zwierzyniec : od hetmańskiego parku łowieckiego do Parku Narodowego i obywatelskiego miasta ogrodu

• Autorzy: Mieczysław Kseniak , Karolina Pałgan , Piotr Szkołut

Warianty tytułu

Zwierzyniec : from Hetman's Hunting Park to National Park and Civic Garden City

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Krajobraz Zwierzyńca na przestrzeni wieków kształtowały różne czynniki. Początkiem istnienia osady było założenie tu przez Jana Zamoyskiego osady myśliwskiej i parku łowieckiego - zwierzyńca, od którego wzięła się nazwa dzisiejszego miasta. W epoce uprzemysłowienia Zwierzyniec przypominał miasto-ogród podążające za howardowskimi ideałami. Na początku XX w. przeżywał okres upadku, co przełożyło się na degradację uporządkowanej przestrzeni. Za sprawą występującej tu od zawsze specyficznej relacji człowieka z naturą wytworzył się niepowtarzalny i wyjątkowy krajobraz kulturowy. W czasach współczesnych miasto Zwierzyniec przechodzi proces rewitalizacji. Istotne więc staje się wkomponowanie w strategię rozwoju lokalnego odpowiedniej polityki kształtowania przestrzeni i krajobrazu nawiązującej wyraźnie do historii tego miejsca. W dalszej perspektywie powinno to się przełożyć na zwiększenie potencjału walorów turystycznych, w szczególności pod kątem turystyki kulturowej. (abstrakt oryginalny)

EN

Zwierzyniec landscape was shaped by various factors over the centuries. Today's name derives from so called 'zwierzyniec' - a hunting settlement set up here by Jan Zamoyski. During the industrial epoch Zwierzyniec reminded a garden city modelled on Howard's concept. At the beginning of the twentieth century Zwierzyniec experienced a period of decline, which resulted in the degradation of the orderly landscape. Through a specific relationship between man and nature a unique cultural landscape has been created. Nowadays Zwierzyniec is being revitalized. It is crucial to incorporate appropriate policies concerning the landscape and its history into a local development strategy. In the longer term it will cause an enhancement of tourist virtues, especially when it comes to cultural heritage tourism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka kulturowa; Krajobraz kulturowy; Zagospodarowanie przestrzenne; Krajobraz miasta

EN

Cultural tourism; Cultural landscape; Spatial development; City landscape

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2014
• Tom: 12
• Numer: nr 4
• Strony: 51--59

Twórcy

autor

Mieczysław Kseniak

• Garden Concept Architekci Krajobrazu, Lublin

autor

Karolina Pałgan

• Garden Concept Architekci Krajobrazu, Lublin

autor

Piotr Szkołut

• Garden Concept Architekci Krajobrazu, Lublin; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Brückner A., Szymonowic S., Gawiński J., Zimorowic J.B. (1922): Sielanka polska XVII wieku. Bibljoteka Narodowa Ser 1, t. 48, Kraków, Krakowska Spółka Wydawnicza.
• Grabowski T. (2006): Koncepcja zagospodarowania obszaru na pograniczu miasta Zwierzyniec i Roztoczańskiego Parku Narodowego. [w:] K. Kasprzak i M. Ornoch-Tabędzka (red.): Współpraca popłaca. Wspólne przedsięwzięcia gmin i parków narodowych dla rekreacyjnego wykorzystania walorów przyrodniczych i krajobrazowych gmin oraz leśnych kompleksów chronionych, Poznań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Herz L. (2012): Klangor i fanfary. Opowieści z Mazowsza. Warszawa, Wydawnictwo Iskry.
• Kseniak M. (1978): Opracowanie ewidencyjne zieleni zabytkowej Zwierzyńca w woj. Zamojskim obejmujące: ogród pałacowy wraz z vivarium, rezydencję plenipotenta oraz południową część osady należącej do dóbr Ordynacji Zamojskich. Warszawa, RPN.
• Kseniak M. (1981): Zwierzyniec. Zarys historyczno-urbanistyczny. [w:] T. Wilgat (red.): Roztoczański Park Narodowy, Lublin, Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Majdecki L. (1981): Historia ogrodów. Przemiany formy i konserwacja. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Matławska H. (1991): Zwierzyniec. Zwierzyniec, Rada Miejska; Roztoczański Park Narodowy.
• Matławska H., Matławska-Patyk L., Patyk M. (1995): Willa Zamoyskich w Zwierzyńcu. Zwierzyniec, Zwierzyniec, Halina Matławska.
• Mikos von Rohrscheidt A. (2008): Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Gniezno, Gnieźnieńska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Menedżerska Milenium.
• Zachariasz A. (2012): Przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych. "Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego"(16), s. 63-83.
• Zaręba R. (1962): "Ogrody do polowania" w Puszczy Białowieskiej w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego. "Sylwan"(2), s. 81-83.
• Projekt rewaloryzacji założenia pałacowo-parkowego w Zwierzyńcu z ekspertyzą dendrologiczną utrzymania zieleni na terenie układów wodnych tzw. Zwierzyńczyka. Cz. I-III. (2012), Zespół autorski: Kseniak M., Szkołut P., Pałgan K., Januszczyk W., Zaleska K. (Garden Concept Architekci Krajobrazu), Lublin.
• Inwentaryzacja dendrologiczna i program gospodarki drzewostanem parku w Zwierzyńcu (opracowania cząstkowe) (2012-2013), Zespół autorski: Kseniak M., Szkołut P., Pałgan K. (Garden Concept Architekci Krajobrazu), Lublin.
• Rewaloryzacja założenia pałacowo-parkowego dawnej Ordynacji Zamojskiej wraz ze stawem i kościółkiem na wyspie oraz obszarami towarzyszącymi znajdującymi się w obrębie granicy ochrony konserwatorskiej. Projekt gospodarki drzewostanem pod kątem uczytelnienia otwarć widokowych. Program pielęgnacji nasadzeń lipowych. Projekt wykonawczy nasadzeń na groblach stawów. (2014), Zespół autorski: Kseniak M., Szkołut P., Pałgan K., Chęć E. (Garden Concept Architekci Krajobrazu), Lublin.

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.56583/br.982