Społeczne oceny działalności polskich rządów w latach 2002-2012 w świetle modelu uwzględniającego umiejętności i karierę polityka

• Autorzy: Radosław Piwowarski

Warianty tytułu

Social Evaluation of Polish Governments' Activities in the Years 2002-2012 : Findings from the Career Concern Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Modelowanie społecznych i politycznych zachowań podmiotów stanowi obecnie jeden z istotnych obszarów zainteresowań ekonomistów na świecie. Modele nowej ekonomii politycznej próbują wyjaśnić nierynkowe, kolektywne i polityczne zachowania pojedynczych podmiotów oraz organizacji. Opisany w artykule model uwzględniający umiejętności i karierę polityka należy do szerokiej grupy modeli badających zależność między agentem i mocodawcą. Rozszerzenie go o przebieg kariery polityka wprowadza ocenę agenta formułowaną na podstawie przeszłości i oczekiwań jego przyszłych działań. Celem opracowania jest empiryczna weryfikacja znaczenia zmiennych, wskazywanych w opisywanym modelu, dla społecznych ocen działalności polskich rządów w latach 2002-2012. Do realizacji celu pracy wykorzystano model regresji linowej, w którym objaśnia się społeczne oceny poszczególnych rządów publikowane przez CBOS. Jako zmienne objaśniające wykorzystuje się przede wszystkim dane pochodzące ze sprawozdań z wykonania budżetu państwa, publikowane przez Ministerstwo Finansów. Na podstawie empirycznej analizy stwierdzono, że istotnymi zmiennymi oddziałującymi na pozytywne oceny działalności rządu są: wydatki na wynagrodzenia, zagregowane wydatki na dobra publiczne pomniejszone o wielkość subwencji ogólnych oraz efektywna stopa podatkowa PIT. Największe społeczne znaczenie dla pozytywnych ocen rządu ma wielkość wynagrodzeń finansowanych z budżetu państwa. Pozostałe dwie wielkości wydatków w nieznaczny sposób wpływają na społeczne oceny rządu.(abstrakt oryginalny)

EN

Modeling social and political behavior of economic agents is currently one of the major areas of interest for economists around the world. New political economics models attempt to explain non-market policies, collective and political behavior of individual agents or organizations. The career concern model, described in the paper, belongs to a broad group of principal-agent models. It shows how voters evaluate competences of politicians on the basis of their past actions and expectations of their future behavior. Competence is the key feature in the model and it depends on provision of public goods, politician rent and tax. During elections, voters try to choose the most competent politician. The aim of the paper is to verify empirically the significance of the determinants indicated in the theoretical model. We test data on social evaluation of Polish governments' activity, published in the years 2002-2012 by CBOS. Most of the explanatory variables are derived from reports on execution of the state budget published by the Ministry of Finance. We use a linear regression model to estimate significance of selected explanatory variables. It is found that the variables that have statistically significant impact on the positive social evaluation of Polish governments' activity are: spending on salaries, aggregated expenditures on public goods less general subsidies, and effective tax rate of PIT. The strongest relationship is observed for state-funded salaries. The other two variables have a minor impact on the evaluation of Polish governments' activity.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka; Politycy; Ocena wyników; Ekonomia polityczna

EN

Politics; Politicians; Results evaluation; Political economy

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4 (83)
• Strony: 568--587

Twórcy

autor

Radosław Piwowarski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Acemoglu D. (2012), Political Economy Lecture Notes, materiały kursowe (http://economics. mit.edu/faculty/acemoglu/courses - data dostępu: 4.09.2013).
• Alt J.E., Chrystal A.K. (1983), Political Economics, University of California Press, Berkeley and Los Angeles.
• Black D. (1948), On the rationale of group decision-making, "Journal of Political Economy", Vol. 56.
• Buchanan J.M., Tullock G. (1962), The Calculus of Consent: Logical Foundation of Constitutional Democracy, University of Michigan Press, Ann Arbor.
• CBOS (2003), Poprawa notowań rządu i premiera. Komunikat z badań, BS/12/2003, Warszawa.
• CBOS (2004), Stosunek do rządu i premiera. Komunikat z badań, BS/11/2004, Warszawa.
• CBOS (2005), Poprawa notowań rządu w styczniu. Komunikat z badań, BS/15/2005, Warszawa.
• CBOS (2006), Stosunek do rządu. Komunikat z badań, BS/13/2006, Warszawa.
• CBOS (2007), Stosunek do rządu. Komunikat z dwusetnego badania aktualnych problemów kraju, BS/9/2007, Warszawa.
• CBOS (2008), Spadek notowań rządu. Komunikat z badań, BS/5/2008, Warszawa.
• CBOS (2009), Stosunek do rządu w styczniu. Komunikat z badań, BS/9/2009, Warszawa.
• CBOS (2010), Stosunek do rządu w styczniu. Komunikat z badań, BS/8/2010, Warszawa.
• CBOS (2011), Spadek notowań rządu. Komunikat z badań, BS/9/2011, Warszawa.
• CBOS (2012), Styczniowy spadek notowań rządu. Komunikat z badań, BS/9/2012, Warszawa.
• CBOS (2013), Stosunek do rządu w styczniu. Komunikat z badań, BS/7/2013, Warszawa.
• Dewatripont M., Jewitt I., Tirole J. (1999a), The Economics of career concerns, part I: Comparing information structures, "Review of Economic Studies", Vol. 66.
• Dewatripont M., Jewitt I., Tirole J. (1999b), The Economics of Career Concerns, Part II: Application to Missions and Accountability of Government Agencies, "Review of Economic Studies", Vol. 66.
• Downs A. (1957), An Economic Theory of Democracy, Harper and Row, New York.
• Holmström B. (1982), Managerial Incentive Problems: A Dynamic Perspective (przedrukowane w "Review of Economic Studies" 1999, Vol. 66).
• Hotelling H. (1929), Stability in competition, "Economic Journal", Vol. 39.
• Korolewska M. (2002), Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, Informacja BSiE nr 818, Warszawa (http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_01/i-818.pdf).
• Kydland F.E., Prescott E.C. (1977), Rules rather than discretion: The inconsistency of optimal plans, "Journal of Political Economy", Vol. 85, No. 3.
• Lucas R.E. Jr (1976), Econometric policy evaluation: A critique, w: The Phillips Curve and Labor Markets, K. Brunner, A.H. Meltzer (red.), North-Holland, Amsterdam.
• Ministerstwo Finansów (2002-2012), Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa 2002- 2012, Warszawa (http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse- publiczne/budzet-panstwa/wykonanie-budzetu-panstwa/sprawozdanie-z-wykonaniabudzetu- panstwa-roczne;jsessionid=92F72CFABD4696C41F302C655330FAE6).
• Mueller D.C. (2003), Public Choice III, Cambridge University Press.
• Olson M. (1965), The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard University Press, Cambridge.
• Owsiak S. (2002), Finanse publiczne. Teoria i praktyka, WN PWN, Warszawa.
• Persson T., Tabellini G. (2000), Political Economics. Explaining Economic Policy, MIT Press.
• Riker W.H. (1962), The Theory of Political Coalitions, Yale University Press, New Haven, Conn.
• Teoria wyboru publicznego (2012), J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2003 r. Nr 203, poz. 1966).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm.).