Szczecin w republice weimarskiej. Między interesami gospodarczymi, polityką a antypolskością jego elit (w świetle "Pommern-Jahrbuch" lat 1925-1926)

• Autorzy: Włodzimierz Stępiński

Warianty tytułu

Stettin in der Weimarer Republik. Zwischen Wirtschaftlichen Interessen, Politik und Polenfeindlichkeit Seiner Eliten. (Im Lichte des "Pommern-Jahrbuches" der Jahre 1925-1926)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Szczecin zajmuje eksponowane miejsce w pomorzoznawstwie. Wynika to z wielu powodów, do których zaliczyłbym m.in. jego wybitną rolę w budowie zrębów polskich badań nad Pomorzem Zachodnim po 1945 roku, wznoszonych pod kierownictwem Gerarda Labudy, oraz rozwój samego Szczecina - jako wiodącego na tym obszarze ośrodka badań historycznych1. Na przełomie XIX i XX wieku wysychają obfite przedtem źródła drukowane, a wydawnictwa drukowane, nadto ikonografia stają się niemal podstawowym źródłem wiedzy o zmieniającym się świecie Uzupełnia tę podstawę źródłową prasa rożnych orientacji, włącznie z prasą kobiecą, przetrzebioną jednak wskutek wydarzeń wojennych i powojennych. Wydawnictwa drukowane, takie jak: roczne sprawozdania Magistratu, monografie i wydawnictwa źródłowe instytucji gospodarczych, historie firm [Firmengeschichten], księgi adresowe miasta Szczecina, periodyki instytucji czy związków komunalnych, wysuwają się na czoło zachowanych materiałów2. Celem ich było m.in. zdobywanie racji opinii publicznej, poszerzanie grona członków i zwolenników. To zjawisko wpisywało się w proces kształtowania już przed I wojną światową tzw. społeczeństwa masowego, w rosnącym stopniu podporządkowanego wpływom rynku, masowej produkcji i masowej kultury(fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Polityka

EN

City; Politics

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 7 Transport Historia i Współczesność
• Strony: 219--228

Twórcy

autor

Włodzimierz Stępiński

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• G. Labuda, O założeniach programowych syntezy Historia Pomorza, Zapiski Historyczne, LXVII, 2002 s. 3-4 s. 177-196; B. Wachowiak, Pomorze w polskich badaniach historycznych lat 1953-2002 (Pięćdziesięciolecie Zakładu Historii Pomorza IH PAN), Acta Cassubiana, t. IV, 2002 s. 277-294
• W. Stępiński, E. Włodarczyk, Przegląd źródeł i literatury do dziejów Szczecina w latach 1806-1945, w: Dzieje Szczecina, t. III, 1805-1945, B. Wachowiak (red.), Szczecin 1994 s. 909-912.
• W. Jacobsen, A. Kaes, H.H. Prinzler, Geschichte des deutschen Films, Stuttgart 1993, s. 100.
• A. Czarnik, Stosunki polityczne na Pomorzu Zachodnim w okresie Republiki Weimarskiej w latach 1919-1933, Poznań 1983 s. 312 346.
• T. Kotłowski, Historia Republiki Weimarskiej 1919-1933, Poznań 2007 s. 162 166.
• W. Fischer, Berlin und die Weltwirtschąft im 19. und 20. Jahrhundert, Berlin 1989, s. 28-35.
• J. Krasuski, Polsko-niemieckie stosunki polityczne 1919-1932, Poznań 1975, s. 368 373.
• E. Włodarczyk, Gospodarka Szczecina w latach 1919-1932, w: Dzieje Szczecina, t. III, 1805-1945, s. 572-573.
• J. Stanielewicz, Rola portów bałtyckich Szczecina, Gdańska i Królewca na tle zaplecza i przedpola portowego w latach 1815 1914, [wersja skrócona], Szczecin 1976, s. 95 105.
• B. Dopierała, Kryzys gospodarki morskiej Szczecina w latach 1919-1939, Szczecin 1963, s. 137-148.
• B. Dopierała, Tendencje rozwojowe portu szczecińskiego i szczecińskiej żeglugi w okresie międzywojennym [1919- 1939], Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, XXII, 1960, s. 83,91-93.
• P. Longerich, Deutschland 1918-1933. Die Weimarer Republik, Hannover 1995, s. 150.
• E. Włodarczyk, op.cit., s. 610-619, wnikliwie do położenia przemysłu stoczniowego Szczecina. Zob. też W. Stępiński, A. Ciżek, Einige Gedanken zu den politischen Umbriichen in Pommern von 1918/19 und 1932/33, Pommern zwischen Zasur und Kontinuitat 1918-1933- 1945-1989, Hrsg. B. Becker, K.T. Inachin, Schwerin 1999, s. 118-120.
• K.T. Inachin, Nationalstaat und regionałe Selbstbehauptung. Die preussische Provinz Pommern 1815-1945, Schwerin 2005, s. 292.
• G. Labuda, Polska granica zachodnia. Tysiąc lat dziejów politycznych, Poznań 1971, s. 240-253; B. Drewniak, Pomorze Gdańskie i problem tzw. korytarza w historiografii i publicystyce Polski i Niemiec, w: Stosunki polsko-niemieckie w historiografii, J. Krasuski,
• G. Labuda, A.W. Walczak (red.), Poznań 1991, s. 94-95.
• 19 E.F. Werner (Werner-Rades), Yorwort, Pommern-Jahrbuch (dalej PJb), s. 7.
• A. Berger, Pommernspolitische Aufgaben, PJbb, 1925-1926, Stettin, s. 17.
• E. Włodarczyk, Pomorze Zachodnie od traktatu wersalskiego po klęskę III Rzeszy w 1945 r" t. IV, Poznań 2006 s. 6-7, 207-213, 284-288. [Źródła do kaszubsko-polskich aspektów dziejów Pomorza Zachodniego do roku 1945, B. Wachowiak (red.)].
• K.T. Inachin, op.cit., s. 295. "Die Ostprovinz Pommern- kultureller Grenzkampfland" (idem, s. 323).
• F. Gribel, Lichtbild und Geleitwort, PommJb, s. 21; najprawdopodobniej F. Gribel miał na myśli Gdańsk i Kłajpedę.
• P. Boltze, Die wirtschaftliche Entwickłungsgeschichte der pommerschen Provinzialhauptstadt Stettin, in: PommJb, 1925 1926, s. 28 (23-28).
• H. Schrader, Pommerns neuzeitliche Verkehrspolitik, PommJb, 1925-1926, s. 29-30.
• Cz. Łuczak, Od Bismarcka do Hitlera. Polsko-niemieckie stosunki gospodarcze, Poznań 1988, s. 162-166.
• B. Dopierała, Gdańska polityka Józefa Becka, Poznań 1967, s. 7-9.
• G. Fabricius, Luftverkehr in Pommern, s. 49.
• J. Krasuski, Zamiast wstępu, w: Stosunki polsko-niemieckie w historiografii, cz. I. Studia z dziejów historiografii polskiej i niemieckiej, J. Krasuski, G. Labuda, A.W. Walczak (red.), Poznań 1974, s. 18-19.
• R. Unterstell, Klio in Pommern. Die Geschichte der pommerschen Historiographie 1815 bis 1945, Kóln-Weimar-Wien 1996.
• W. Schaeffer, Uber Pommerns und das deutsche Geistesleben, PommJb 1925-1926, s. 134.
• H.J. Langer, Die "Schwedenzeit" in Mecklenburg und Pommern, in: Schwedenzeit, Hrsg. Vom Stadtgeschichtlichen Museum in Wismar, Wismar 1998, s. 9-15.
• H.-P. Schmiedebach, Die Medizinische Fakultal Greifswald in den letzten 200 Jahren- Akademische Tradition und gesellschaftliche Anforderungen, in: Universitdt und GeseUschaft. Festschrift zur 550-Jahrfeier der Universitdt Greifswald, Bd. 1. Die Geschichte der Fakultaten im 19. und 20. Jahrhundert, Hrsg. D. Alvermann, K.-H. Spiess, Rostock 2006, s. 292-294.
• P. Merkel, Universitdt Greifswald, PommJb, 1925-1926, s. 107. Paul Merkel był od 1916 roku profesorem prawa prywatnego i procesowego