Etyczne uwarunkowania funkcjonowania mediów. Część 2.

• Autorzy: Jacek Sobczak

Warianty tytułu

Ethical Conditions of Media Functioning. Part II

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na świecie istnieje silna tendencja do kodyfikowania norm etycznych dotyczących różnych zawodów. Tworzenie kodeksów etycznych ma przeciwdziałać przekraczaniu granic moralnych. Niekiedy normy dziennikarskiej etyki zawodowej nie są wpisywane do odrębnych zbiorów, lecz stanowią integralną część statutów bądź regulaminów redakcji. Podjęto próby formułowania kodeksów etycznych o charakterze międzynarodowym, przy czym mają one wymiar albo globalny, albo regionalny. System europejskich standardów etyki dziennikarskiej był wypracowywany na europejskich konferencjach ministerialnych poświęconych polityce wobec środków społecznego przekazu. Standardy etyczne kreowało także Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Istotna wydaje się zwłaszcza rezolucja 1003 tegoż Zgromadzenia. Próbę określenia standardów etyki dziennikarskiej podejmowano także w obszarze prawnym Unii Europejskiej. Wypada jednak skonstatować, że kodeksy etyki dziennikarskiej świadczą o braku poczucia bezpieczeństwa i są formą obrony przed narastającymi falami niechęci ze strony odbiorców. Ukrytym celem ich istnienia jest autopromocja środowiska. Polskie kodeksy etyki dziennikarskiej rażą swoją ogólnikowością i brakiem precyzji.(abstrakt oryginalny)

EN

There is a strong global tendency to codify ethical norms concerning various professions. Creating ethical codes aims at counteracting breaching moral boundaries. At times norms of journalistic professional ethics are not written into separate codes, but are an integral part of statutes or press office rules. There have been attempts of creating international ethical codes, with a global or regional dimension. The system of European journalistic ethical standards was established during European conferences of ministers dedicated to policies on means of social communication. Ethical standards were also shaped by the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. Particularly important is resolution 1003 of the Assembly. An attempt at defi ning journalistic ethical standards was also made in the legal fi elds of the European Union. It is worth noting that journalistic ethical codes indicate a lack of sense of security and are forms of defense from growing reluctance on the part of receivers. The hidden agenda of their existence is self-promotion of the industry. Polish ethical codes strike us as general and lacking precision.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Media; Etyka; Etyka zawodowa; Dziennikarstwo

EN

Media; Ethics; Professional ethics; Journalism

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (57)
• Strony: 41--64

Twórcy

autor

Jacek Sobczak

• Instytut Prawa na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych SWPS w Warszawie

Bibliografia

• A.T. Kronam, The lost lawyer. Failing ideals of the legal profession, London 1994, s. 11 i nast.
• B. Golka, Etyka dziennikarska: utopia czy ratunek?, "Zeszyty Prasoznawcze" 1995, nr 1-2, s. 22-32;
• T. Płonkowski, Amerykańska koncepcja społecznej odpowiedzialności dziennikarzy, Warszawa 1995, s. 77-87.
• B.A. Porfi rio, Codigos dentologicos los mediom de comunicacion, Madryt 1984;
• L. Brajnović, Deontologia periodistica, Madryt 1978;
• Kodeksy deontologii dziennikarskiej [w:] Dziennikarski etos. Z wybranych zagadnień deontologii dziennikarskiej, red. Z. Kobylińska, R.D. Grabowski, Olsztyn 1996.
• K. Nordenstreng, Profesjonalizm i etyka dziennikarska w procesie przemian. Komentarz do Deklaracji Paryskiej, "Przekazy i Opinie" 1986, nr 4;
• F. Geyer, Les codes deontologiques dans la presse internationale, Bruksela 1976, s. 6.
• B. Golka, B. Michalski, Etyka dziennikarska a kwestie informacji masowej, Warszawa 1989, s. 103.
• W. Pisarek, Kodeksy etyki dziennikarskiej [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 1996, s. 289-298.
• W.L. Rivers, C. Mathews, Etyka środków przekazu, Warszawa 1995, s. 226-243, 265-306
• J.M. Desautes, El autocontrol de la actividad informativa, Madryt 1973, s. 159-162.
• F. Jasiński, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa 2003;
• St. Hambura, M. Muszyński, Karta Praw Podstawowych z komentarzem, Bielsko-Biała 2001, s. 7 i nast.
• S. Hambura, M. Muszyński, Karta Praw Podstawowych z komentarzem, Bielsko-Biała 2001, s. 13-29;
• F. Jasiński, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa 2003, s. 223-286;
• J. Plaňavová, Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich i ochrona praw podstawowych, Warszawa 2000, s. 80 i nast.
• M. Kiernan, Media Ethics, London-New York 1998, s. 79 i nast.;
• J. Darmo, Etyka w środkach masowego przekazu. Obraz świata w mediach, "Zeszyty Prasoznawcze" 1995, nr 1-2, s. 52;
• T. Kononiuk, B. Michalski, Problemy prawne zawodu dziennikarskiego, Warszawa 1998, s. 89 i nast.
• M. Fishman, Manufacturing the news, Austin 1980, s. 15.
• S. Zakrzewski, Etyka dziennikarska [w:] Dziennikarstwo od kuchni, red. A. Niczyperowicz, Poznań 2001, s. 210;
• L. Lakomy, Etyczne granice współczesnego dziennikarstwa [w:] Media a polityka, red. M. Szpunar, Rzeszów 2007, s. 227.
• T. Kononiuk, Etyczne dziennikarstwo [w:] Poradnik dla wydawców i dziennikarzy prasy lokalnej, red. A. Herman, Wrocław 1998, s. 116-117.
• M.D. Baylet, Professional ethics, Belmond 1989;
• D.E. Wueste, Professional ethics and social responsibility, Lanham 1994
• T. Łabieniec, Etyka-etyka zawodowa-prawo. Zarys problematyki, "Prokurator" 2002, nr 2.
• M. Drożdż, Etyczne orientacje w mediosferze, Tarnów 2006, s. 36-37;
• J. Pleszczyński, Etyka dziennikarska, Warszawa 2007, s. 21.
• M. Kunczik, A. Zipfel, Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, Warszawa 2000, s. 101.
• Media i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995, red. G.G. Kopper, J. Rutkiewicz, K. Schliep, Kraków 1996, s. 9;
• P. Legutko, D. Rodziewicz, Mity czwartej władzy, Kraków 2002, s. 159.
• A.T. Kronman, The lost lawier. Failing ideals of the legal profession, Cambrige 1994, s. 11 i nast.
• N.G.E. Harris, Codes of kondukt for journalist [w:] Ethical issues in journalism and the media, ed. A. Belsey, R. Chadwick, London-New York 2006, s. 62.
• I. Lazari-Pawłowska, Etyki zawodowe jako role społeczne [w:] I. Lazari-Pawłowska, Etyka. Pisma wybrane, Wrocław 1992, s. 84.
• Deontologia mediów, Warszawa 2007, s. 71;
• T. Sasińska-Klass, Etyka zawodów medialnych, czyli jak zachowywać się przyzwoicie w świecie mediów [w:] Komunikatorzy. Wpływ, wrażenie, wizerunek, red. A. Drzycimski, Warszawa-Bydgoszcz 2000, s. 333 i nast.
• C.G. Christians, T.L. Covert, Teaching ethics in journalism education, "Journalism & Mass Communication Educator" 1980, s. 30-31.
• Ch. Frost, Media ethics and self-regulation, Harlow 2000, s. 95.
• T. Laitila, Journalistic codes of ethics in Europe [w:] Communication theory & research. An EJC anthology, ed. D. McQuail, P. Holding, E. D. Bens, London 2005, s. 194;
• D. Pritchard, M. Peroni Morgan, Impact of ethic codes in judgements by journalists: A natural experiment, "Journalism Quarterly" 1989, nr 66, s. 47.
• Controversiest in media ethics, eds A.D. Gordon et al., New York 1999, s. 58.
• T.-J. Bertrand, Media ethics & accountability systems, New Brunswick-London 2000, s. 44-45.
• J. Jastrzębski, Na rynku wartości. O mediach i etyce dziennikarskiej, Wrocław 2009, s. 107-108.
• Z. Ziembiński, Zarys zagadnień etyki, Poznań-Toruń 1994, s. 106-111;
• Z. Ziembiński, Wartości konstytucyjne. Zarys problematyki, Warszawa 1993;
• Z. Ziembiński, O pojmowaniu pozytywizmu oraz prawa natury, Poznań 1993.
• T. Nagel, Deontologia [w:] Widok znikąd, Warszawa 1997, s. 215.
• A. Kopff, Koncepcja praw do intymności i do prywatności życia osobistego (Zagadnienia konstrukcyjne), "Studia Cywilistyczne" 1972, t. XX, s. 3-40;
• A. Kopff, Ochrona sfery życia prywatnego jednostki w świetle doktryny i orzecznictwa, "Zeszyty Naukowe UJ" 1982, z. 100, s. 29 i nast.
• S. Rudnicki, Ochrona dóbr osobistych na podstawie art. 23 i 24 k.c. w orzecznictwie Sądu Najwyższego w latach 1985-1991, "Przegląd Sądowy" 1992, nr 1, s. 5-60;
• J. Sobczak, Polskie prawo prasowe, Poznań 1993, s. 70;
• J. Sobczak, Ustawa prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 1999, s. 162-163.
• J. Aucoin, The evolution of American investigative journalism, Columbia-London 2006;
• M.A. Blanchard, History of the mass media in the United States. An encyclopedia, Chicago 1998, s. 282.
• J. Skrzypek, Popularna encyklopedia mass mediów, Poznań 1999;
• T.M. Pasqua, J.K. Buckalew, R.E. Rayfi eld, Mass media in the information age, New Jersey 1990, s. 54.
• Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006, s. 45.
• J. Aucoin, The evolution of American investigative journalism, Columbia-London 2006, s. 282;
• W.L. Rivers, C. Mathews, Etyka środków przekazu, Warszawa 1995, s. 119;
• J. Ullman, S. Honeyman, The reporters handbook. An investigator's guide to documents and techniques, New York 1983;
• C.J. Bertrand, Media ethics and accountability systems, New Brunswick-London 2000, s. 97.
• J.S. Ettema, T.L. Glasser, Custodians of conscience. Investigative journalism and public virtue, New York 1988, s. 3-4;
• S. Waisbord, Why democracy needs investigative journalism, "Global Issues Media and Ethics" April 2001, s. 2.
• B. Kovach, T. Rosenstiel, Are watchdogs an endangered species?, "Columbia Journalism Review" May/June 2001.
• W. Adamczyk, Informacja a prawda w dziennikarstwie śledczym, "Przegląd Politologiczny" 2004, nr 2, s. 132-133.
• J. Sobczak, Dziennikarz - sprawozdawca sądowy. Prawa i obowiązki, Warszawa 2000.
• L. Kołakowski, Etyka bez kodeksu [w:] L. Kołakowski, Kultura i fetysze, Warszawa 1967, s. 33.