Pluralizm, wartości i prawda we współczesnych dyskusjach filozoficznych

• Autorzy: Mariusz Wojewoda
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Według jednej z definicji, zawartej w Routledge Encyclopedia of Philosophy - pluralizm to koncepcja według której ostatecznie istnieje wiele rzeczy i wiele rodzajów rzeczy niesprowadzalnych do konstytutywnej jedności, pluralizm jest intelektualną opozycją wobec filozoficznego monizmu, który różnorodność rzeczy tłumaczy poprzez idee jedności. Niektórzy badacze używają terminu «pluralistyczny» na określenie możliwości wyboru różnych sposobów życia, standardów moralnych i przekonań religijnych. W historii i współcześnie pluralizm miał wiele wariantów, jego zwolennicy reprezentują różne nurty i style myślenia. Pluralizm zazwyczaj jest rozumiany jako przeciwieństwo monizmu ontologicznego, epistemologicznego, etycznego, religijnego, politycznego. Stanowiska monistyczne kładły nacisk na to, co łączy, spaja, poszukując dla wielości bytów metafizycznej podstawy. Moniści to także racjonaliści, skłonni do tworzenia zasad poznania, które pomijają różnice i eksponują abstrakcyjnie wyznaczone cechy jedności. W przeciwieństwie do monistów pluraliści za punkt wyjścia przyjmują różnorodność ontyczną bytów oraz wielość sposobów postrzegania i rozumienia rzeczywistości. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Filozofia; Etyka; Historia filozofii

EN

Philosophy; Ethics; History of philosophy

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2008
• Tom: Prawda i świat człowieka. Studia i szkice filozoficzne
• Strony: 135--154

Twórcy

autor

Mariusz Wojewoda

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Craig E. : Pluralism. W : Routledge Encyclopedia of Philosophy. T. 7. Ed. E. Craig. London - New York 1998.
• Stróżewski W. : Ontologia. Kraków 2003.
• Hall R. : Monism - Dualism - Pluralism. W : The Encyclopedia of Philosophy. Red. P.Edwards. T. 5. New York - London 1967.
• Gilson E. : Jedność doświadczenia filozoficznego. Warszawa 1968.
• Arystoteles : Etyka nikomachejska. W : Dzieła wszystkie. T. 5. Warszawa 1996.
• Louden R.B. : Aristotele's Theory of Moral Insight. Oxford 1983.
• Zdybicka Z.J. : Partcypacja bytu. Lublin 1972.
• Majdański S. : O naturze logicznej transcendentaliów w aspekcie ogólnej teorii bytu. "Roczniki Filozoficzne", 1962, nr 10, z. 2.
• Chenu M.D. : Wstęp do filozofii Tomasza z Akwinu. Kęty 2001.
• James W. : Z wybranych problemów filozofii. Początek wprowadzenia do filozofii. Kraków 2004.
• Scheler M. : Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik. Bern - München, 1980.
• Galewicz J. : Z fenomenologii wartości. Teksty filozoficzne. Kraków 1988.
• Nietsche F. : Z genealogii moralności. Kraków 1997.
• Michalski K. : Radość i ból, groza i sen. Nietzschego opowieść o moralności. W : F. Nietzsche : Z genealogii moralności. Kraków 1997.
• Nietsche F. : Zmierzch bożyszcz. Warszawa 1909.
• Filek J. : Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Kraków 2003.
• Mautner T. : Perspectivism. W : The Penguin Dictionary of Philosophy. Red. T. Mautner. London - New York 1997.
• Markowski M.P. : Nietzsche : filozofia interpretacji. Kraków 1997.
• MacIntyre A. : Dziedzictwo cnoty. Warszawa 1996.
• Bielik - Robson A. : Źródła romantycznego modernizmu Charlesa Taylora. W : Ch. Taylor: Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa 2001.
• MacIntyre A. : Relativism, Power and Philosophy. W : After Philosophy End or Transformation ? Eds. K. Baynes, J. Bohman, T. Mac Carthy. Cambridge Mass - London, 1987.
• MacIntyre A. : The Relationship of Philosophy to Its Past. W : Philosophy in History. Essays on the Historiography of Philosophy. Eds. R. Rorty, J.B. Schneewind, Q. Skiner. Cambridge 1986.
• Chmielewski A. : Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej. Wrocław 1997.
• Zdybel J. : Między wolnością a powinnością. Lublin 2005.
• Borradori G. : Rozmowy amerykańskie. Poznań 1999.
• Holton G. : Thematic origins of scientific thought. Cambridge 1973.
• Grabowski M. : Elementy filozofii nauki. Toruń 1993.
• MacIntyre A. : A Partial Response to my Critics. W : MacIntyre A. : Critical Perspectives on the Work of Alasdair MacIntyre. Cambridge 1994.
• Szahaj A. : Jednostka czy wspólnota ? Spór liberałów z komunitarystami a "sprawa polska". Warszawa 2000.
• MacIntyre A. : How Can We Learn What "Veritas Splendor" has to Teach ? "The Tomist", 1994, 58, Vol. 2.
• MacIntyre A. : Jak mamy nauczyć się tego, o czym poucza nas Veritatis Splendor ? "Roczniki Filozoficzne". T. XLIII-XLIV, z. 2, 1995-1996.
• Życiński J. : Teizm i filozofia analityczna. T. 2. Kraków 1988.
• Św. Augustyn : O wierze prawdziwej. W : Dialogi i pisma filozoficzne. T. 4. Warszawa, 1954.
• Taylor Ch. : Humanizm i nowoczesna tożsamość. W : Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo. Red. K. Michalski. Kraków 2006.
• Św. Augustyn : O wolnej woli, XVIII-49. W : Dialogi filozoficzne. T. 3. Warszawa 1953.
• Taylor Ch. : Kant's Theory of Freedom. W : Philosophical Papers. T. 2. Cambridge 1985.
• Lorenc W. : Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich. Warszawa 2000.
• Taylor Ch. : Comparison, History, Truth. W : Philosophical Arguments. Cambridge- Mass., London 1995.
• Szulakiewicz M. : Dialog I metafizyka. W poszukiwaniu nowej filozofii pierwszej. Toruń 2006.