Gospodarka oparta na wiedzy a kierunek dalszego rozwoju rachunkowości - przyczynek do badań interdyscyplinarnych

• Autorzy: Lesław Niemczyk

Warianty tytułu

The knowledge-based economy and the direction of further development of accounting - a contribution to interdisciplinary research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł wskazuje, że percepcja pojęcia kapitału intelektualnego nie dokonała się równocześnie, a zarazem na równorzędnym poziomie we wszystkich naukach społecznych. Obecnie część dyscyplin naukowych śmiało operuje tą kategorią - np. ekonomia czy nauki o zarządzaniu. Natomiast inne dyscypliny - np. rachunkowość oraz teoria finansów - wciąż nie uporały się z analitycznym opanowaniem tej nowej kategorii naukowej. Przyczyny konserwatyzmu nauk o finansach należy upatrywać w paradygmatycznym uprzywilejowaniu kapitału finansowego w jej nurcie. Rewolucja kapitału intelektualnego musi dokonać się również w naukach o finansach. Przemawiają za tym dwa istotne argumenty. Po pierwsze, nauki o finansach nie mogą pozostać autonomiczną wyspą, która nie uwzględnia wyników badań prowadzonych w naukach pokrewnych. Po drugie, nie mogą one ignorować realnych zmian, które dokonują się w gospodarce i społeczeństwie, gdyż ich aksjologiczną podstawą jest zasada prawdziwego i rzetelnego obrazu. Zatem księgowi będą musieli nauczyć się ujawniać w sprawozdaniach finansowych informacje o kapitale niefinansowym tak samo, jak umieją informować interesariuszy przedsiębiorstw o kapitale finansowym. Z metodycznego punktu widzenia bardzo istotne jest to, aby rachunkowość kapitału niefinansowego bazowała na zasadzie dwustronnego zapisu charakterystycznej dla tradycyjnej rachunkowości, tj. aksjomacie debet = credit. Rozwój kapitalizmu, który dokonał się na przestrzeni minionych wieków, nie opierał się wyłącznie na prostej akumulacji bogactwa. Wręcz przeciwnie, potrzebował intelektualnej bazy, którą stanowiły rozwój oraz upowszechnianie się nowych form zarządzania majątkiem i źródłami jego pochodzenia, a więc tradycyjnej rachunkowości finansowej. Obecnie powstająca gospodarka oparta na wiedzy potrzebuje nowej rachunkowości kapitału niefinansowego. Bez rozwoju tej formy zarządzania zasobami niematerialnymi charakterystycznymi dla organizacji bazujących na wiedzy nie sposób odnaleźć trwałych podstaw rozwoju gospodarczego oraz równowagi społecznej. (abstrakt oryginalny)

EN

Contemporary corporate reporting is still focused on financial capital. Intellectual capital is ignored by conventional account ing. Scientific revolution should be expected in this area. It is not possible to avoid it, especially since other social sciences - sociology, economics and management - have already resolved this issue and the phenomenon of emergence of the knowledge-based economy cannot be denied. Accounting is powerful tool for social impact. Its paradigm determines social imagination of economic process es, and it should be based on the axiological principle of true and fair view. The aim of this paper is to present a clear fact: ac counting paradigm focused on financial capital inhibits the development of a knowledge-based economy and post-industrial society. The ar ticle contains the proof: the traditional balance sheets focused on tradable assets and financial capital is not suitable for providi ng a true and fair view of the knowledge-based enterprises. The analysis is an invitation to take a broad and interdisciplinary rese arch on the role of financial accounting in the modern society. Accounting should not be shaped exclusively by accountants corpora- tions. Every contemporary economist, sociologist, philosopher, logician, mathematician, and even a lawyer and ethicist, who fee ls partly responsible for the future of the economy and society, has a duty to be interested in accounting theory and the shape of the financial statements. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW); Rachunkowość; Kapitał intelektualny; Interdyscyplinarność

EN

Knowledge-based economy; Accounting; Intellectual capital; Interdisciplinarity

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2
• Strony: 65--68

Twórcy

autor

Lesław Niemczyk

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• Antczak Z., Kapitał intelektualny i kapitał ludzki w ewolucyjnej przestrzeni organizacyjnej (w optyce badawczej knowledge management), Wydawnictwo UE Wrocław, Wrocław 2013.
• Grodek A., I. Surma (red.), Z historii rachunkowości w Polsce i Gdańsku w wieku XVI, Wybór tekstów, PWN, Warszawa 1959.
• Karmańska A. (red.), Nauka o rachunkowości na progu gospodarki opartej na wiedzy - polski sondaż środowiskowy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2013.
• Niemczyk L., Program badawczy Luca Paciolego, "Gospodarka Narodowa" 2010, nr 9, s. 83-96.
• Niemczyk L., Rachunkowość wiedzy, suplement do podręczników pt. Rachunkowość finansowa, wyd. dr L. Niemczyk, Rzeszów 2011.
• Niemczyk L., Rachunkowość finansowa aktywów kompetencyjnych i kapitału intelektualnego, nowy dział rachunkowości, Pacioli Institute, Rzeszów 2013.
• Niemczyk L., Analiza finansowa przedsiębiorstwa bazującego na wiedzy, "Gospodarka Narodowa" 2014, nr 4, s. 143-164.
• Niemczyk L., Zarządzanie wiedzą 2.0, rachunkowość finansowa kapitału intelektualnego jako baza informacyjna zarządzania kapitałem intelektualnym, "e-mentor" 2014, nr 1(53), s. 50-53, http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/53/id/1077.
• Wachowiak P. (red.), Pomiar kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2005.
• Welfe W. (red.), Gospodarka oparta na wiedzy, PWE, Warszawa 2007.

Identyfikatory

DOI

10.15219/em59.1172