Oszczędności emerytalne Polaków

• Autorzy: Joanna Trębska

Warianty tytułu

Retirement Savings of Poles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę analizy skłonności do oszczędzania gospodarstw domowych w Polsce po 1999 roku w celu weryfikacji następującej hipotezy: reforma emerytalna zwiększyła zainteresowanie Polaków gromadzeniem kapitału w ramach obowiązkowego II filaru i dobrowolnego III filaru. Przesłanką do tak sformułowanej hipotezy jest m.in. obniżenie przewidywanego poziomu przyszłych emerytur i indywidualizacja ich wysokości w zależności od sumy zakumulowanych składek. W tym kontekście przedstawiony został pokrótce przegląd literatury na temat czynników determinujących skłonność do oszczędzania w aspekcie teoretycznym, jak również w świetle mikroekonomicznych badań gospodarstw domowych. Badanie empiryczne z użyciem prostych mierników statystycznych koncentruje się na analizie dynamiki zmian zasobów oszczędności emerytalnych oraz dekompozycji ich źródeł na podstawie danych statystycznych publikowanych przez GUS, NBP, UKNF oraz Eurostat (oszczędności emerytalne Polaków na tle UE). (fragment tekstu)

EN

Retirement savings are savings in the general pension scheme and the savings collected for a retirement period in any form outside of the scheme. Empirical research of retirement savings of Poles in the second and third pillar of the pension system focuses on the dynamics of changes in stocks of retirement savings and decomposition of their sources on the basis of statistical data published by the Central Statistical Office, National Bank of Poland, KNF and Eurostat (retirement savings of Poles against the EU). Statistical data and cited results of research on the propensity to save for retirement in the period 2000-2012 in Poland still does not allow to claim that the changes in the pension system (the transition from a defined benefit to a defined contribution scheme, involving, among others, decrease of the level of pensions from the public pension system) significantly increased the propensity to save for retirement in a voluntary third pillar of the pension system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Oszczędności; Oszczędności gospodarstw domowych; System emerytalny; Oszczędności emerytalne

EN

Savings; Household savings; Pension schemes; Retirement savings

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Numer: t. 15, z. 9, cz. 2 Ubezpieczenia społeczne i kapitałowe w systemie finansowym państwa
• Strony: 113--126

Twórcy

autor

Joanna Trębska

• Społeczna Akademia Nauk

Bibliografia

• Attansio O., Banks J., Wakefield M. (2004), Effectiveness of Tax Incentives to Boost (Retirement) Saving: Theoretical Motivation and Empirical Evidence, OECD Economic Studies.
• Attanasio O. (1998), Cohort Analysis of Saving Behavior by U.S. Households, "Journal of Human Resources", Vol. 3.
• Attanasio O. (1994), Personal Saving in the United States, w: International Comparisons of Household Saving, [w:] Poterba J. (red.), National Bureau of Economic Research, The University of Chicago Press, Chicago.
• BanksJ., Blundell R., Tanner S. (1998), Is There aRetirement Saving Puzzle?, "The American Economic Review", Vol. 88, No. 4.
• Barr N., Diamond P. (2006), The economics of pensions, "Oxford Review of Economics Policy", Vol. 22, No. 1.
• Bernheim D.B., Skinner J.S., WeinbergS. (1997), What Accounts for the Variation in Retirement Wealth Among U.S. Households?, NBER Working Paper 6227.
• Browning M., Crossley T.F. (2001), The LifeCycle Model of Consumption and Saving, The Institute for Fiscal Studies, WP01/15.
• Burbidge J., Davies J. (1994), Household data on Saving Behavior in Canada, [w:] Poterba J. (red.), International Comparisons of Household Saving, National Bureau of Economic Research, The University of Chicago Press, Chicago.
• Carroll C.D., Overland J., Weil D.N., 2000, Saving and Growth with Habit Formation, "American Economic Review", Vol. 90, No. 3.
• Choi J., Laibson D., Madrian B., Metrick A. (2002), Defined Contribution Pensions: Plan Rules, Participant Decisions and the Path of Least Resistance, [w:] Poterba J. (red.), Tax Policy and the Economy, Vol. 16, MIT Press, Cambridge.
• Cichońska D., Iltchev P. (2011), Przezorność emerytalna studentów (na przykładzie wybranych łódzkich uczelni), "Polityka Społeczna", numer specjalny: Problemy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce i na świecie, część II.
• Deaton A. (1992), Understanding Consumption, Oxford University Press, Oxford.
• Duesenberry J. (1947), Income Saving and the Theory of Consumer Behavior, Cambridge.
• Europejski System Rachunków Narodowych i Regionalnych ESA'1995(2000), seria: "Zeszyty Metodyczne i Klasyfikacje", GUS, Warszawa.
• Fisher M.R. (1956), Explorations in Savings Behavior, Bull. Oxford University, Inst. Stat., Vol. 18.
• Friedman M. (1957), A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press, Princeton.
• Głuchowski J. (1985), Czynniki warunkujące ekonomiczne wykorzystanie oszczędności pieniężnych społeczeństwa w Polsce, Zeszyty naukowe, UMK, Toruń.
• Gotowość uczestnictwa w III filarze systemu zabezpieczenia społecznego (2002), komunikat z badań nr 2705, CBOS, Warszawa.
• Góra M. (2003), Inne spojrzenie na podstawowe zagadnienia ekonomii emerytalnej, "Ekonomista", nr 3.
• Green F. (1981),The Effects of Occupational Pension Schemes on Saving in the United Kingdom: A Test of the Life Cycle Hypothesis, "The Economic Journal", Vol. 91, No. 361.
• Hamermesh D.S. (1984),Life-Cycle Effects on Consumption and Retirement, "Journal of Labour Economics", Vol. 2, No. 3.
• Kahneman D., Tversky A. (1979), Prospecttheory: an analysisofdecisionunderrisk, "Econometrica", Vol. 47, No. 2.
• Kaźmierska-Zatoń M.M., Zatoń W. (2011), Dyskontowanie hiberboliczne i behawioralna hipoteza cyklu życia w procesie oszczędzania na emeryturę, "Polityka Społeczna", numer specjalny: Problemy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce i na świecie, część II.
• Keynes J.M. (1956), Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa.
• Klein L.R. (1960),Entrepreneurial Saving, [w:] Friend I., Jones R. (red.) Proceedings of the Conference on Consumption and Saving, vol. 2., Philadelphia.
• Kotlikoff L.J., Spivak A., Summers L.H. (1982), The Adequacy of Savings, "The American Economic Review", Vol. 72, No. 5.
• Krupa D.M. (2011), Fundusze inwestycyjne w zabezpieczeniu emerytalnym w państwach UE, Polityka Społeczna", numer specjalny: Problemy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce i na świecie, część II.
• Liberda B. (2000), Oszczędzanie w gospodarce polskiej. Teorie i fakty, PTE, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
• Liberda B. (2005), Inwestycje w kapitał ludzki a stopa oszczędzania gospodarstw domowych w Polsce, "Ekonomista", nr 4/2005.
• Liberda B., Peczkowski, Gucwa-Leśny E. (2011a), How do we value our income from which we save?, University of Warsaw Faculty of Economic Sciences Working Papers No. 3/2011 (43), Warszawa.
• Liberda B., Szymczak M. (2011b), Earning and saving competences of individuals in a local community in Poland, University of Warsaw Faculty of Economic Sciences Working Papers No. 8/2011 (48), Warszawa.
• Liberda, B. (2013), Przezorność. Kto oszczędza w Polsce, WUW, Warszawa.
• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Finansów (2013), Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego. Bezpieczeństwo dzięki zrównoważeniu, Warszawa.
• Modigliani F., Ando A. (1963), The "Life Cycle" Hypothesis of Saving: Aggregate Implications and Tests, "American Economic Review", Vol. 53, No. 1, Part 1.
• ModiglianiF., Brumberg R. (1954), Utility Analysis and the Consumption Function: An Interpretation of the Cross-Section Data. [w:] Kurihara K. (red.), Post-Keynesion Economics, Rutgers University Press, New Brunswick.
• Modigliani F. (1949), Fluctuation in the Saving Income Ratio. A Problem in Economic Forecasting, Studies in Income and Wealth, National Bureau in Theory of Consumer of Economic Research, Vol. 11.
• ParkerJ.A. (1999), The Reaction of Household Consumption to Predictable Changes in Social Security Taxes, "The American Economic Review", Vol. 89, No. 4.
• Pleśniak A. (2013), Wiedza I kompetencje finansowe a oszczędzanie na starość w Polsce, [w:] Chybalski F., Marcinkiewicz E. (red.), Współczesne zabezpieczenie emerytalne, Łódź.
• Polacy o dodatkowym oszczędzaniu na emeryturę (2010), komunikat z badań nr 4316, CBOS, Warszawa.
• Porównanie systemów dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego w Polsce oraz wybranych krajach Unii Europejskiej (2010), raport PwC Polska Sp. z o.o.
• Postawy Polaków wobec oszczędzania (2009), raport TNS Pentor.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (2013), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 174/1.
• Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2012 r. (2014), NBP, Warszawa.
• Thaler R., Shefrin H. (1981), An Economic Theory of Self-Control, "Journal of Political Economy", Vol. 89, No. 2.
• Shapiro M.D., Slemrod J. (1995),Consumer Response to the Timing of Income: Evidence from a Change in Tax Withholding, "The American Economic Review", Vol. 85, No. 1.
• Sztuka odpowiedzialności(2010), raport Millward Brown SMG/KRC.
• Ubezpieczenia społeczne w Polsce, ZUS, Warszawa, 2012.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. 1998 nr 162 poz. 1118.
• Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych, Dz. U. 2011 nr 75 poz. 398 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Dz. U. 2013 poz. 1717.
• Wasilewska-Trenker H. (2010), Dodatkowe ubezpieczenie na emeryturę - spojrzenie makroekonomiczne, [w:] Szulicz T. (red.) III filar - recepta na wyższą emeryturę, "Wiadomości Ubezpieczeniowe" nr specjalny 3, Warszawa.
• Watts H., W. (1958), Long-run Income Expenditure and Consumer Savings, Cowles Foundation Paper No. 123, New Haven.