Ideologia rodzinna - wybrane postawy i poglądy

• Autorzy: Irena Skrzypczak

Warianty tytułu

Family Ideology - Selected Attitudes and Views

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W powojennej Polsce obserwujemy istotne przemiany, zarówno w modelu strukturalnym, jak i funkcjonowaniu rodziny, dokonujące się pod wpływem intensywnych, procesów industrializacji i urbanizacji. Efekty przemian widoczne są szczególnie w środowisku wielkomiejskim. W stosunkowo niedawnej przeszłości dominującym typem była rodzina patriarchalna, składająca się najczęściej z przedstawicieli kilku pokoleń i niejednokrotnie licznych krewnych w linii bocznej. Rodzina, skupiona wokół wspólnego warsztatu pracy, spełniała oprócz funkcji produkcyjnej /ekonomicznej/ również funkcję socjalizacyjno-wychowawczą. Dzieci uczyły się w domu zawodu, najczęściej zgodnie z tradycją rodzinną, przekazywanego z pokolenia na pokolenie. Ojciec - głowa rodziny, był bezwzględnym autorytetem i reprezentantem rodziny wobec otoczenia. Rola kobiety polegała na wychowywaniu dzieci i pracy w gospodarstwie domowym; dzieci od najmłodszych lat były wdrażane do posłuszeństwa i uznawania autorytetu starszych. Do głowy rodziny należało podejmowanie decyzji odnośnie zarówno wyboru zawodu dla dziecka, jak i jego współmałżonka. Obecnie, wraz z postępującym społecznym podziałem pracy, rodzina w dużej mierze zatraciła swoją funkcję produkcyjną na rzecz organizacji konsumpcji. Środki utrzymania zdobywane są dzięki pracy zawodowej dorosłych członków gospodarstwa poza domem /wyjątkiem są rodziny rolników indywidualnych, rzemieślników i tzw. "prywatnej inicjatywy"/. Funkcję edukacyjną rodziny przejęły wyspecjalizowane instytucje państwowe - szkoły różnych stopni i typów.

EN

In the post-war Poland there can be observed significant changes, both- in structural model and functioning of family, proceeding under the influence of intensive industrialization and urbanization processes. The changes are also present in the ideology of family, which denotes the set of views concerning occupational activity of females, divisions of functions in the family and duties in the household; functions of the family and household, which is the reflection of adaption of the family to the requirement of the new situation. Those problems were reflected in the study "Changes of family life patterns". On the base of informations collected from 195 families in Ursus, it has been stated, that females were more frequent to declare extremely modern views, whereas males considerably more often stuck to traditional ideology. It can be assumed that this phenomenon was the result of the fact, that modern, egalitarian family and household models are more advantageous for females, as they allow them to be engaged in intensive activities in social life, full self-realization by taking the opportunity - to a greater extent than before - of personality development. The study also proved the existence of dependency between the ideology and age of the surveyed person. Young persons, both - males and females more frequently declared progressive views. Among all generations there occurrs the regularity of female subscription to more modern family ideology. Opinions of the survayed on the subjects connected with family, household and progressing occupational emancipation of females depended, apart from age, on their education. Persons of lower education level proved to cling to more traditional views. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Praca; Praca kobiet; Ideologia; Badania empiryczne

EN

Family; Labour; Female labour; Ideology; Empirical researches

• Czasopismo: Biuletyn IGS / Szkoła Główna Handlowa. Instytut Gospodarstwa Społecznego
• Rocznik: 1986
• Numer: nr 3
• Strony: 183--199

Twórcy

autor

Irena Skrzypczak

Bibliografia

• Dobrowolska D., Wartości związane z życiem rodzinnym, (w:) Przemiany rodziny polskiej. Praca pod red. J. Komorowskiej, Instytut Wydaw. CRZZ, Warszawa 1975.
• Kłoskowska A., Modele społeczne i kultura masowa, "Przegląd Socjologiczny" t. XIII, Łódź 1959.
• Kurzynowski A., Aktywizacja zawodowa kobiet zamężnych w Polsce Ludowej, KiW, Warszawa 1979.
• Kurzynowski A., Geneza i perspektywy aktywizacji zawodowej kobiet w Polsce Ludowej, IGS, Warszawa 1976.
• Kurzynowski A., Polska rodzina wiejska, (w:) "Problemy Rodziny" nr 3/59, Warszawa 1971.
• Lash Ch., The Family is Changing, The New York Review of Books, New York 1980.
• Ogburn W.F., Why the Family is Changing. Studies of the Family, Vol. I, J.C.B. Mohr, Tubingen 1956.
• Persons T., Bales R.F., Family Socialization and Internation Process, New York 1955.
• Piotrowski J., Praca zawodowa kobiety a rodzina, KiW, Warszawa 1963.
• Przemiany rodziny polskiej. Praca pod red. J. Komorowskiej, Instytut Wydaw. CRZZ, Warszawa 1975.
• Ustawa z 25 II 1964 /Dz.U. nr 9, poz. 59/.