Czy prawo Polski Ludowej było prawem słusznym?

• Autorzy: Wojciech Dziedziak

Warianty tytułu

Was the Law of the People's Republic of Poland Equitable Law?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule wyjaśniono rozumienie wartości budujących naukę o słusznym prawie: prawda, dobro, sprawiedliwość, godność człowieka. Omówiono obecność tych wartości w Polsce Ludowej.

EN

The article discusses the issue of equitability of the law of the People's Republic of Poland. The author bases the theory of equitable law on the following values: truth, good, justice and human dignity. Equity, thus understood, pertains to the processes of both making and applying law. The article defines the above-mentioned values. It adopts the basic classical understanding of truth as the adequation of intellect to things (ventas est adaequatio intellectus et rei). Creating norms involves the truth about the reality, including the truth of the existential dimension of the human being that is to be (should be) the starting point for making equitable law. Good is understood as the good in the moral sense as the good of man and the common good. Justice is understood in the classical sense, i.e. it is about 'rendering every man his due' (ius suum cuique tribuendi). The dignity of man as one of the values constituting equity is understood as inherent (innate) inalienable and indestructible, i.e. the individual dignity. It is the basis of human rights. It is the basis and source of all human rights and their protection. The study undertaken indicates that the law of the Polish People's Republic flagrantly violated each of the values that make up equity. Thus, it was not equitable law. In particular, the law was based on the reductionist concept of man (anthropological error), was of class character (the dictatorship of the proletariat, or actually the Marxist-Leninist party), and violated the common good and the good of man. Individual dignity (innate and inviolable) was negated (was not a legal category), the source of freedom and rights was the will of the authority (man did not have own rights - he only had as many rights as granted by the authority). It majorly violated justice, one manifestation of which was the political class character of the judiciary. Moreover, law was treated instramentally. There was a discrepancy between the content of law and the practical application of norms (the divergence of the normative and the actual reality).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Godność człowieka; Wolność słowa; Wolność; Sprawiedliwość

EN

Law; Human dignity; Freedom of speech; Freedom; Justice

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2014
• Tom: 61
• Numer: nr 1
• Strony: 53--73

Twórcy

autor

Wojciech Dziedziak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• A. Dziurok, M. Gałęzowski, Ł. Kamiński, F. Musiał, Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918-1989, Warszawa 2011, s. 249,204.
• T. Strzembosz, Czyny i rozmowy, "Tygodnik Solidarność", nr 50, 11 XII 1992.
• A.L. Sowa, Wielka historia Polski. Od drugiej do trzeciej Rzeczypospolitej (1945-2001), t. 10, Kraków 2001, s. 7.
• I. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009, s. 633.
• M. Dąbrowska, Życie moje cudowne... Dzienniki w jednym tomie, Warszawa 2002, s. 190.
• A. Ajnenkiel, Podsumowanie, [w:] Wojna domowa czy nowa okupacja, pod red A. Ajnenkiela, Warszawa 2001, s. 205.
• W. Łączkowski. Uwarunkowania historyczne nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny" 1995, z. 2, s. 1-9.
• K. Marek, Identity and Continuity of States in Public International Law, Genève 1968, s. 417-545.
• Z. Wawak, Legitymizacja prawna KRN, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny" 1993, z. 4, s. 60.
• J. Karpiński, Wielka fikcja, "Tygodnik Powszechny", 8 I 1995.
• G. Górski, O problemie tożsamości i ciągłości prawnomiędzynarodowej państwa polskiego ,,Państwo i Prawo" 1999, z. 7, s. 71-74;
• G. Górski, Jeszcze o tożsamości i ciągłości prawnomiędzynarodowej państwa polskiego, ,Państwo i Prawo" 2000, z. 5, s. 88-91.
• R. Kwiecień, Tożsamość i ciągłość prawnomiędzynarodowa państwa polskiego, .Państwo i Prawo" 1998, z. 8, s. 14-15.
• R. Kwiecień, Suwerenność państwa w Unii Europejskiej: aspekty prawnomiędzynarodowe, .Państwo i Prawo" 2003, z. 2, s. 26.
• C. Brzoza, Wielka Historia Polski. Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918-1945), t. 9, Kraków2003, s. 392
• R. Kwiecień, Polemiki. O tożsamości i ciągłości prawno-międzynarodowej państwa polskiego raz jeszcze, "Państwo i Prawo" 1999, z. 8, s. 92.
• A. Fitowa, Wybory z 1947 roku do Sejmu Ustawodawczego w świetle dokumentów PPR i interpelacji PSL do Generalnego Komisarza Wyborczego, [w:] Koniec jałtańskich złudzeń. Sfałszowane wybory-19 I 1947, pod red. M. Wenklara, Kraków 2007, s. 101-150;
• Kampania wyborcza i wybory do Sejmu Ustawodawczego 19 stycznia 1947, wybór, wstęp i oprac. J. Wrona, Warszawa 1999, s. 5-246.
• M. Kallas, A. Lityński, Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000, s. 67-72;
• K. Siemaszko, Przestępstwo rozpowszechnianie fałszywych wiadomości, tzw. szeptanka (art. 22 małego kodeksu karnego), w orzecznictwie Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1946-1950, [w:] Studia z dziejów państwa i prawa polskiego XIV, Kraków-Lublin-Łódź 2011, s. 275-276.
• A. Maryniarczyk, Dobro, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 2, Lublin 2001, s. 614.
• J. Rawls, Teoria sprawiedliwości, Warszawa 1994, s. 13.
• S. Kowalczyk, Marksizm, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, Lublin 2005, s. 856.
• W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 3, Warszawa 1981, s. 257-258.
• R.T. Ptaszek, Marks, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, s. 853.
• K. Marks, Tezy o Feuerbachu, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła wybrane, t. 2, Warszawa 1949, s. 384.
• J. Tischner, Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, Kraków 1992, s. 150.
• M.A. Krąpiec, Poznanie (istniejących rzeczy), [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 8, Lublin 2007, s. 399.
• P. Moskal, Mistyka, [w:] Powszechna encyklopedia filozofia, t. 7, Lublin 2006, s. 276-279.
• K. Marks, Przyczynek do hytyki heglowskiej filozofii prawa. Wstęp, [w:] K. Marks, F. Engels, Wybrane pisma filozoficzne 1844-1846, Warszawa 1949, s. 14.
• P. Jaroszyński, Propaganda, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 8, s. 506-508.
• W. Granat, likwidacja monopolistycznej pozycji partii komunistycznych, Lublin 1992, s. 14.
• G.L. Seidler,H. Groszyk, J. Malarczyk, Wstęp do teorii państwa i prawa. Lublin 1982, s. 15.
• K.R. Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 2, Warszawa 1993, s. 89.
• L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, t. 3, Warszawa 2009, s. 521.
• L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, t. 1, Warszawa 2009, s. 366.
• L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, t. 3, Warszawa 2009, s. 521
• B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010, s. 386-388.
• A. Lityński, Historia prawa Polski Lądowej, wyd. 4, Warszawa 2010, s. 116.
• K. Szwagrzyk, Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy w Polsce 1944-1956, Kraków-Wrocław2005, s. 84.
• A. Rzepiński, Sądownictwo w Polsce Ludowej, Warszawa 1989, s. 8.
• A. Ajnenkiel, Polskie Konstytucje, Warszawa 1991, s. 430.
• A. Bereza, Sąd Najwyższy w latach 1945-1962.Organizacja i działalność, Warszawa 2012, s. 310-311.
• W. Barcikowski, W kręgu prawa i polityki, Katowice 1988, s. 175, 245-246.
• Arystoteles, Etyka Nikomachejska, Księga pierwsza, 1094 a.
• A. Grześkowiak, Odpowiedzialność kama za zbrodnie komunistyczne według polskiego prawa karnego, [w:] Gaudiiim in litteris est. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Genowefie Rejman z okazji osiemdziesiątych urodzin, pod. red. L. Gardockiego, M. Królikowskiego, A. Walczak-Żochowskiej, Warszawa 2005, s. 93.
• W. Dziedziak, Słuszność w prawie i prawa człowieka, [w: ] Praktyka ochrony prawa człowieka, red. K. Machowicz, t. 1, Lublin 2012, s. 32-34.
• K. Motyka, Prawa człowieka. Wprowadzenie. Wybór źródeł, Lublin 2001, s. 34-35.
• A. Grzegorczyk, Pojęcie godności jako element poznawczej regulacji ludzkiego zachowania, "Studia Filozoficzne" 1983, nr 8-9, s. 59, 70-72.
• Polskie prawo konstytucyjne, pod. red. W. Skrzydly, Lublin 1997, s. 179.
• A. Burda, Polskie prawo państwowe, Warszawa 1978, s. 377.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2014.61.1.53