Regionalne zróżnicowanie polskiego rolnictwa a możliwości wdrażania polityk wspólnotowych

• Autorzy: Stanisław Krasowicz

Warianty tytułu

Regional Differentiation of Agriculture in Poland and Possibilities for the Implementation of Community Policies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rolnictwo i obszary wiejskie Polski charakteryzują się dużym zróżnicowaniem regionalnym, które wpływa zarówno na poziom wykorzystania potencjału jak i możliwości wdrażania polityki Unii Europejskiej. Celem badań była ocena możliwości wdrażania polityk wspólnotowych w różnych regionach Polski z uwzględnieniem istniejących uwarunkowań przyrodniczych, społecznych i ekonomiczno-organizacyjnych. Ocenę przeprowadzono na przykładzie produkcji roślinnej - jako działu rolnictwa najsilniej związanego z wykorzystaniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Stwierdzono, że polityki wspólnotowe wpływają wielopłaszczyznowo na produkcję rolniczą. Stosując metody analizy wielozmiennej wyodrębniono regiony zróżnicowane z punktu widzenia możliwości realizacji rozwiązań wynikających z polityki UE, takich jak: produkcja ekologiczna, integrowana, uprawa zbóż jakościowych, produkcja biomasy na cele energetyczne. Ocena dotyczyła możliwości dostosowania produkcji roślinnej w Polsce do obowiązujących zasad wspólnej polityki rolnej UE, do wskaźników charakteryzujących wydajność z 1 ha i efektywność produkcji oraz do standardów jakościowych. Stwierdzono, że poziom, struktura, efektywność i intensywność produkcji roślinnej są zróżnicowane regionalnie. Uwarunkowania ekonomiczne i organizacyjne powodują pogłębianie różnic regionalnych i decydują o zróżnicowanych możliwościach dostosowania produkcji roślinnej do rzeczywistości gospodarczej i polityk UE. Istniejące zróżnicowanie regionalne zmusza do dywersyfikacji działań wspierających i metod pracy doradczej. Niezbędna jest również bieżąca analiza zmian w politykach wspólnotowych, umożliwiająca podejmowanie działań dostosowawczych. Realną ocenę możliwości dostosowania produkcji roślinnej do wymogów i standardów Unii Europejskiej można uzyskać prowadząc analizę w mniejszych jednostkach administracyjnych niż województwo (subregiony, powiaty, gminy). Wskazuje to na celowość prowadzenia badań wspierających regionalizację polityki wobec rolnictwa i obszarów wiejskich. Na podstawie wieloaspektowej analizy stanu aktualnego wskazano przedsięwzięcia niezbędne do skutecznej realizacji procesów dostosowania produkcji roślinnej do wymogów UE i nasilającej się konkurencji. (abstrakt oryginalny)

EN

Agriculture and rural areas in Poland considerably differ between regions. This, in turn has an impact on both the level of agricultural potential use and possibilities for implementation of EU policy. The aim of the studies was to discuss the chances for the implementation of Community policies in various regions of Poland with regard to the existing natural, social and economic- organizational conditions. The evaluation was carried out on the example of crop production, a branch of agriculture that is most strongly linked with the use of agricultural production area. In cameral studies analyzing only some of the problems, the basic sources of information were statistical data as well as various expertises and reports. It was noted that Community policies affect many aspects of agricultural production. Multivariable analysis resulted in identifying the regions of different possibilities, from the point of view of achieving solutions related to the policies of the EU, such as, ecological production, integrated production, quality cereal production, and biomass production for energetic purposes. The studies assessed the chances of adjusting agricultural production in Poland to the principles of the EU Common Agricultural Policy, to the indexes indicating yield per ha and production effectiveness and to the quality standards, among other things, for food safety and quality of plant products. These were the level, structure, effectiveness and intensity of crop production that were found to differ between regions. Economic and organizational conditions lead to intensify regional differences and create various possibilities to adjust crop production to economic reality and EU policies. Due to the present regional differentiation, there is a need to diversify the supporting activities and advisory service methods. The present analysis of the changes in Community policies is necessary to take adaptation activities. The real assessment of the possibilities for adjusting crop production to the requirements and standards of the European Union may be made by analyzing the situation in administrative units smaller than voivodeships (sub-regions, districts, communes). It is advisable to carry out research that will support regionalization of policy for agriculture and rural areas. Based on multispectral analysis of the present state, the necessary tasks were identified to be undertaken to effectively adjust crop production to the EU requirements and to the growing competitiveness. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Zróżnicowanie regionalne; Gospodarstwa rolne; Wspólna Polityka Rolna; Produkcja rolna; Produkcja roślinna

EN

Agriculture; Regional diversity; Arable farm; Common Agricultural Policy (CAP); Agricultural production; Crop production

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1 (50)
• Strony: 21--31

Twórcy

autor

Stanisław Krasowicz

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Bibliografia

• Adamowicz M.: Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej. Doświadczenia - problemy - perspektywy. (W:) Dostosowanie podstawowych rynków rolnych w Polsce do integracji z Unia Europejską. Wyd. SGGW, Warszawa 1999.
• Filipiak K., Wilkos S.: Wybrane metody analizy wielozmiennej i ich zastosowanie w badaniach przestrzennych. Wyd. IUNG R(349), Puławy 1998.
• GUS: Wyniki produkcji roślinnej w 2007 r. oraz roczniki statystyczne.
• Heller J.: Integracja Polski z Unią Europejską. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Olsztyn 2003.
• Jaśkiewicz B.: Produkcja zbóż jako kryterium wykorzystania potencjału produkcyjnego rolnictwa w regionach Polski. Pam. Puł., z.132, IUNG Puławy 2003.
• Klepacki B.: Polityka strukturalna Unii Europejskiej jako element łagodzenia dysproporcji regionalnych. (W:) Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. Raporty PIB, z.3, IUNG-PIB Puławy 2006.
• Kłodziński M.: Rolnictwo a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. (W:) Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. (3), IERiGŻ, Warszawa 2006.
• Krasowicz S., Kopiński J.: Wpływ warunków przyrodniczych i organizacyjno- ekonomicznych na regionalne zróżnicowanie rolnictwa w Polsce. (W:) Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. Raporty PIB, z.3, IUNG-PIB Puławy 2006.
• Musiał W.: Problemy rozwoju rolnictwa na obszarach górskich. (W:) Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. Raporty PIB, z.3, IUNG-PIB Puławy 2006.
• Woś A.: Polityka rolniczo-środowiskowa i nowe szanse rolnictwa. IERiGŻ, Warszawa 2003.
• Zbiorowa: Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2006 r. IERiGŻ PIB, Warszawa 2007.
• Zegar J. S.: Dochody w rolnictwie w okresie transformacji i integracji europejskiej. Wyd. IERiGŻ PIB, Warszawa 2008.
• Zegar J. S.: Samozaopatrzeniowe gospodarstwa rolne a zrównoważony rozwój rolnictwa. (W:) Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. (3) IERiGŻ PIB, Warszawa 2006.