Formy stadialne popełnienia czynu zabronionego w polskim prawie karnym

• Autorzy: Jacek Giezek

Warianty tytułu

Inchoate Offences in Polish Criminal Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podsumowując te, z konieczności, niezwykle syntetyczne rozważania na temat form stadialnych popełnienia czynu zabronionego w polskim prawie karnym, mających zresztą swe odpowiedniki w większości obowiązujących w Europie systemów prawnych, stwierdzić na zakończenie należy, że prawidłowe ich ujęcie oraz zinterpretowanie odnoszących się do nich regulacji prawnych stanowi gwarancję możliwie precyzyjnego wyznaczenia granic kryminalizacji oraz odpowiedzialności karnej sprawców zachowań, które wiążą się z narażeniem dóbr chronionych prawem na niebezpieczeństwo ich naruszenia. (fragment tekstu)

EN

The effect of the criminalisation of inchoate offences - in fact irrespective of how in a given legal system (e.g. Polish or Ukrainian) they are regulated - is the moving of the protection of a legal value to the foreground of its violation. In case of Polish criminal law, the "depth" of this foreground is decided by the fact that an important stage of the iter delicti is constituted not only by the attempt, which is almost always connected with criminal liability, but also the preparation preceding it, even though it rarely generates such liability. One of the most complex problems therefore is the possibly precise delineation of borders between the individual stages of the commission of an offence. The problem appears to be especially complicated when we are looking for the border between the always punishable attempt and the sometimes and simultaneously - as a rule - less severely punishable preparation. The decision which of these stages has been executed should be first of all based on the evaluation whether the perpetrator's behaviour has reached the stage of advancement which allows the statement that it is heading directly to commission. The theory of criminal law has long known attempts of elaborating universal conceptions which could facilitate the interpretation of the feature of "directness", though their results - if one takes into account the imprecision of the border thus delineated - are not thoroughly satisfactory. The prima facie clear question of the subjective side of individual stages of commission of a forbidden act (only intention is possible) may be the source of some dilemmas when one starts to analyse its relation to the illegality of these forms, which is best visible in case of inapt attempt and preparation. One of the most complicated and - in a way - most unsolvable dogmatic problems of criminal law then appears i.e. the justification of their punishability. Since an inapt attempt cannot lead to the commission of an offence, then - looking at it objectively - it does not create danger for a legally protected value. As a result there also appear significant deficiencies in the objective content of illegality. In the foreground of the violation of a legal value there lie not only the stages preceding the commission of an offence, but in case of same types of offences also the stage connected with their commission, if the core of the offence is putting the value in jeopardy. This "occupation" of the foreground by the overlapping forms of a forbidden act results - especially in court practice - in difficulties in deciding whether the behaviour of the offender constitutes a committed endangering of a value or can "only" be seen as its attempted violation. The difference lies chiefly in the subjective side (actus reus) which is usually difficult to prove. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Regulacje prawne; Przestępczość

EN

Criminal Law; Legal regulations; Crime

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2013
• Tom: 60
• Numer: nr 2
• Strony: 41--57

Twórcy

autor

Jacek Giezek

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995.
• Gruszecka D., Ochrona dobra prawnego na przedpolu jego naruszenia. Analiza karnistyczna, Warszawa 2012.
• Hirsch H.J., Problematyka regulacji nieudolnego usiłowania w polskim i niemieckim kodeksie karnym, [w:] Przestępstwo - kara - polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga Jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora T. Kaczmarka, pod red. J. Giezka, Kraków 2006.
• Jędrzejewski Z., Bezprawie usiłowania nieudolnego, Warszawa 2000.
• Jędrzejewski Z., Granica karalności usiłowania nieudolnego, "WPP" 2007, nr 2.
• Kunze E., Przygotowanie przestępstwa w ujęciu polskiego prawa karnego, Poznań 1991.
• Liszewska A., Formy stadialne popełnienia czynu zabronionego, [w:] System Prawa Karnego, t. 3: Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności karnej, Warszawa 2013.
• Majewski J., O (braku) karalności usiłowań "nierealnych", "absolutnie nieudolnych" i im podobnych, [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji .Jubileuszu 70. urodzin Prof. Andrzeja J. Szwarca, Poznań 2009.
• Mącior W., Formy popełnienia przestępstwa w projekcie kodeksu karnego z 1995 г., "PiP" 1996, z. 7.
• Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2012.
• Rejman G., [w:] E. Bieńkowska, B. Kunicka-Michalska, G. Rejman, J. Wojciechowska, Kodeks karny. Komentarz, Gdańsk 2002/2003, s. 561.
• Wąsek A., [w:] M. Kalitowski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, Gdańsk 2002/2003, s. 194.
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
• Zoll A., [w:] A. Barczak-Oplustil, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2: do art. 117-277 k.k., Kraków 2006, s. 305.
• Zoll A., [w:] G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1: Komentarz do art. 1-116 k.k., wyd. 3. Warszawa 2007, s. 151, 252.