Skala nadużywania władzy - Polska adaptacja skali

• Autorzy: Tomasz Sęk , Anna Szabowska-Walaszczyk , Anna Maria Zawadzka

Warianty tytułu

Misuse of Power Scale - Polish Adaptation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia polską adaptację skali nadużywania władzy - MOP (Misuse of Power Scale) autorstwa Lee-Chai i Chartrand (Lee-Chai, Chen, Chartrand, 2001). Narzędzie to mierzy tendencję osoby do wykorzystywania nadrzędnej pozycji (władzy) dla osiągania korzyści oraz przekonanie o słuszności takiego zachowania. Przeprowadzono cztery badania, które służyły określeniu rzetelności i trafności teoretycznej narzędzia. W badaniu 1 przeprowadzono konfirmacyjną analizę czynnikową, która wskazała na dobre dopasowanie wersji polskiej do modelu, zgodnie z oryginałem. Narzędzie osiągnęło dobre miary rzetelności. Trafność teoretyczną polskiej adaptacji potwierdzono w toku trzech badań. Wykazano, że tendencja do nadużywania władzy pozytywnie wiązała się z makiawelizmem (badanie 2) i poczuciem kontroli zewnętrznej (badanie 3), natomiast negatywnie z poziomem zadowolenia z sytuacji bytowo-materialnej i relacji z innymi (badanie 4).(abstrakt oryginalny)

EN

The authors present a Polish adaptation of the Misuse of Power (MOP) scale developed by Lee-Chai and Chartrand (2001). This scale measures the tendency to seek benefits when holding power and the beliefs regarding being entitled to do so. Four studies were conducted to determine the reliability and theoretical validity of the tool. Confirmatory factor analysis suggests a good fit of the model tested in the Polish version of MOP (Study 1). The questionnaire also proved to have good reliability indices. Results from the other three studies indicate its theoretical validity. Misuse of power was positively linked with Machiavellianism (Study 2) and external locus control (Study 3), but negatively correlated with satisfaction with material aspects of life and with social relationships (Study 4). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Władza; Psychologia społeczna; Badania empiryczne; Wyniki badań

EN

Power; Social psychology; Empirical researches; Research results

• Czasopismo: Psychologia Ekonomiczna
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 6
• Strony: 59--71

Twórcy

autor

Tomasz Sęk

• Uniwersytet Gdański

autor

Anna Szabowska-Walaszczyk

• Uniwersytet Gdański

autor

Anna Maria Zawadzka

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bilsky, W., Schwartz, S. H. (1994). Values and personality. European Journal of Personality, 8, 163-181.
• Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Burroughs, J. E., Rindfleisch A. (2002). Materialism and Well-Being: A Conflicting Values Perspective. Journal of Consumer Research, 29, 348-70.
• Chen, B. Z., Magee, J. C., Maddux, W. W., Galinsky, A. D. (2006). Power, culture and action: considerations in the expression and enactment of power in East Asian and Western Societies. Journal of Experimental Social Psychology, 9, 53-73.
• Christie, R., Geis, F. (1970). Studies in Machiavellianism. Nowy Jork: Academic Press.
• Czapiński, J., Panek, T., (2009). Diagnoza społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego. Warszawa.
• Dahl, R. (1957). The concept of power. Behavioral Science, 2, 201-215.
• Dépret, E., Fiske, S. T. (1999). Perceiving the powerful: Intriguing individuals versus threatening groups. Journal of Experimental Social Psychology, 35, 461-480.
• Drwal, R. Ł. (1978). Poczucie kontroli jako wymiar osobowości - podstawy teoretyczne, techniki badawcze i wyniki badań. W: L. Wołoszynowa (red.) Materiały do nauczania psychologii, t. III, PWN (s. 307-324).
• Drwal, R. Ł (1995). Kwestionariusz do Pomiaru Poczucia Kontroli (Delta) R. Ł. Drwala. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fiske, S. T., Morling, B., Stevens, L. E. (1996). Controlling self and others: A theory of anxiety, mental control and social control. Personality and Social Psychology Bulletin, 22, 115-123.
• Fiske, S. T. (1993). Controlling other people: The impact of power on stereotyping. American Psychologist, 48, 621-628.
• Goodwin, S. A., Operario, D., Fiske, S. T. (1998). Situational power and interpersonal dominance facilitate bias and inequity. Journal of Social Issues, 54, 677-699.
• Gruenfeld, D. H., Inesi, M. E., Magee, J. C., Galinsky, A. D. (2008). Power and the objectification of social targets. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 111-127.
• Grzelak, J. Ł., Nowak, A. (2000). Wpływ społeczny. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom III (s. 187-205). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Grouzet, F. M. E., Ahuvia, A., Kim, Y., Ryan, R. M., Schmuck, P., Kasser, T., Dols, J. M. F., Lau, S., Saunders, S., Sheldon, K. M. (2005). The Structure of Goal Contents Across 15 Cultures. Journal of Personality and Social Psychology,89 (5), 800-816.
• Kasser, T. (2002). The high price of materialism. Cambridge: The MIT Press.
• Kaufman, M. (1999). Men, Feminism, and Men's Contradictory Experiences of Power. W: J. A. Kuypers (red.), Men and Power (s. 59-83). Halifax: Fernwood Books.
• Keltner, D., Gruenfeld, D. H, Anderson, C. (2003). Power, approach, and inhibition. Psychological Review, 110, 265-284.
• Kipnis, D. (1972). Does power corrupt? Journal of Personality and Social Psychology, 24, 33-41.
• Kipnis, D. (1976). The powerholders. Chicago: University of Chicago Press.
• Lammers, J., Stapel, D. (2009). How Power Influences Moral Thinking. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 279-289.
• Lammers, J., Stapel, D. A., Galinsky, A. D. (2010). Power increases hypocrisy; Moralizing in reasoning, immorality in behavior. Psychological Science, 21, 737-744.
• Lee-Chai, A. Y., Chen, S., Chartrand, T.L. (2001). From Moses to Marcos: Individual differences in the use and abuse of power. W: A.Y. Lee-Chai, J.A. Bargh (red.), The use and abuse of power: Multiple perspectives on the causes of corruption (s. 57-74). Nowy Jork: Psychology Press.
• Lee-Chai, A. Y., Chen, S., Chartrand, T. L. (2009). Od Mojżesza do Marcosa. Różnice indywidualne dotyczące wykorzystywania i nadużywania władzy. W: A. Y. Lee-Chai, J. A. Bargh (red.), Władza: pokusy i zagrożenia (s. 75-93). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Magee, J. C., Galinsky, A. (2008). Social hierarchy: The self-reinforcing nature of power and status. Academy of Management Annals, 2, 351-398.
• Marsh, H., Hocevar, D. (1985). The application of confirmatory factor analysis to the study of self -concept: First and higher order factor structures and their invariance across age groups. Psychological Bulletin, 97, 562-582.
• Richins, M. L., Dawson, S. (1992). A consumer values orientation and its measurement: scale development and validation, Journal of Consumer Research, 19, 303-317.
• Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi, Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
• Zawadzka, A. M. (2008). Orientacja materialistyczna, teoria opanowywania trwogi i preferencje nabywcze konsumentów W: M. Plopa, M. Błażek (red.), Współczesny człowiek w świetle dylematów i wyzwań: perspektywa psychologiczna (s. 235-241). Kraków: Wydawnictwo Impuls.
• Zawadzka, A. M., Strużyńska-Kujałowicz, A.M. (2008). Władza i aspiracje ekonomiczne w perspektywie samoregulacji, Czasopismo Psychologiczne, 14, 275-286.
• Zawadzka, A. M., Strużyńska-Kujałowicz, A., Zawisza, M. (2013). The effects of power on financial aspirations and expenditures on selected product categories in Poland and the UK. Journal of Social Research and Policy, 4, 41-58. On-line: 28 października 2013, ISSN:2067-2640
• Zawadzka, A. M., Sęk T., Szabowska- Walaszczyk, A. (2013). Jak nadużywanie władzy wiąże się z dobrostanem jednostki? Chowanna. W: M. Górnik-Durose (red.), W poszukiwaniu wyznaczników jakości życia, 1, (s. 65-84). Katowice: Wydawnictwo US.

Identyfikatory

DOI

10.14659/PJOEP.2014.06.04