O źródłach i sposobach przezwyciężania mobbingu w organizacji

• Autorzy: Witold Matuszyński

Warianty tytułu

The Sources of Mobbing and the Ways of Overcoming It in the Organization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zmieniająca się struktura rynku pracy, na którym od pracowników przede wszystkim wymaga się wszechstronności i dyspozycyjności, jednoczesne dążenie organizacji do zachowania konkurencyjności, a niekiedy tylko pragnienie przetrwania, sprawiają, że w gospodarce o cechach globalnych, pracownicy wykonują zadania pod niezwykle silną presją. Badania przeprowadzone w wielu krajach europejskich wykazują, że zjawisko przemocy w miejscu pracy nasila się, a w niektórych przypadkach nabiera nawet rozmiarów epidemii. Obecność terroru psychicznego (a w skrajnych sytuacjach także fizycznego) w przedsiębiorstwie czy instytucji rodzi poważne koszty nie tylko indywidualne (utrata zdrowia, zachwianie relacji między pracownikami), ale także organizacyjne (absencja, spadek produktywności, duża fluktuacja personelu) i społeczne (partycypacja w kosztach związanych z wcześniejszym kończeniem kariery zawodowej poszkodowanych), przekładające się na konkretne liczby. Dlatego działania mające na celu wyeliminowanie lub choćby ograniczenie występowania przemocy w miejscu pracy (zjawisko mobbingu jest tu jedną ze składowych) powinno leżeć zarówno w interesie pracownika, organizacji i społeczeństwa. (fragment tekstu)

EN

The objectives of the paper are to raise the social awareness in terms of causes and effects of mobbing in organizations (firms, institutions etc.) as well as to show the ways of overcoming it. The author focuses on concepts and definitions and takes into considaration the cultural differences. He discusses (individual, organizational and societal) factors that may contribute to and cause violence in the workplace and identifies and describes high-risk groups. The paper presents the results of surveys undertaken in the UE countries into the level and the scope of mobbing. The author discusses the individual, organizational and societal costs of workplace violence and brings the issue of legislation in some European countries and in Poland up. In the end the author assesses the ways and good practices with respect to preventing and managing violence and mobbing in the organization and some procedures reducing risk of arising mobbing in the workplace. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mobbing; Przemoc; Warunki pracy; Psychologia pracy

EN

Mobbing; Abuse; Working condition; Industrial psychology

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2005
• Tom: 8
• Numer: nr 2
• Strony: 137--146

Twórcy

autor

Witold Matuszyński

• Krajowe Stowarzyszenie Antymobbingowe, Łódź

Bibliografia

• J. Brus, Europejska Fundacja Poprawy Warunków Życia i Pracy, [w:] Agencje Unii Europejskiej, (red.) A. Dumała, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2002, s. 40-56.
• P. Leather, Workplace Violence: Scope, Definition and Global Context, [w:] Violance in the Health Sector, (red.) C.L. Cooper, N. Swanson, International Labour Organization, Geneva 2001.
• P. Paoli, D. Merllié, Third European Survey on Working Conditions 2000, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Luxembourg 2001.
• H. Hoel, K. Sparks, C.L. Cooper, The Cost of Violence/Stress at Work and the Benefits of a Violence/Stress-free Working Environment, University of Manchaster Institue of Science and Technology, Manchaster 2001. Raport przygotowany na zlecenie Międzynarodowej Organizacji Pracy.
• V. Di Martino, H. Hoel, C.L. Cooper, Preventing Violence and Harassment in the Workplace, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Luxembourg 2003, s. 6-12.
• K. Lorenz, Das sogenannte Böse, Borotha-Schoeler Verlag, Wien 1963 (pol. wyd.: Tak zwane zło, przekł. A.D. Tauszyńska, wstęp Z. Stromenger, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2003).
• D. Zapf, Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/bullying at Work, "International Journal of Manpower" 1999, vol. 20, nr 1-2, s. 70-85.
• D. Olweus, Mobbning i skolan. Vad vi vet och vad vi kan göra, Liber AB. Stockholm 1994 (pol. wyd.: Mobbning - fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać?, przekł. D. Jastrun, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., Warszawa 1988).
• B. Eriksson, O. Lindberg, E. Flygare, K. Daneback, Skolan - en arena för mobbning, Skolverket, Stockholm 2002.
• Karl E. Dambach, mobbing in der Schulklasse, Ernst Reinhardt Verlag, München 2002 (wyd. pol.: Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy, przekł. A. Ubertowska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003).
• B. Kłos, Mobbing, Kancelaria Sejmu. Biuro Studiów i Ekspertyz, Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych, Warszawa 2002, s. 2.
• H. Leymann, The Definition of Mobbing at Workplaces [w:] tenże, The Mobbing Encyclopaedia, http://www.leyman.se.
• M.-F. Hirigoyen, Molestowanie w pracy, przekł. M. Żerańska, Wydawnictwo W drodze, Poznań 2003, s. 11 (wyd. oryg.: Malaise dans le travail. Harcèlement moral: démêler le vrai du faux, Éditions La Découverte & Syros, Paris 2001).
• K. Kmiecik-Baran, J. Rybicki, Mobbing. Zagrożenie współczesnego miejsca pracy, Pomorski Instytut Demokratyczny, Gdańsk 2003, s. 27-32.
• B. Grabowska, Psychoterror w pracy. Jak zapobiegać i sobie radzić z mobbingiem, Wydawnictwo Wielbłąd, Gdańsk 2003, s. 19.
• A. Bechowska-Gebhardt, T. Stalewski, Mobbing. Patologia zarządzania personelem, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004, s. 16-17.