Znaczenie gospodarcze kolei żelaznych w XIX w. a koncepcja oszczędności społecznej

• Autorzy: Andrzej Mielcarek

Warianty tytułu

The Economic Significance of Railways in XIX C. and Concept of Social Saving

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Znaczenie gospodarcze kolei żelaznych w XIX w. a koncepcja oszczędności społecznej. Artykuł przedstawia dyskusję o oszczędności społecznej, którą przyniosła kolej, zastępując inne środki transportu w przewozach ładunków. Dyskusję rozpoczął R. W. Fogel, zaliczany do twórców Nowej Historii Gospodarczej. Według jego obliczeń oszczędność społeczna spowodowana przez koleje w Stanach Zjednoczonych była niewielka. Badania dla innych krajów pokazały, jak oszczędność społeczna zmieniała się w zależności od warunków geograficznych, rozwoju innych gałęzi transportu i poziomu rozwoju gospodarczego. Analiza przypadku zapóźnionej gospodarczo Rosji dowiodła istotnego znaczenia gospodarczego kolei. Przyczyniały się one m.in. do wzrostu eksportu zboża i ograniczyły sezonowość przewozów. Krytycy Fogla odrzucali założenie, że historyczna rzeczywistość była idealnym systemem rynkowym. Uważali, że przyjęcie neoklasycznych założeń o doskonałej konkurencji i doskonałej alokacji czynników produkcji spowodowało niedoszacowanie oszczędności społecznej.(abstrakt oryginalny)

EN

The economic significance of railways in 19th c. and the concept of social saving. The article presents the discussion on social saving brought by the railway when it replaced other means of transport in cargo shipments. The discussion was initiated by R. W. Fogel, a representative of New Economic History. According to his calculations, the social saving brought about by the railways in the United States was not significant. The research in other countries demonstrated how the social saving changed depending on geographical conditions, introduction of other means of transport and the level of economic development. The analysis of the case of economically backward Russia proved the economic significance of the railway. It contributed, among other things, to the growth of grain exports and made shipments less seasonal. The critics of Fogel rejected the assumption that historical reality was an perfect market system. They claimed that the acceptance of neoclassical assumptions concerning perfect competition and perfect allocation of production factors led to the underestimation of social saving.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kolejnictwo; Historia kolei

EN

Railways; History of railways

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 60 Zarządzanie i ekonomika usług: doświadczenia i kierunki zmian
• Strony: 191--204

Twórcy

autor

Andrzej Mielcarek

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Biernat A., Bloch Jan Gottlieb. Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku, WP, Warszawa 1981.
• Bloch J., Wpływ dróg żelaznych na stan ekonomiczny Rossyi; t. I Historya dróg żelaznych w Królestwie Polskim. Budowa i eksploatacja. Warszawa 1880.
• Fishlow A., American Railroads and the Transformation of Ante - Bellum Economy. Harvard University Press, Cambridge - Massachusetts 1965.
• Fogel R. W. Railroads and American Economic Growth. Essays in Econometric History. The John`s Hopkins Press, Baltiomore, Maryland 1964.
• Fogel R. W., Notes on the Social Saving Controversy, The Journal of Economic History, vol. 39, no 1 (Mar 1979) (wersja elektroniczna).
• Gruszecki T., Nagrody Nobla w ekonomii. Lublin 2001.
• Gunderson G., The Nature of Social Saving. The Economic History Review Sec. Ser, vol. XXIII, No 2, 1970.
• Ihnatowicz I., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 1967, PWN.
• O`Brien P.K., Transport & Economic Growth in Western Europe 1830 - 1914. The Journal of European Economic History, vol. 11 No 2 Fall 1982,
• Pomorski J., Paradygmat "New Economic History". Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej, Lublin 1995.
• 11. Schwabe H., Geschichtlicher Rückblick auf die ersten 50 Jahre des Preussischen Eisenbahnwesen. Berlin 1895.
• White C. M., The Concept of Social Saving in Theory and Practice. Economic History Review, 2nd Ser, vol 29 no 1, Feb 1976.