Rola Kaukazu w międzynarodowej polityce energetycznej

• Autorzy: Krzysztof Kozłowski

Warianty tytułu

Caucasus in International Energy Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polityka energetyczna na Kaukazie jest funkcją polityki energetycznej w regionie poradzieckiej Azji Centralnej . Republiki Środkowej Azji dysponują bogatymi zasobami ropy naftowej i gazu ziemnego. Z kolei Kaukaz stanowi dogodną trasę ich przesyłu do Europy z pominięciem Rosji. Uwarunkowania geopolityczne przeobraziły te podmioty w instrumenty gry politycznej głównych graczy w Wielkiej Grze na Kaukazie i w Azji Środkowej: Rosji, Stanów Zjednoczonych Ameryki i Chin. Dla Federacji Rosyjskiej utrzymanie hegemonii na polu surowców energetycznych stanowi możliwość rozszerzenia własnych wpływów w regionie, jak również na rynku paliwowym i gazowym w Europie . Priorytetem USA jest dążenie do ograniczenia wpływów Rosji, a poniekąd również Iranu, w sektorze energetycznym . Z kolei wzrost gospodarczy Chin generuje rosnący popyt na energię, stąd też złoża surowców energetycznych w nowo powstałych, sąsiadujących z ChRL państwach poradzieckich w naturalny sposób zaczęły przyciągać uwagę polityków w Pekinie. (fragment tekstu)

EN

The Caucasus is the only corridor for the export of Central Asian oil and natural gas to the rest of the World not entirely controlled by Russia. After 1991 the region became a theatre for clashes between the political interests of the West (mainly US interested in deconstruction of the Russian hegemony in the region) and the Russian Federation (interested in blocking all but own routes of export of oil and gas). Thus one may distinguish two vectors of political interests in Caucasus pipeline geopolitics: Russian from North to the South of the region and American from East to the West. The situation has started to change as China slowly develops a third vector of oil and gas export from Central Asia directly to Xinjiang. The changes in pipeline geopolitics in Central Asia caused by China may influence the Caucasus situation in the future more than contemporary Russian-US competition. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo energetyczne; Polityka międzynarodowa; Geopolityka; Bezpieczeństwo; Bezpieczeństwo międzynarodowe; Polityka energetyczna

EN

Energy security; International politics; Geopolitics; Security; International security; Energy policy

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2012
• Numer: R. 10, z. 2 Kaukaz - kultura, społeczeństwo, polityka
• Strony: 39--57

Twórcy

autor

Krzysztof Kozłowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• K. Kozłowski, Kolory rewolucji, Warszawa 2012, s. 107 i nast.
• K. Kozłowski, Iluzje rewolucji: rewolucja róż, rewolucja pomarańczowa, rewolucja tulipanów, Warszawa 2011, s. 168 i nast.
• Z. Luo, Meiguo zai Zhongya - Lihai diqu de nengyuan zhengce pingxi [Analiza polityki amerykańskiej w rejonie Azji Centralnej i Morza Kaspijskiego], "Meiguo Yanjiu", 19, 2 (2005), s. 116.
• L. Zheng, J. Zhao, Lengzhan hou Meiguo nengyuan zhan tiange ji zai lihai diqu de nengyuan waijiao [Pozimnowojenna strategia wojskowa i dyplomacja amerykańska w rejonie Morza Kaspijskiego], "Guoji Shiyou Jingji", 9, 10 (2001), s. 1-12.
• A. Rasizade, The Mythology of the Munificient Caspian Bonanza and Its Cocominat Pipeline Geopolitics, "Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East", t. 20, 2000, nr 1-2, s. 138-152.
• X. Liu, China's Energy Security and Its Grand Strategy, The Stanley Foundation, Policy Analysis Brief 2006, http://www.stanleyfoundation. org/publications/pab/pab06chinasenergy.pdf (02.06.2011).
• T. L. Karl, Crude Calculations: OPEC Lessons for the Caspian Region, [w:] R. Ebel, R. Menon (eds.), Energy and Conflict in Central Asia and Caucasus, Lanham 2000, s. 49.
• A. Cohen, US Interests in Central Asia, Testimony before the Subcommittee of Asia and the Pacific / House International Relations Committee - the United States House of Representatives, 17.03.1999, http://www. heritage.org/Research/Testimony/US-Interests-in-Central-Asia (03.02.2011).
• BP, Statistical Review of World Energy 2005, http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/ globalbp_uk_english/publications/energy_reviews_2005/STAGING/local_assets/downloads/ pdf/statistical_review_of_world_energy_full_report_2005.pdf (28.01.2011), s. 4.
• P. S. Goodman, Big Shift in China's Oil Policy, "The Washington Post", 15.07.2005.
• M. B. Olcott, Central Asia's New States: Independence, Foreign Policy and Regional Security, Waszyngton 1996, s. 147.
• E. Wyciszkiewicz, Rosyjska polityka energetyczna w basenie Morza Kaspijskiego, [w:] E. Wyciszkiewicz (red.), Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, Warszawa 2008, s. 139 i nast.
• K. Strachota, Kaukaz Południowy i Azja Centralna po wojnie rosyjsko-gruzińskiej - konsekwencje geopolityczne, "Komentarze OSW", nr 10, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2008-09-25/kaukaz-poludniowy- i-azja-centralna-po-wojnie-rosyjsko-gruzinski (28.09.2009).
• J. Kozera, Rosyjska dwururka, "Obserwator. Biuletyn Biura Bezpieczeństwa Narodowego", 2008, nr 1 (1), s. 53 i nast.
• K. Malak, Kaukaski wymiar polityki zagranicznej Rosji w okresie prezydentury Putina, [w]: A. Stępień- Kuczyńska, S. Bieleń (red.), Rosja w okresie prezydentury Władimira Putina, Łódź-Warszawa- Toruń 2008, s. 151 i nast.
• A. N. Kameskij, Армения, [w:] A. C. Bułatow (red.), Экономика России и других посоветских стран, Москва 2005, s. 291-292.
• S. Talbot, A Farewell to Flashman: American Policy in the Caucasus and Central Asia, SAIS Address, Johns Hopkins University, 21.07.1997, http://findarticles.com/p/articles/mi_m1584/is_n6_v8/ ai_19715181/ (18.04.2011).
• S. Blank, Russia and China in Central Asia, [w:] S. Blank, A. Z. Rubinstein (eds.), Imperial Decline: Russia's Changing Role in Asia, Durham 1997, s. 41.
• A. S. Becker, Russia and Caspian Oil: Moscow Loses Control, Santa Monica, CA 1998, s. 20 i nast.
• S. Blank, The United States and Central Asia, [w:] R. Allison, L. Jonson (eds.), Central Asian Security: The New International Context, London 2001, s. 136-137.
• S. Sestanovich, US Policy towards Russia, Statement before the Senate Foreign Relations Committee Subcommittee on European Affairs, 20.05.1998, http://russia.shaps.hawaii.edu/fp/us/980520_sestan_russia.html (01.05.2007).
• S. Kinzer, Oil Companies Delay Decision on Caspian Pipeline, "New York Times", 14.11.1998.
• K. Kozłowski, Państwo Środka a Nowy Jedwabny Szlak. Polityka ChRL wobec poradzieckiej Azji Centralnej i Xinjiang, Toruń 2011, s. 139-157.
• A. Łoskot, Bezpieczeństwo dostaw rosyjskiego gazu do UE - kwestia połączeń infrastrukturalnych, OSW, "Punkt Widzenia", Warszawa 2005.
• E. Wishnick, Russia, China and the United States in Central Asia: Prospects for Great Power Competition and Cooperation in the Shadow of the Georgian Crisis, 2009, s. 18.
• M. Falkowski, Polityka Rosji na Kaukazie Południowym i w Azji Centralnej, "Prace OSW", Warszawa 2006, nr 23, s. 17.
• M. Kudava, C. Craft, Developing Nonproliferation Export Controls in Georgia in the Context of the Emerging Eurasian Transportation Corridor, [w:] G. K. Bertsch, C. Craft, S. A. Jones, M. Beck (eds.), Crossroads and Conflict: Security and Foreign Policy in the Caucasus and Central Asia, New York 2000, s. 208.
• A. Tarock, The Politics of the Pipeline: The Iran and Afghanistan Conflict, "Third World Quarterly", vol. 20, 1999, no. 4, s. 81.
• L. Jonson, Russia and Central Asia, [w:] R. Allison, L. Jonson (eds.), Central Asian Security: The New International Context, London 2001, s. 100-104.
• H. Zhao, Zhongya xingshi bianhua yu 'Shanghai hezuo zushi' [Szanghajska Organizacja Współpracy i zmiany w sytuacji Centralnej Azji], "Dongou Zhongya Yanjiu", 6 (2002), s. 55.
• People's Daily Overseas Edition, China's Onshore Oil Development Eyes Multinational Development, 24.02.1996.
• P. Andrews- Speed, Energy Policy and Regulation in China, 2004, s. 64.
• W. Kang, China's Energy Interests and Quest for Energy Security, [w:] E. Van Wie Davis, R. Azizian (eds.), Islam, Oil and Geopolitics: Central Asia After September 11, Lanham 2007, s. 141.
• On Sino-Kazakhstan's Bright Future Trade, Xinhua, 27.03.2000.
• M. Lelyveld, Kazakhstan: Pipeline Projects to China Become Pipe Dreams, RFE/RL, 08.07.1999, http://www.rferl.org/content/article/1091703.html (31.05.2011).
• 'Text' of Hu Jintao-Nazarbaev Joint Declaration on Cooperation, Xinhua, 03.06.2003.
• H. Zhao, Central Asia in China's Diplomacy, [w:] E. Rumer, D. Trenin, H. Zhao (eds.), Central Asia: Views from Washington, Moscow and Beijing, Armonk, NY 2007, s. 145.
• J. Helmer, Dances with Bears: Oil to China is a Race against Time, "Asia Times", 25.10.2002, http:// www.atimes.com/atimes/Central_Asia/DJ25Ag01.html (19.08.1009)
• W. Kang, I. Storey, Energy Security in China's Capitalist Transition: Import Dependence, Oil Diplomacy, and Security Imperatives, [w:] C. A. McNally (ed.), China's Emergent Political Economy: Capitalism in the Dragon's Lair, London-New York 2008, s. 190-208.
• H. H. Karrar, The New Silk Road Diplomacy, Toronto 2009, s. 174.
• B. Markus, China Fears over Siberia Pipeline, BBC News, 24.02.2004, http://newsvote.bbc.co.uk/ mpapps/pagetools/print/news.bbc.co.uk/2/hi/business/3516129.html (29.09.2005).
• A. Górska, W. Konończuk, Rosyjsko-ukraińska wojna gazowa, OSW, "Tydzień na Wschodzie", 07.01.2009, http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2009-01-07/rosyjskoukrainska- wojna-gazowa (08.01.2009).
• A. Jarosiewicz, K. Strachota, Nowa Wielka Gra - przesilenie?, "Komentarze OSW", 2009, nr 26.
• M. Laurelle, Russia Facing China and India in Central Asia: Cooperation, Competition and Hesitations, [w:] T. N. Marketos (ed.), China's Energy Geopolitics: The Shanghai Cooperation Organization and Central Asia, New York 2008, s. 22.
• E. Shadrina, Russia's Foreign Energy Policy: Norms, Ideas and Driving Dynamics, Pan-European Institute, 2010, nr 18, http://www.tse.fi/FI/yksikot/erillislaitokset/pei/Documents/Julkaisut/Shadrina_ final_netti.pdf (18.01.2001), s. 164-167.
• M. Falkowski, A. Jarosiewicz, Wielka gra wokół Turkmenistanu, OSW, "Punkt Widzenia", Warszawa 2008.