Analiza przestrzenna zgonów w Polsce w przekroju podregionów

• Autorzy: Justyna Kujawska , Magdalena Reich

Warianty tytułu

Spatial Econometric Analysis of Socio-Economic Determinants of Mortality in Polish Sub-Regions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Polsce w 2012 r. statystycznie na 1 000 mieszkańców zmarło 10 osób, przy czym co najmniej 7 z powodu chorób układu krążenia i nowotworów. W porównaniu z krajami Europy Zachodniej wartości te świadczą o złej sytuacji zdrowotnej polskiego społeczeństwa. Można przypuszczać, że odpowiedzialnymi za wyższe wskaźniki śmiertelności w Polsce są czynniki ryzyka, takie jak stres spowodowany brakiem pracy, niepewność otrzymania wynagrodzenia, nieaktywny tryb życia, niezdrowe nawyki żywieniowe, nadwaga i otyłość. Celem opracowania jest zbadanie istotności wpływu determinant społeczno-ekonomicznych na liczbę zgonów w podregionach w Polsce w 2012 roku. Narzędziem realizacji celu jest liniowy model ekonometryczny uwzględniający zależności przestrzenne. Jako zmienną objaśnianą przyjęto liczbę zgonów w podregionach w Polsce w przeliczeniu na 1 000 mieszkańców w 2012 roku. Wyniki estymacji modelu pozwalają wnioskować o wpływie wykształcenia, bezrobocia i struktury wiekowej populacji na liczbę zgonów oraz o braku wpływu czynników związanych z zamożnością takich jak przeciętne wynagrodzenia brutto i PKB per capita. (abstrakt oryginalny)

EN

In Poland, in 2012 statistically at 1 000 inhabitants died 10 people, with at least 7 due to cardiovascular disease and cancer. In comparison with Western European countries, these values indicate poor health situation of Polish society. It can be assumed that responsible for the higher mortality rates in Poland are the stress caused by lack of work, the uncertainty of remuneration, the inactive lifestyle, unhealthy eating habits, overweight and obesity. The aim of this paper is to examine the significance of socio-economic determinants and their influence on deaths number in sub-regions in Poland in 2012. The method used is the linear econometric model with the spatial relationships. As a dependent variable the relative number of deaths in sub-regions in Poland per 1 000 inhabitants in 2012 is used. The results estimation indicate on the significant impact of education, unemployment and age on mortality in Poland and on the lack of influence of factors associated with affluence, such as the average gross wages and GDP per capita. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza przestrzenna; Statystyka umieralności; Sytuacja społeczno-ekonomiczna; Modele autoregresji

EN

Spatial analysis; Mortality statistics; Social and economic conditions; Autoregression models

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2014
• Numer: vol. 6, t. 308 Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne
• Strony: 61--78

Twórcy

autor

Justyna Kujawska

• Politechnika Gdańska

autor

Magdalena Reich

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Arbia G. (2006), Spatial Econometrics: Statistical Foundations and Applications to Regional Convergence, Springer-Verlag, Berlin.
• Barufi A. M., Haddad E., Paez A. (2012) Infant mortality in Brazil, 1980-2000: A spatial panel data analysis "BMC Public Health", no. 12, ss. 181-196.
• Causes of Death in the World 1990, 2005, 2010, http://healthintelligence.drupalgardens.com/content/causes-death-world-1990-2005-2010, (dostęp z dn. 20.05.2014 r.)
• Daniels N., Kawachi I., Kennedy B. P. (1999), Why justice is good for our health: The social determinants of health inequalities, "Daedalus", vol. 4, no. 128, ss. 215-251.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik demograficzny 2013, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 1999, 2011, 2013, Warszawa.
• Kennelly B., O'Shea E., Garvey E. (2003), Social capital, life expectancy and mortality: a cross-national examination, "Social Science & Medicine", no. 56, ss. 2367-2377.
• Lim S. S., Vos T., Flaxman A. D., i in. (2012), A comparative risk assessment of burden of disease and injury attributable to 67 risk factors and risk factor clusters in 21 regions, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010, "Lancet", no. 380, ss. 2224-2260.
• Matyaszczyk P., Hoffmann K., Bryl W. (2011), Epidemiologia wybranych czynników ryzyka chorób układu krążenia, "Przegląd Kardiodiabetologiczny"; t. 4, nr 6, ss. 255-262.
• Miller M., Opolski J. (2008), Zdrowie Publiczne w Polsce a polityka zdrowotna w świetle dokumentów Światowej Organizacji Zdrowia, Borgis - Postępy Nauk Medycznych nr 4, ss. 282-289.
• Okólski M. (2005), Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Scholar, Warszawa.
• Okólski M., Fihel A. (2012), Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Scholar, Warszawa.
• Opolski J. (2011), Zdrowie Publiczne. Wybrane zagadnienia, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, tom 1, Warszawa.
• Pikala M., Bryła M., Marcinkowski J. T., Maniecka-Bryła I. (2013), Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne umieralności w Polsce, "Hygeia Public Health", t. 1, nr 48, ss. 35-39.
• Richardson E. A., Pearce1 J., Richard Mitchell R., Niamh K. Shortt N. K., Tunstall H. (2013), Have regional inequalities in life expectancy widened within the European Union between 1991 and 2008?, "European Journal of Public Health", vol. 24, no. 3, ss. 357-363.
• Rosicova K., Madarasova Geckova A., Jitse P. van Dijk J. P., Rosic M., Zezula I., Johan W. Groothoff J. W. (2009), Socioeconomic indicators and ethnicity as determinants of regional mortality rates in Slovakia, "International Journal of Public Health" no. 54, ss. 274-282.
• Suchecki B. (red.) (2010), Ekonometria przestrzenna. Metody i modele analizy danych przestrzennych, Wydawnictwo C.H. Beck.
• Wojtyniak B., Goryński P., Moskalewicz B. (red.), (2012), Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, "Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny", Warszawa.