Wpływ polityki na system gospodarczy

• Autorzy: Henryk Przybylski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wielokrotnie już zastanawiałem się nad wpływem polityki na system gospodarczy. Były to studia literaturowe, rozważania teoretyczne wsparte egzemplifikacjami i analizy rzeczywistości uogólniane w postaci tez. Pierwsza teza dotyczy zróżnicowania koncepcji ewentualności wpływu polityki na ekonomikę. W zależności od determinantów podstawowych doktryn społecznych, rola polityki wobec ekonomiki opisywana jest inaczej. Najwyraźniejsze różnice występują w tym względzie między klasyczną doktryną liberalną a marksistowską koncepcją rozwoju społecznego. Druga teza sprzeciwia się ponadczasowemu, niezależnemu od miejsca, ahistorycznemu ujęciu związków między polityką a ekonomiką. Wynikały one bowiem z naczelnych reguł organizujących życie społeczne w wielkich, historycznych epokach, na podstawie kryterium pochodzenia, urodzenia, przynależności do grupy uprawnionej do pełnienia władzy. Trzecia teza, wynikająca również z doświadczeń przeszłości, dowodzi, że prymat polityki nad gospodarką doprowadza do woluntaryzmu (przewagi chciejstwa, woli polityków nad obiektywnym rozpoznaniem rzeczywistości ekonomicznej, do upolityczniania procesów i celów gospodarczych - przykładem może być traktowanie strajku ekonomicznego jako wystąpienia politycznego lub uznanie zaniedbań w procesie pracy za dywersję polityczną), zaś dominacja ekonomiki nad polityką prowadzi do determinizmu i automatyzmu w traktowaniu życia społecznego i politycznego, do uznania ekonomicznych środków wpływania na wydanie przez polityków korzystnych decyzji, na konsumpcyjny stosunek społeczeństwa do życia. Czwarta teza stawia problem wpływu stosunków ekonomicznych, struktur społecznych, poziomu świadomości społecznej, a także układu wartości i norm na politykę, na ekonomikę i zwrotnego wpływu polityki na te sfery. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia; Polityka; Gospodarka rynkowa; System gospodarczy

EN

Economics; Politics; Market economy; Economic system

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 1999
• Tom: Systemy gospodarcze i ich ewolucja
• Strony: 31--39

Twórcy

autor

Henryk Przybylski

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• Przybylski H.: Polityka a reforma gospodarcza. Wrocław 1984.
• Przybylski H.: Funkcjonowanie polityki jako czynnika wartości etycznych i wymagań ekonomicznych. W: Społeczna gospodarka rynkowa - polityka - etyka - gospodarka : materiały konferencyjne, Wisła, 25-27 maja 1995. Red. E. Okoń-Horodyńska. Katowice 1995.
• Przybylski H.: Politologia : zarys problematyki. Katowice 1996.
• Parsons T.: The Political Aspect of Social and Process. W: Varieties of Political Theory. Red. D. Easton. Englewood Cliffs 1960.
• Schwer W.: Katolische Gesselschaftslehre. Paderborn 1928.
• Schneider L.: Czynniki dynamiki społecznej. Lublin 1999.
• Strasser J.: Der Socialstaad in der Wachstumskkrise für ein socialistisches subsidiaritätsprinzip. W: Th. Meyer: Demokratischer socialismus. Geistige Grundlagen und Wege in die Zukunft. München-Wien 1980.
• Easton D.: The Political System. New York 1953.
• Easton D.: A Framework for Political Analysis. New York 1965.