Tolerancja polityczna jako kategoria teoretyczna nauki o polityce

• Autorzy: Zbigniew Kantyka

Warianty tytułu

Political Tolerance as a Theoretical Category in Political Science

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie "tolerancji", pojawiające się często w rozważaniach psychologicznych, filozoficznych i socjologicznych, nie znalazło jeszcze trwałego miejsca w siatce pojęciowej politologii, porównywalnego z rangą takich kategorii, jak np. "wolność", "równość" czy "demokracja". Wydaje się jednak, że zaczyna ono współcześnie odgrywać coraz bardziej istotną rolę we wszystkich próbach pełnego opisu mechanizmów działania systemów społecznych, stając się jednym z ważnych kryteriów ich analizy i oceny. Jest to tendencja zupełnie naturalna, zwłaszcza w okresie poszukiwań uniwersalnych podstaw nowego posttotalitarnego ładu społecznego. Zakres i zdolność do tolerancji jednostek, grup społecznych, instytucji i struktur politycznych to problem o szczególnym znaczeniu dla zrozumienia aktualnej kondycji współczesnych społeczeństw i ich przyszłości. Usytuowanie tolerancji politycznej w centrum katalogu wartości demokratycznych nie przesądza o treści tego pojęcia. W historii współczesnej naukowej refleksji na ten temat ujawniło się kilka stanowisk, odmiennie ujmujących funkcje i znaczenie tolerancji politycznej, zwłaszcza w kontekście pytania o równowagę systemu politycznego. Obok wymiaru jednostkowego i społecznego problem tolerancji politycznej nabiera coraz większego znaczenia w kontekście rozważań związanych z kwestiami globalnymi - w związku z refleksją na temat dalszych losów wspólnoty międzynarodowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The idea of tolerance, frequently referenced in psychological, philosophical and sociological discourse, has not yet found its way into the terminology of political sciences to figure side by side with such established terms as e.g. "freedom", "equality", or "democracy". It appears, however, that it is beginning to play a significant role in contemporary attempts at describing the mechanisms that govern the functioning of social systems, and has become a key criterion for their analysis and evaluation. Yet, this is a natural trend at a time when societies are demanding universal foundations for a new, post-totalitarian social order. The level and capability of tolerance characterizing individuals, social groups, political institutions and structures are of utmost importance to the understanding of the present condition of modern society, as well as to its future prospects. After all, placing political tolerance in a central position among democratic values does not yet determine the meaning of the term. Several diverse standpoints have surfaced m contemporary scientific thought, differently defining the functions and role of political tolerance, particularly in the context of balance within a political system. Outside the individual and the social dimension, political tolerance is becoming increasingly important in the context of global issues, as it relates to the reflection on the future prospects of the international community. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Politologia; System polityczny; Historia polityczna

EN

Political science; Political system; Political history

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 7
• Strony: 9--25

Twórcy

autor

Zbigniew Kantyka

Bibliografia

• Lawrence D., Procedural Norms and Tolerance: A Reassessment, "American Political Science Review" 1976, nr 70, s. 80-100.
• Peley M., Rohrschneider R., Democratization and Political Tolerance in Seventeen Countries: A Multi-level Model of Democratic Learning, "Political Research Quarterly" 2003, nr 56 (3), 243-257.
• Sullivan J. L., Marcus G. E., Feldman S., Piereson J. E., The Sources of Political Tolerance: A Multivariate Analysis, "American Political Science Review" 1981, vol. 75, s. 92-106.
• Sullivan J. L., Piereson J., Marcus G. E., Political Tolerance and American Democracy, University of Chicago Press, Chicago 1982.
• Wilson R. W., Political Trends in Society and Moral Development, "World Politics. A Quartely Journal of International Relations", vol. XX, Princeton 1980.
• Żuk-Łapińska L., Problem tolerancji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1991.