Zróżnicowanie ścieżek transformacji krajów Europy Środkowo-Wschodniej z perspektywy współczesnych teorii ekonomicznych

• Autorzy: Joanna Dzionek-Kozłowska

Warianty tytułu

Diversity of Transition Paths in Central and Eastern Europe in Light of Contemporary Economic Theories

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zainicjowany ponad ćwierć wieku temu proces transformacji ustrojowej krajów byłego bloku wschodniego miał charakter bezprecedensowy. Wyjaśnienie jego wymiaru ekonomicznego - możliwych i ostatecznie obieranych dróg przejścia od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do gospodarki rynkowej - już przez samą tę bezprecedensowość, ale i niezwykłą złożoność stanowiło i wciąż stanowi wyzwanie dla nauk ekonomicznych. Celem artykułu jest ocena, w jakiej mierze współczesna ekonomia poradziła sobie z tym wyzwaniem i próba uzasadnienia tezy, iż przy objaśnianiu zróżnicowanych trajektorii rozwojowych krajów transformacji i tłumaczeniu przyczyn osiąganych na tym polu sukcesów (lub ich braku) zdecydowanie bardziej adekwatne okazały się koncepcje stworzone przez reprezentantów szkół leżących na obrzeżach lub poza głównym nurtem badań ekonomicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

The process of systemic transformation in the countries of the former Eastern Bloc, spearheaded about a quarter of a century ago, was unprecedented in the economic history of the world. Its economic dimension - the available, and ultimately chosen, paths of transition from socialism to market economy - has challenged economic sciences. The challenge has been all the greater not only because of the novelty of the phenomenon, but also because of its unusual complexity. The paper aims to assess to what extent contemporary economics has succeeded in responding to this challenge and to prove that the concepts proposed by the representatives of schools from the margin of, or beyond, the mainstream economics turn out to be significantly more appropriate for explaining the diversity of transformation paths and elucidating the reasons behind the achievements (or lack thereof) of some countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Ekonomia instytucjonalna; Teoria ewolucyjna w ekonomii

EN

Political and systemic transformations; Institutional economics; Evolutionary theory in economics

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (73)
• Strony: 14--26

Twórcy

autor

Joanna Dzionek-Kozłowska

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Acemoglu D., Robinson J. A. 2013 Why Nations Fail.. The Origins of Power, Prosperity and Poverty, Crown Publishers, London (wyd. polskie: Dlaczego narody przegrywają. Źródła władzy, pomyślności i ubóstwa, tłum. J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2014).
• Arthur B. 1989 Competing Technologies, Increasing Returns, and Lock-In by Historical Small Events, "Economic Journal", no. 1.
• Aspromourgos T. 1986 On the Origin of the Term Neoclassical, "Cambridge Journal of Economics", vol. 10, no. 30.
• Colander D. C. 2000 The Death of Neoclassical Economics, "Journal of the History of Economic Thought", vol. 22, no. 2.
• David P. 1985 Clio and the Economics of QWERTY, "American Economic Review", vol. 75, no. 2.
• Dzionek-Kozłowska J. 2009 Transformacja ustrojowa z perspektywy koncepcji path dependence, "Ekonomia", vol. 3.
• Dzionek-Kozłowska J. 2010 Rynek versus państwo w świetle dyskusji o path dependence, "Ekonomia i Prawo", vol. 6.
• Galbraith J. K. 1990 The Rush to Capitalism, "The New York Review of Books", 25th October.
• Godłów-Legiędź J. 1989 Z historii sporu o racjonalność gospodarki socjalistycznej, "Ekonomista", nr 5-6.
• Godłów-Legiędź J. 2010 Współczesna ekonomia. Ku nowemu paradygmatowi?, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
• Hodgson G.M. 2007 Evolutionary and Institutional Economics as the New Mainstream?, "Evolutionary and Institutional Economic Review", vol. 4, no. 1.
• Huntington S. 2008 Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa.
• Hurwicz L. 1973 The design of mechanisms for resource allocation, "American Economic Review", vol. 63, no. 2.
• Hurwicz L. 1979 Socialism and Incentives: Developing a Framework, "Journal of Comparative Economics", vol. 3, no. 3.
• Kostro K. 2001 Hayek kontra socjalizm. Debata socjalistyczna a rozwój teorii społeczno-ekonomicznych Friedricha Augusta von Hayeka, "DiG", Warszawa.
• Kyriazis N.C., Zouboulakis M.S. 2005 Modeling institutional change in transition economies, "Communist and Post-Communist Studies", vol. 38, no. 1.
• Landes D. S. 1998 The Wealth and Poverty of Nations: Why Some Are So Rich and Some So Poor, W. W. Norton, New York (wyd. polskie: 2000 Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, tłum. H. Jankowska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa).
• Lazear, E.P. 2000 Economic Impeńalism, "Quarterly Journal of Economics", vol. 115, no. 1.
• Legiędź T. 2013 Nowa ekonomia instytucjonalna a zmiany paradygmatu rozwoju gospodarczego, "Ekonomia", nr 4.
• Liebowitz S. J., Margolis S.E. 1990 The Fable of the Keys, "Journal of Law and Economics", vol. 33, no. 1.
• Liebowitz S. J., Margolis S.E. 1995 Path Dependence, Lock-In, and History, "Journal of Law, Economics and Organization", vol. 11, no. 1.
• Maślak E. 2000 Paradygmat ekonomii ewolucyjnej, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2.
• Matera R. 2014 Studia nad bogactwem i ubóstwem narodów na przełomie mileniów - wkład Darona Acemoglu i Jamesa A. Robinsona, "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny", vol. 76, nr 1.
• Nelson R. R., Winter S. G. 1982 An Evolutionary Theory of Economic Change, W. W. Norton, Cambridge, MA, London.
• North D. C. 1990 Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge.
• North D. C. 1991 Institutions, "Journal of Economic Perspectives", vol. 5, no. 1.
• North D. C. 2010 Understanding the Process of Institutional Change, Princeton University Press, Princeton.
• Olson M. 1982 The Rise and Decline of Nations: Economic Growth, Stagflation, and Social Rigidities, Yale University Press, New Haven, London.
• Olson M. 1992 The Hidden Path to a Successful Economy, [in:] The Emergence of Market Economies in Eastern Europe, C. Clague, G. C. Rausser (eds.), Blackwell, Cambridge.
• Puffert D. J. 2004 Path Dependence, Network Form and Technological Change, [in:] History Matters: Essays on Economic Growth, Technology and Demographic Change, W. Sundstrom, T. Guinnane, W. Whatley (eds.), Stanford University Press, Stanford.
• Snowdon B., Vane H., Wynarczyk P. 1998 Współczesne nurty teorii makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Snowdon B., Vane H. 2005 Modern macroeconomics. Its origins, development and current state, E. Elgar, Cheltenham UK, Northampton MA.
• Teoria wyboru publicznego. Główne nurty i zastosowania, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wilkin J. 1995 Jaki kapitalizm, jaka Polska?, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wilkin J. 2012 Teoria wyboru publicznego - homo oeconomicus w sferze polityki, [w:] Teoria wyboru publicznego. Główne nurty i zastosowania, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Williamson J. 1990 What Washington Means by Policy Reform, [in:] Latin American Adjustment: How Much Has Happened? , J. Williamson (ed.), Institute for International Economics, Washington.
• Williamson J. 2005 The Strange History of the Washington Consensus, "Journal of Post-Keynesians Economics", vol. 27, no. 2.
• Winiecki J. 2004 Determinants of Catching up or Falling Behind. Interaction of Formal and Informal Institutions, "Post-Communies Economies", vol. 16, no. 2.
• Winiecki J. 2012 Transformacja postkomunistyczna. Studium przypadku zmian instytucjonalnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
• Zukowski R. 2005 Routes out of Socialism as Path-Dependent Process: Central Europe's Experiences and Lessons for Cuba, "Cuba in Transition", vol. 15.
• Zweynert J., Goldschmidt N. 2006 The Two Transitions in Central and Eastern Europe, "Journal of Economic Issues", vol. 15, no. 4.

Identyfikatory

DOI

10.15290/ose.2015.01.73.02