Studium migracji ludności miasta wojewódzkiego /na przykładzie Radomia/

• Autorzy: Witold Rakowski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Radom, położony na terenach rolniczych o rzadkiej sieci miejskiej, ale jednocześnie o stosunkowo dużej gęstości zaludnienia , należy do ośrodków szybko się rozwijających. Wynika to z silnej funkcji przemysłowej tego miasta, z jego usytuowania w ogólnopolskim systemie osadniczym oraz pełnionej od 1975 r. funkcji administracyjno-politycznej. Odległość z Radomia do najbliższych większych miast jest mniej więcej jednakowa. Mianowicie odległość drogowa do Warszawy wynosi 100 km, do Łodzi 147 km, do Lublina 105 km, do Kielc 74 km. Nieco dalej leżą tylko Kraków (181 km) i Katowice (234 km). Radom więc wypełnia znakomicie strukturę systemu osadniczego kraju, a tym samym stanowi ciekawy obiekt badań z punktu widzenia migracji ludności. Położenie właśnie w takiej odległości od dużych miast pozwala na prześledzenie jego roli jako pośredniego i docelowego ośrodka migracji ludności. Położenie Radomia oraz jego funkcje sprawiają, że jest on celem zarówno dojazdów do pracy jak i stałego osadnictwa dla znacznej liczby ludności wiejskiej.

EN

Here-presented study of migration of Radom population has been written on the base of detailed statistical data from years 1976-1987, enriched with additional research works concerning territorial origins of students attending secondary schools in Radom and the members of housing cooperatives, obtaining flats in Radom, as well as surveys concerning places of birth of persons leaving Radom. This is the first work of this type in Poland. There have been discussed: shaping of the balance of migration of Radom population, against a background of natural increase, demographic structure (sex, age, marital status), and educations of inflowing and outflowing populations as well as migration balance. According to these attributes, directions of inflow and outflow of population, according to voivodeships, with the differentiation into urban and rural areas, ae well as zones have been discussed. Moreover, there have been also discussed the interdependencies between the directions of migration and socio-economic attributes of persons outflowing and inflowing, and there has been defined the influence zone of Radom, on the base of population inflow, commuting, territorial origin of students. The analysis fully confirms the laws of population migration, formulated by E.G. Ravenstein, and - at the same time - new permanent translocation regularities can be observed. Among others, the analysis of the material allows to state, that: 1) the directions of population translocations for short distances were similar over the period under study. However, migratory streams coming from larger distances were changing over time, 2) short distances were characteristic for translocations of families rather than single persons, 3) short distances were characteristic for translocations of females rather than males, 4) among persons leaving Radom, average age was higher for those, who had been born in Radom, 5) average age of females leaving Radom was older than that of males, 6) no significant interdependence was reported between the distance and intensity of outflow of females per 100 males, for the outflow to rural areas, 7) Radom gained population mainly from rural areas and little towns, and was losing population outflowing partially to large towns and their suburban areas, 8) Radom gained mainly population with vocational and primary educations. It gained population with heigher and secondary educations from its own voivodeship and regions economically weakly developed. It was losing population with higher and secondary educations to the regions of higher levels of development, particularly to Warsaw and its agglomeration. Shaping of the special structure of population migration, as well as the socio-demographic structure of Radom results from its place in the system of settlement of the country, as well as its strongly developed industrial functions (engineering, shoe, tobacco industries), and partially - educational ones. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Migracja ludności; Przyrost naturalny; Struktura demograficzna; Struktura społeczna

EN

Population migration; Birth rate; Demographic structure; Social structure

• Czasopismo: Biuletyn IGS / Szkoła Główna Handlowa. Instytut Gospodarstwa Społecznego
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 4
• Strony: 3--247

Twórcy

autor

Witold Rakowski

Bibliografia

• Fierla I., Migracje ludności w Polsce a uprzemysłowienie, PWN, Warszawa 1976.
• Jagusiak J., Migracje w procesach urbanizacji Radomiaę "Biuletyn Kwartalny RTN" 1967, t. 4, z. 3.
• Kiełczewska-Zalewska M., Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa 1972.
• Kuciński K., Rakowski W., Zasięg oddziaływania Warszawy w świetle napływu ludności, "Biuletyn Instytutu Gospodarstwa Społecznego", Warszawa 1978, nr 2.
• Ludność i warunki mieszkaniowe. Miasto Radom, NSP 7.12. 1978, Zeszyt 34/1/I, Seria B.
• Ludność i zasoby mieszkaniowe w latach 1946-1974 według podziału administracyjnego kraju z 1 czerwca 1975, GUS, Warszawa 1976.
• Modele migracji, "Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej" IG PAN, Warszawa 1972, nr 3-4.
• Namysłowski J., Dojazdy szkolne w Polsce jako problem badań interdyscyplinarnych, WSP, Bydgoszcz 1978.
• Paduszek J., Rola szkół średnich w ruchliwości społecznej na przykładzie Radomia, "Kultura i Społeczeństwo" 1969, nr 3.
• Potrykowska A., Funkcjonalne regiony miejskie w systemie osadniczym Polski, "Zeszyty Zakładu Geografii Osadnictwa i Ludności" OGiPZ PAN 1987 nr 2.
• Rakowski W., Migracje ludności wiejskiej województwa radomskiego i ich wpływ na proces wyludniania się terenów rolniczych. Warszawa 1985, "Monografie i Opracowania" SGPiS nr 195/4.
• Rakowski W., Powiązania przestrzenne Kielc w zakresie migracji ludności, "Zeszyty Naukowe WSI - Ekonomika, Ubezpieczenia, Prewencje", Radom 1987, nr 17.
• Rakowski W., Przestrzenne aspekty napływu ludności do Warszawy, Warszawa 1984, Monografie i Opracowania SGPiS nr 135.
• Rakowski W., Przestrzenna i demograficzno-społeczna struktura migracji stałych ludności Elbląga w 1976 r., "Rocznik Elbląski" 1982 tom IX.
• Rakowski W., Radom jako ośrodek napływu i odpływu ludności, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu Ekonomika, Ubezpieczenie, Prewencje", 1986, nr 10.
• Rakowski W., Regiony, subregiony i mikroregiony migracyjne ludności, "Acta Universitatis Wratislaviensis" No 795, Studia Geograficzne, Wrocław 1987.
• Rakowski W., Uprzemysłowienie a proces urbanizacji, PWE, Warszawa 1980.
• Rakowski W., Kuciński K., Ciążenie migracyjne ludności wiejskiej regionu kozienickiego, "Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego", Radom 1977, nr 2-4.
• Rakowski W., Kuciński K., Przestrzenne zróżnicowanie ciążeń migracyjnych ludności regionu warszawskiego, Warszawa 1976, "Monografie i Opracowania" SGPiS nr 53.
• Rocznik Demograficzny 1975, GUS, Warszawa 1975.
• Rocznik Statystyczny Województwa Radomskiego 1986, WUS, Radom 1986.
• Rykiel Z., Powiązania wewnętrzne aglomeracji warszawskiej na przykładzie migracji między miastami, "Przegląd Geograficzny" 1983, z. 2.
• Statystyka miast i osiedli 1945-1965, GUS, Warszawa 1967.
• Stpiczyński, T., Ruch wędrówkowy ludności, (w:) Statystyka ludności, PWN, Warszawa 1972.
• Witkowski S., Dziedzictwo urządzeń trwałych w miastach, Radom, RTN 1969.
• Witkowski S., Struktura przestrzenna miasta na przykładzie Radomia, Arkady 1967.
• Żurek A., Struktura przestrzenna przepływów ludności miast woj. kieleckiego, "Praca Geograficzna" IG PAN 1975, nr 113.