Granica ukraińsko-rosyjska : od granicy wewnętrznej do międzypaństwowej

• Autorzy: Paweł Hińcza

Warianty tytułu

Ukrainian-Russian Border : from an Internal Administrative Border to an Inter-State One

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istnienie granic państwowych jest warunkiem dla wyznaczenia terytorium państwa, zasięgu władzy oraz zbioru ludności podlegającej jej. Ustalenie przebiegu granic jest więc bardzo ważnym elementem budowy państwowości. Niestety, w przypadku Ukrainy jest to element w dużym stopniu niezrealizowany, zwłaszcza jeśli chodzi o granicę z Rosją. Pierwsze próby suwerennego wyznaczenia wschodnich granic zakończyły się dla Ukraińców niepowodzeniem z chwilą rozpoczęcia marszu wojsk bolszewickich na Warszawę w czerwcu 1920 roku. Przez następne 70 lat granica ukraińsko-rosyjska, o długości prawie 2300 km, pozostawała wyłącznie wewnętrzną granicą administracyjną. Po 1991 roku niepodległa już Ukraina rozpoczęła żmudne starania na rzecz jej międzynarodowego uznania, czego najważniejszym elementem miały być dwustronne porozumienia z Rosją. Na przełomie wieków wschodnia granica Ukrainy uzyskała wreszcie traktatowe uznanie ze strony największego sąsiada, jednakże nadal jej status faktyczny był ułomny, m.in. na skutek braku przeprowadzonej demarkacji w terenie, niedostatku personelu, infrastruktury granicznej czy sprzętu obserwacyjnego. Problemy z zabezpieczeniem granicy ukraińsko-rosyjskiej w znacznym stopniu ułatwiły trwającą od marca 2014 roku agresję Rosji. Dla zrozumienia trudności w rozgraniczeniu obu krajów ważne jest jednak także wzięcie pod uwagę silnych związków ekonomicznych i społecznych pomiędzy społecznościami po obu stronach granicy, zamieszkującymi przez kilka poprzednich stuleci jedno państwo. (abstrakt oryginalny)

EN

The existence of state borders is a condition for establishing the territory of a state, the range of authority and the population that is subject to it. Thus, determining borderlines is an essential element of the establishment of statehood. Unfortunately, in case of Ukraine, that element has not been implemented, especially as far as the borderline with Russia is concerned. The first Ukrainian sovereign attempts to establish its eastern border failed when the Bolsheviks led their army on the march to Warsaw in June 1920. For the next 70 years, the almost 2,300 km long Ukrainian-Russian border remained an internal administrative one. After 1991, then independent Ukraine started to make the effort to be internationally recognised. The most important elements of that were its bilateral agreements with Russia. At the turn of the century, the approval of the eastern Ukrainian border in the form of a treaty by the biggest neighbour was finally achieved, however, its actual status was defective because of the lack of demarcation lines and a shortage of personnel, border infrastructure or monitoring equipment. Problems with the protection of the Ukrainian-Russian border to a large extent facilitated Russian aggression begun in March 2014. In order to understand the difficulties with separating the two countries, it is necessary to take into account strong economic and social links between the societies on the two sides of the border who used to live in one state for a few centuries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Granice państwa; Historia polityczna; Stosunki międzynarodowe

EN

State boundaries; Political history; International relations

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 3 (46)
• Strony: 264--282

Twórcy

autor

Paweł Hińcza

• Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie, doktorant

Bibliografia

• Barbag J, Geografia polityczna ogólna, Warszawa 1997.
• Bojcun M., The European Union's perspectives on the Ukrainian-Russian border, EUROZINE, 2005.
• Візи для росіян поки що не вводять - МЗС, BBC Україна, 12 kwietnia 2014.
• Dadaszew B.A., Hordijenko W.P., Євроінтеграція Причорноморського Регіону на основі Кластерного Підходу, w: Економічний простір, nr 74, 2013.
• Donaj Ł., Polityka bezpieczeństwa niepodległej Ukrainy 1991-2004, Łódź 2005.
• Duma ratyfikowała umowę o stacjonowaniu Floty Czarnomorskiej na Krymie, Wprost.pl, 28 kwietnia 2010.
• Góralczyk W., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 1998.
• Hrycak J., Historia Ukrainy 1772- 1999, Lublin 2000.
• Klafkowski A., Prawo Międzynarodowe Publiczne, Warszawa 1966.
• Kordon, nr 1, Kijów 2007.
• Kost P., Granica Ukraińsko-Rosyjska we Współczesnych Stosunkach Ukrainy i Federacji Rosyjskiej, "Dialogi Polityczne", 2007, nr 7.
• Kowalskyj H.J., Східні Кордони України - Лінія Розподілу чи Смуга Співпраці, Narodowy Instytut Studiów Strategicznych, Donieck 2007.
• Kozakiewicz J., Rosja w polityce niepodległej Ukrainy, Warszawa 1999.
• Kuzio T., Kravchuk R., d'Anieri P. (red.), State and institution building in Ukraine, Macmillan Press, 1999.
• Matuszak S., Miedwiediew w Kijowie - bez przełomu w negocjacjach gospodarczych, Analizy OSW, 19.05.2010.
• Moraczewska A., Transformacja funkcji granic Polski, Lublin 2008.
• Morze Azowskie jak jezioro. MSZ Ukrainy: nie odpuścimy Cieśniny Kerczeńskiej, TVN24, 30 marca 2014.
• Огризко: Росія маніпулює і затягує розмежування кордону з Україною, Тижден , 24 czerwca 2013.
• Пункти пропуску, Państwowa Służba Pograniczna Ukrainy, 18 września 2014.
• Rosjanie nie wjadą już na Ukrainę na podstawie dowodu osobistego, Gazeta Wyborcza, 3 lutego 2015.
• Rząd Ukrainy poparł plan jednostronnej demarkacji granicy z Rosją, Rzeczpospolita, 19 listopada 2014.
• Scott J.W. (red.), EU enlargement, region building and shifting borders of inclusion and exclusion, 2006.
• Serczyk W., Historia Ukrainy, Wrocław 2001.
• Sharma S.P., Boundary Dispute and Territorial Dispute. A Comparison, The Indian Journal of International Law, Vol. 10, 1970, s. 158-162.
• Sushko O., Lisnychuk O., Parkhomenko N., Implementation of the effective border policy for Ukraine, Kijów 2001.
• Tyranowski J., Integralność terytorialna, nienaruszalność granic i samostanowienie w prawie międzynarodowym, Poznań 1990.
• Tyranowski J., Sukcesja państw a traktaty w sprawie granic, Poznań 1979.
• Tyszczenko O.P., Розвиток Транскордонного Співробітництва: Досвід Європи Та Нові Можливості Для України, [w:] Економічний часопис -ХХІ, nr 1 -2 (1), 2013.
• Україна і Росія домовилися про делімітацію азово-керченської кордону, Дзеркало тижня, 12 lipca 2012.
• Україна може відгородитися від росії парканом, Українська правда, 16 czerwca 2014.
• Україна не контролює більше 400 км кордону з Росією, TCH.ua, 28 listopada 2014.
• Українсько-російська демаркаційна комісія готує План демаркації спільного кордону на 2014 рік, Państwowa Agencja Zasobów Lądowych Ukrainy, 5 lutego 2014.
• Україні найважче домовитися про розмежування кордонів з колишніми "братами", Тиждень.ua, 24 czerwca 2013.
• White Paper. Ukraine's Policy to Control Illegal Migration, Kijów, Warszawa 2006.
• Wituch T., Terytoria sporne w Europie po roku 1815, Pułtusk 2001.
• Traktat między USRR i RFSRR (o wzajemnym uznaniu się za suwerenne państwa) z 19 listopada 1990 r.
• Traktat o przyjaźni, współpracy i partnerstwie między Ukrainą a Federacją Rosyjską z 31 maja 1997 r.
• Umowa między Ukrainą a Federacją Rosyjską o ukraińsko-rosyjskiej granicy państwowej z 28 stycznia 2003 r.
• Umowa między Ukrainą a Federacją Rosyjską o współpracy w wykorzystywaniu Morza Azowskiego i Cieśniny Kerczeńskiej z 24 grudnia 2003 r.
• Umowa pomiędzy Ukrainą i Federacją Rosyjską o demarkacji ukraińsko--rosyjskiej granicy państwowej z 17 maja 2010 r.