Kwoty dotyczące płci w zarządach spółek - przegląd rozwiązań unijnych i krajowych

• Autorzy: Magdalena Półtorak

Warianty tytułu

Gender Quotas in Management Boards - Review of EU and National Legal Solutions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Równość płci oznacza sytuację, w której zarówno mężczyźni, jak i kobiety doświadczają sprawiedliwego traktowania w każdej dziedzinie życia społecznego. W związku z faktem, iż w skali globalnej kobiety średnio stanowią zaledwie ok. 9% członków zarządu dużych firm (co znajduje odzwierciedlenie w kluczowych i często ponadnarodowych decyzjach o charakterze ekonomicznym), per analogiam do zjawiska "kwotowania" w sferze polityki, na popularności zyskał mechanizm wprowadzania obligatoryjnych kwot w odniesieniu do zarządów giełdowych spółek. Jego założeniem jest redukcja tzw. gender gap - luki pomiędzy udziałem kobiet i mężczyzn w gremiach decyzyjnych. Przeprowadzone na potrzeby niniejszego artykułu badania oparte zostały o przegląd rozwiązań kwotowych w odniesieniu do sfery biznesu w państwach członkowskich UE, dokonanej z perspektywy unijnego prawodawstwa, przy czym szczególny nacisk położono tu na projekt dyrektywy, której celem jest poprawa równowagi płci w zarządach giełdowych spółek. (abstrakt oryginalny)

EN

Gender equality means that women and men are treated fairly in every area of social life. Currently women's participation in management boards worldwide accounts for just over 9% (needless to say, management boards are an area where important decisions, often concerning more than one country are taken). So, similarly to gender quotas in politics quota regulations have been introduced also in management boards in order to increase women's participation. The aim is to reduce the "gender gap" in decision-making bodies in economics. For the purposes of this paper the quota rules in management boards in EU Member States have been analysed. However, the research was based on EU law with particular regard of the proposal of the Directive European Parliament and of The Council on improving the gender balance among non-executive directors of companies listed on stock exchanges and related measures. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie przedsiębiorstwem; Zarząd; Spółki; Równouprawnienie kobiet i mężczyzn; Kobieta w biznesie; Płace kobiet; Regulacje prawne; Prawo WE; Różnica między płciami

EN

Enterprise management; Board of directors; Companies; Equal rights for women and men; Women in business; Women's salaries; Legal regulations; European Community law; Gender gap

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2
• Strony: 59--78

Twórcy

autor

Magdalena Półtorak

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Barburska O., Polityka UE w zakresie zrównoważonego udziału kobiet w politycznych strukturach decyzyjnych (cz.1), "Studia Europejskie", 3/2007.
• Barcz J., Źródła prawa Unii Europejskiej, J. Barcz (red.), tom IV, wyd. 3, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2012.
• Biernat S., Źródła prawa Unii Europejskiej, [w:] J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2006.
• Friedan B., Mistyka kobiecości, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2012.
• Łabno A., Prawa kobiet w Hiszpanii, [w:] Prawa kobiet we współczesnym świecie, red. L. Kondratiewa-Bryzik i W. Sokolewicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2011.
• Łętowska E., Prawne aspekty parytetów w świetle Konstytucji z 1997 roku. Skąd się bierze niemożność i jak jej rozumiem zaradzić, "Femka - magazyn kobiet myślących", nr 5-6/VI 2013.
• Półtorak M., Kwoty w europejskich systemach wyborczych jako wyraz zasady równości a funkcje prawa (współautorstwo z A. Kalisz), "De Doctrina Europea". Roczniki Instytutu Europeistyki. Rok VII/2010.
• Półtorak M., Kwoty w wyborach samorządowych w Polsce na tle wybranych rozwiązań europejskich, [w:] B.M. Ćwiertniak (red.), Prawne problemy samorządu terytorialnego, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec 2013.
• Wittenberg-Cox A., Maitland A., Kobiety i ich wpływ na biznes, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Visser M., Advancing gender equality in economic decision-making, European Conference on Equality between Women and Men, Brussels 2011, Annex II.
• Council recommendation on the promotion of positive action for women (84/635/EEC).
• Council recommendation, upon proposal by the Commission, on the balanced participation of women and men i decision-making process (96/694/EC).
• Dokument roboczy służb Komisji Równowaga płci w kierownictwie przedsiębiorstw z marca 2011 r. (SEC(2011) 246 final,
• Dokument roboczy służb Komisji Postępy w dziedzinie równości kobiet i mężczyzn w 2011 r., z kwietnia 2012 r. (SWD(2012) 85 final).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów nie wykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie, i odnośnych środków, z 4.11.2012r. COM (2012) 614 final, 2012/0299 (COD). Dostęp: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2012:0614:FIN:pl:PDF.
• Dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy, Dz. Urz. UE z 26.07.2006, L 204/23.
• Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, C 303/1 z 14.12.2007, tekst dostępny na: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2007:303:0001:0016:PL:PDF.
• Komunikat Komisji z dnia 5 marca 2010 roku Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami, Karta Kobiet, COM(2010) 78 final.
• Komunikat Komisji z dnia 21 września 2010 roku Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015, COM(2010) 491 final.
• Ley Organica 3/2007 para la Igualdad Efectiva de Mujeres y Hombres. Tekst ustawy dostępny na: http://www.boe.es/buscar/doc.php?id=BOE-A-2007-6115.
• Sprawozdanie Komisji More women in senior positions ze stycznia 2010 r.
• Sprawozdania Komisji z postępów w zakresie równouprawnienia kobiet i mężczyzn w 2011 roku (A7-0041/2012).
• Sprawozdanie z postępu prac Women in economic decision-making in the EU z marca 2012 r.
• Traktat Amsterdamski (Traktat zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie oraz niektóre związane z nimi akty), podpisany 2 października 1997 r., "Official Journal" C 340, 10.11.1997.
• Traktat Lizboński (Traktat zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską) Dz. Urz. UE 2007 C 306/1.
• Rezolucja z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie kobiet i kierownictwa przedsiębiorstw (2010/2115(INI)),
• Rezolucja z dnia 13 marca 2012 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej - 2011 r. (2011/2244(INI)).
• Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Dz.U. L 124 z 20.5.2003
• C-450/93: Kalanke (1995 r. Rec. s. I-3051),
• C-409/95: Marschall (1997 r. Rec. s. I-6363),
• C-158/97: Badeck (2000 r. Rec. s. I-1875),
• C-407/98: Abrahamsson (2000 r. Rec. s. I-5539).
• Dahlerup D., Freidenvall L. (red.) (2011), Electoral Gender Quota Systems and Their Implementation in Europe, Brussels: Directorate-General for Internal Policies, Policy Department C and Citizens' Rights and Constitutional Affairs.
• Dord L., Women on Boards, Department for Business, Innovation and Skills; European Commission's Network to Promote Women in Decision-making in Politics and the Economy (2011).
• European Commission's Database on women and men in decision-making; dostęp: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/gender-decision-making/database/index_en.htm.
• Gender Equality in the European Commission, Women on boards - factsheet 4, dostęp: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/womenonboards/factsheet-general-4_en.pdf.
• Gender Equality in the Member States, Women on boards - Factsheet 2, dostęp: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/womenonboards/factsheet-general-2_en.pdf.
• Gender Quotas in Management Boards, Parlament Europejski, Bruksela 2012, http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201202/20120216ATT38420/20120216ATT38420EN.pdf s. 32.
• Legal aspects, Women on boards - Factsheet 3, dostęp: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/womenonboards/factsheet-general-3_en.pdf.
• Pande R., Ford D., Gender Quotas and Female Leadership, World Development Report 2012, Gender Equality and Development, Background Paper, World Bank. Table 3.
• Superwoman na rynku pracy. Droga do zarządu, materiały opracowane na potrzeby projektu Czas Na kobiety. Superwoman na rynku pracy, Konfederacja Lewiatan - Kongres Kobiet.
• The economic arguments. Women on boards - Factsheet 1, dostęp: http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/files/womenonboards/factsheet-general-1_en.pdf.
• The Quota-instrument: Different approaches across Europe. Working Paper, Annex II;
• Women on the Board Pledge for Europe, dostęp: http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/womenpledge/index_en.htm.