Znaczenie strategii proekologicznych w kontekście budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw

• Autorzy: Marzena Hajduk-Stelmachowicz

Warianty tytułu

The Importance of Environmental Strategies in the Context of Building the Competitive Advantage of Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest prezentacja zagadnienia strategii proekologicznych w kontekście zweryfikowania możliwości ich użycia do zwiększenia przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw. Omówiono różne podejścia do definiowania konkurencyjności przedsiębiorstw. W pracy prezentowane są - szczególnie istotne w dobie kryzysu - czynniki wpływające na pozycję konkurencyjną przedsiębiorstw (kluczowe czynniki sukcesu). Przeanalizowano wybraną literaturę przedmiotu w celu ustalenia, jakie typy strategii proekologicznych mogą być źródłem przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw. Wykazano, iż stosowanie i doskonalenie proekologicznych strategii ofensywnych i innowacyjnych może być kwestią strategiczną dla konkurencyjności przedsiębiorstw w długim okresie. Temat jest szczególnie ważny dla praktyków w kontekście realizacji nowej perspektywy finansowej (w ramach unijnej strategii Europa 2020), gdzie wspierane będą inicjatywy przedsiębiorstw budujące inteligentną i zrównoważoną gospodarkę sprzyjającą włączeniu społecznemu.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is the presentation of pro-ecological strategies to verify the possibility of their use to increase the competitive advantage of enterprises. It is particularly important in the time of crisis. This topic is also important for practitioners in the context of the possibility of obtaining funds for development within the framework of the new financial perspective of the EU (the Europe 2020 strategy). Different approaches to defining the competitiveness of enterprises and competitive advantage are discussed. In the work there are presented proecological factors (as environmental management systems and EMAS) affecting the competitive position of companies (key success factors). The selected literature has been analyzed to determine what types of pro-ecological strategies can be the best source of the competitive advantage. It has been shown that the use and improvement of pro-ecological offensive and innovative strategies is a strategic issue for the competitiveness of companies in the long term.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Strategie proekologiczne; Konkurencyjność; Przewaga konkurencyjna; Kluczowe czynniki sukcesu

EN

Pro-ecological strategies; Competitiveness; Competitive advantage; Key success factors

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 366 Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce
• Strony: 152--162

Twórcy

autor

Marzena Hajduk-Stelmachowicz

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• Barney J., 1991, Firm resources and sustained competitive advantage, Journal of Management, vol. 17, no. 1, s. 102.
• Bielski I., 2000, Przebieg i uwarunkowania procesów innowacyjnych, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz, s. 33.
• Boiral O., Henri J.-F., 2012, Modelling the impact of ISO 14001 on environmental performance: A comparative approach, Journal of Environmental Management, vol. 99, s. 84-97.
• Bratnicki M., 2001, Dylematy i pułapki współczesnego zarządzania, Gnome, Katowice, s. 104.
• Buckley P., Pass C., Prescott K., 1988, Measures of international competitiveness: a critical survey, Journal of Marketing Management, vol. 4, no. 2, s. 175-200.
• Cagno E., Trucco P., Tardini L., 2005, Cleaner production and profitability: analysis of 134 industrial pollution prevention (P2) project reports, Journal of Cleaner Production, vol. 13, no. 6, s. 593-605.
• Carter C.R., 2004, Purchasing and social responsibility: a replication and extension, The Journal of Supply Chain Management, vol. 40, no. 4, s. 4.
• Carter C.R., Carter J.R., 1998, Interorganizational determinants of environmental purchasing: initial evidence from the consumer products industries, Decision Sciences, vol. 29, no. 3, s. 659-684.
• Czaja S., Fiedor B., 2003, W poszukiwaniu nowego paradygmatu ekonomii. Teoria ekonomii a problematyka ekologiczna, [w:] T. Borys (red.), Gospodarka a środowisko, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 42.
• Ejdys J., Matuszak-Flejszman A., 2012, Wpływ integracji systemu zarządzania środowiskowego z innymi systemami zarządzania na doskonalenie działań w organizacji, [w:] E. Skrzypek (red.), Integracja zarządzania w warunkach GOW, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 157-169.
• Flak O., Głód G., 2012, Konkurencyjni przetrwają, Difin, Warszwa, s. 25.
• Fura B., 2012, Wpływ systemu zarządzania środowiskowego na wyniki przedsiębiorstw województwa podkarpackiego, [w:] Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, T. Borys, P. Rogala (red.), Orientacja na wyniki we współczesnych przedsiębiorstwach, Wrocław s. 127-133.
• Gierszewska G., Romanowska M., 2007, Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, s. 128, 129 i następne.
• Godziszewski B., 1999, Potencjał konkurencyjny przedsiębiorstwa jako źródło przewagi konkurencyjnej i podstawa stosowanych instrumentów konkurowania, [w:] M.J. Stankiewicz (red.), Budowanie potencjału konkurencyjności przedsiębiorstwa, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności "Dom Organizatora", Toruń, s. 77-121.
• Godziszewski B., 2001, Zasobowe uwarunkowania strategii przedsiębiorstwa, Wyd. IMK, Toruń, Gorynia M., 1998, Konkurencyjność przedsiębiorstwa - próba konceptualizacji i operacjonalizacji, [w:] E. Najlepszy (red.), Strategie przedsiębiorstw w warunkach konkurencji międzynarodowej, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań, s. 23.
• Grupa Lizbońska, Granice konkurencji, Poltext, Warszawa 1996, s. 13-14.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2014, Integration Of Management Systems In The Context Of Strategic Thinking In Enterprises Implementing Organizational Ecoinnovations, [w:] The International Conference Hradec Economic Days 2014, Economic Development and Management of Regions Hradec Králové, February 4th and 5th, 2014, Peer-Reviewed Conference Proceedings, Part IV, Edited by Pavel Jedlička, Hradec Králové, s. 177-184 (http://fim.uhk.cz/hed/images/sbornik2014_4. pdf).
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2013a, System zarządzania środowiskowego jako część systemu zarządzania ryzykiem, [w:] E. Urbanowska-Sojkin, M. Brzozowski (red.), Ryzyko w zarządzaniu strategicznym. Natura i uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 84-96.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2013b, System zarządzania środowiskowego a ekoinnowacyjność, ekowydajność, ekoefektywność, [w:] Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, M. Moszkowicz, M. Wąsowicz, R. Kamiński (red.), Budowa gospodarki opartej na wiedzy w Polsce. Modele i doświadczenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu Wrocław, s. 48-55.
• Hajduk-Stelmachowicz M., 2013c, The implementation of organizational ecoinnovativeness as an expression of a strategic approach of an organization, World Academy of Science Engineering and Technology, Issue 83, November, Paris, s. 306-311.
• Haklik J.E., 1997, ISO 14000 environmental management: benefiting companies, saving the environment, Business Access Online, April.
• Hax A.C., Majluf N.S., 1990, The Use of the Industry Attractiveness - Business Strength Matrix in Strategic Planning, [w:] ed. R.G. Dyson, Strategic Planning: Models and Analytical Techniques, John Wiley & Sons, Chichester, s. 73.
• Iraldo F., Testa F., Frey M., 2009, Is an environmental management system able to influence environmental and competitive performance? The case of the eco-management and audit scheme (EMAS) in the European union, Journal of Cleaner Production, Vol. 17, s. 1444-1452.
• Jakubowska A., 2012, Idea zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa w kontekście generowania jego rentowności na przykładzie wybranych polskich spółek WGPW, [w:] T. Bartkowiak, P. Bernat (red.), Wzrost zrównoważony a procesy restrukturyzacji, Zeszyty Naukowe nr 243, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2012, s. 162-172.
• Kaczmarek B., 2011, Formułowanie polityki i strategii ekologicznego rozwoju przedsiębiorstwa - zarys problematyki, Civil and Environmental Engineering, Budownictwo i Inżynieria Środowiska 2, s. 508.
• Kaleta A., 2007, Inicjatywa strategiczna jako czynnik sukcesu przedsiębiorstw, [w:] H. Czubasiewicz, W. Golnau (red.), Sukces organizacji uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, nr 2, Sopot, s. 171-178.
• Kaleta A., 2013, Ryzyko wyboru strategicznego i metody jego ograniczania, [w:] Ryzyko w zarządzaniu strategicznym. Natura i uwarunkowania, E. Urbanowska-Sojkin, M. Brzozowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 97-105.
• Kaleta A., 2000, Metoda budowy strategii, [w:] Zarządzanie strategiczne, Skrypty AE im. Oskara Langego we Wrocławiu, wydanie 3 poszerzone, Wrocław, s. 34.
• Kim W., Mauborgne R., 2005, Strategia błękitnego oceanu. Jak stworzyć wolną przestrzeń rynkową i sprawić, by konkurencja stała się nieistotna, Wyd. MT Biznes sp. z. o. o., Warszawa s. 8.
• Koźmiński A., 1999, Zarządzanie międzynarodowe, PWE, Warszawa, s. 97.
• Lee W.B., Kim G.C., Ahn Y.G., 1999, Environmental management system in Korea, Journal of Environmental Policy and Administration, vol. 7, s. 49-51
• Łuczka-Bakuła W., 2005, Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie, [w:] W. Łuczka-Bakuła (red.), Zarządzanie jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem wyrobów, Prodruk, Poznań, s. 91- -112.
• Mazur-Wierzbicka E., 2005, Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie, Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, nr 8, Warszawa, s. 64.
• Mazur-Wierzbicka E., 2008, Znaczenie wiedzy w doskonaleniu proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem, Studia i Materiały, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Warszawski, nr 1, s. 83-89.
• Moszkowicz K., 2002, Procesy innowacyjne w polskim przemyśle w okresie transformacji, [w:] Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 920, S. Kiełczewski, B. Olszewski (red.), Rozwój gospodarki polskiej i rosyjskiej, Wrocław, s. 76.
• Moszkowicz M., 2000, Strategia przedsiębiorstwa okresu przemian, PWE, Warszawa, s. 1 i dalsze.
• Moszkowicz K., 2005, Zasobowy model formułowania strategii przedsiębiorstwa a procesy innowacyjne, [w:] Prace Naukowe AE we Wrocławiu nr 1025, Zarządzanie strategiczne w praktyce, A. Kaleta, K. Moszkowicz (red.), Wrocław, s. 229-233.
• Moszkowicz M. (red.), 2005, Zarządzanie strategiczne. Systemowa koncepcja biznesu, PWE, Warszawa, s. 108.
• Obłój K., 2007, Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa, s. 151.
• Penc J., 1997, Zarządzanie a ochrona środowiska, "Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa", nr 7, Warszawa, s. 16.
• Porter M.E., 1985, Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, Free Press, New York, p. 1-442.
• Porter M.E., Linde C. van der, 1995, Green and competitive: ending the stalemate, "Harvard Business Review", no. 5, s. 120-134.
• Pomykalski A., 2005, Zarządzanie i planowanie marketingowe, PWN, Warszawa, s. 60.
• Poskrobko B., 1999, Kształtowanie strategii zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie, [w:] R. Miłaszewski (red.), Strategia zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie i gminie, Wyd. PZIiTS, Poznań-Białystok, s. 65-82.
• Pomykalski A., 2001, Zarządzanie innowacjami, PWN, Warszawa-Łódź, s. 58-59 i dalsze.
• Pomykalski A., 2003, Zarządzanie i planowanie marketingowe, Politechnika Łódzka, Łódź, s. 19.
• Poltermann G., 1998, Erste Erfahrungen mit der Anwendung der DIN ISO 14001 - eine empirische Untersuchung, [w:] Umweltmanagementsysteme Anspruch und Wirklichkeit, Doktoranten - Netzwerk Öko Audyt e. V. (Hrsg), Verlag Springer, Berlin-Heidelberg, s. 287-311.
• Qi G.Y., Zeng S.X., Tam C.M., Tin H.T., Wu J.F. Dai Z.H., 2011, Diffusion of ISO 14001 environmental management systems in China: rethinking on stakeholders' roles, Journal of Cleaner Production, vol. 19, s. 1253.
• Rokita J., 2005, Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, PWE, Warszawa, s. 60-61.
• Russo M.V., Fouts P.A., 1997, A resource-based perspective on corporate environmental performance and profitability, The Academy of Management Journal, vol. 40, no. 3, s. 534-559.
• Sajdak M., 2010, Podejście zasobowe jako podstawa wyborów strategicznych, [w:] Wybory strategiczne w teorii i praktyce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Zeszyty Naukowe nr 134, Poznań, s. 46-61
• Solarz J.K., 1997, Zarządzanie strategiczne w bankach, Poltext, Warszawa, s. 78.
• Stankiewicz M.J., 2005, Konkurencyjność przedsiębiorstwa, Dom Organizatora, TNOiK, Toruń, s. 36, s. 86-89.
• STRATEGOR, 1995, Zarządzanie firmą: strategie, struktury, decyzje, tożsamość, PWE, Warszawa, s. 68.
• Taggart J., Taggart J., 1999, International competitiveness and the single currency, Business Strategy Review, vol. 10, no. 2, s. 25-35.
• Thompson Jr. A.A., Srtickland III A.J., 1989, Strategy Formulation and Implementation, Tasks of the General Manager, Irwin, Homewood, s. 116-117.
• Urbanowska-Sojkin E., 2004, Diagnoza strategiczna przedsiębiorstwa, [w:] E. Urbanowska-Sojkin, P. Banaszyk, H. Witczak (red.), Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa, s. 272.
• Urbanowska-Sojkin E., 2014, Społeczne rezerwy w procesach adaptacji przedsiębiorstwa do zmiennych warunków otoczenia, [w:] "Organizacja i Kierowanie" (Organization and Management), nr 1A/159 - Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk i Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 269-280.
• Wahba H., 2008, Does the market value corporate environmental responsibility? An empirical examination, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, vol. 15, Issue 2, March/ April, s. 89-99.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2014.366.14