Główne konsekwencje II wojny światowej dla warunków mieszkaniowych w Polsce

• Autorzy: Iwona Piwońska

Warianty tytułu

The Main Consequences of the World War II for Housing Conditions in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mieszkanie jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Punktem, który określa jego położenie w otaczającej go rzeczywistości. Działania wojenne w dużym stopniu pozbawiły mieszkańców Polski przestrzeni tak potrzebnej dla ich prawidłowego funkcjonowania. Celem prezentowanego artykułu jest przedstawienie konsekwencji II wojny światowej dla sytuacji mieszkaniowej w Polsce i tego, w jaki sposób wpłynęła ona na kondycję etyczną Polaków. Trudne powojenne warunki mieszkaniowe pogłębiała nieudolność, a niekiedy i zła wola władz lokalnych. W artykule zwrócono także uwagę na podstawowe przeobrażania demograficzne lat powojennych, wysiedlanie Niemców oraz zmiany wywołane Holokaustem. Analizę tematu przygotowano na podstawie literatury przedmiotu, jak również wyników kwerendy archiwalnej przeprowadzonej w wybranych zespołach Archiwum Akt Nowych w Warszawie.(abstrakt oryginalny)

EN

Having a shelter or a home is one of the most important and subsistent human needs: the point that determines one's position in the surrounding reality. Hostilities largely deprived the residents of Polish space so needed for their proper functioning. The aim of the this article is to present the consequences of the Second World War for the housing situation in Poland and how it affected the condition of ethical Poles. Difficult, postwar housing issues were deepened by the incompetence and occasional malice and local authorities. The article also highlights the basic demographic transformation resulting from the postwar expulsion of Germans and changes caused by the Holocaust. The analysis of the topic was based on the literature and the results of archival research carried out in selected teams of Archives of Modern Records in Warsaw.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Demografia; Komunizm; Polityka mieszkaniowa; Majątek gmin żydowskich; Holokaust

EN

Demography; Communism; Housing policy; Property of Jewish community; Holocaust

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 1 (3)
• Strony: 93--119

Twórcy

autor

Iwona Piwońska

• Zakład Badań nad Dziejami Polski po 1945 roku PAN/Instytut Historii

Bibliografia

• Andrzejewski A., 1947, Atlas Ziem Odzyskanych, GUPP, Warszawa.
• Andrzejewski A., 1987, Polityka mieszkaniowa, PWE, wyd. 3 zm., Warszawa.
• Andrzejewski A., 1947, Zagadnienia mieszkaniowe miast Ziem Odzyskanych, Warszawa.
• Andrzejewski A., 1951, Zasoby mieszkaniowe miast w Polsce, Prace Instytutu Budownictwa Mieszkaniowego nr 3, PWT, Warszawa, s. 6-7.
• Banasiak S., 1963, Działalność osadnicza Państwowego Urzędu Repatriacyjnego na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945-1947, Instytut Zachodni, Poznań.
• Bugno-Janik B., Janik M., 2012, Przerwana tożsamość? Gliwice: od miasta do technopolii, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej: Architektura i Urbanistyka, Poznań, z. 25, WPP, Poznań, s. 50-52.
• Drozdowska W., 1946, Obrazki z życia dzieci Warszawy, Opiekun Społeczny, nr 5/6, s. 56-58.
• Dziurzyński P., 1983, Osadnictwo rolne na Ziemiach Odzyskanych, LSW, Warszawa.
• Engelking B., 2014, Czarna godzina. Rzeczy żydowskie oddane na przechowania Polakom, [w:] Grabowski J., Libionka D. (red.), Klucze i kasa. O mieniu żydowskich w Polsce pod okupacją niemiecką we wczesnych latach powojennych 1939-1950, Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN, Warszawa, s. 444-445.
• Fiedor K., 1963, Dolny Śląsk w świetle dokumentów niemieckich z lat 1926-1939, tłum. M. Szyrocki, Ossolineum, Wrocław.
• Fierli I. (red.), 2001, Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa.
• Fułek W., Stinzing-Wojnarowski R., 2007, Kurort w cieniu PRL-u. Sopot 1945-1989, Gdańsk.
• Goryński J., 1973, Mieszkanie wczoraj, dziś i jutro, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Grabowski W., 2009, Raport. Straty ludzkie poniesione przez Polskę w latach 1939-1945, [w:] Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, Materski W., Szarota T. (red.), Warszawa.
• Jarosz D., 2010, Mieszkanie się należy: studium z peerelowskich praktyk społecznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Jarosz D., Miernik G., 2013, Powódź roku 1947. Z badań nad kontekstami klęsk elementarnych w Polsce po II wojnie światowej, Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, t. LXXIII, s. 201-220.
• Jezierski A., Leszczyńska C., 1999, Historia gospodarcza Polski, Wyd. Key Text, Warszawa.
• Kaczorowski M., 1980, Początki odbudowy kraju i stolicy, Warszawa.
• Kersten K., 1993, Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Aneks, Londyn.
• Krzyżanowski Ł., 2014, Chcieliśmy by ten dom nie pozostał w obcych rękach. Sądowa restytucja mienia żydowskiego na przykładzie Radomia i Kalisza 1945-1948, [w:] Grabowski J., Libionka D. (red.), Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką we wczesnych latach powojennych 1939-1950, Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN, Warszawa, s. 639-640.
• Małecka A., 1946, Rejon opiekuńczy ul. Brzeska na Pradze, Opiekun Społeczny, nr 9/10, s. 60.
• Markusz K., 2014, Klucze i kasa, http://www.jewish.org.pl/index.php/he/historia-mainmenu-66/6554 (25.10.2014).
• Ordyłowski M., 1991, Życie codzienne we Wrocławiu 1945-1948, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Osękowski C., 2014, Osadnictwo polskie na poniemieckich ziemiach po drugiej wojnie światowej. Ziemia Lubuska i powiat Gubin, http://www.tranodraonline.net/pl/book/export/html/1654 (30.06.2014).
• Perkowski P., 2013, Gdańsk - miasto od nowa, Wyd. Słowo/Obraz Terytorium, Gdańsk.
• Pietrowicz A., 2005, Ziemia odzyskana nie obiecana, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 9-10.
• Piwońska I., 2013, Wybrane problemy mieszkaniowe w miastach Polski w latach 1950-1956 w świetle akt Ministerstwa Gospodarki Komunalnej, [w:] Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały nr 11, Warszawa, s. 193-208.
• Roszkowski W., 1992, Historia Polski 1914-1990, PWN, Warszawa.
• Różański H., 1988, Śladem wspomnień i dokumentów (1943-1948), PWN, Warszawa.
• A. Sakson 1998, Stosunki Narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Instytut Zachodni, Poznań.
• Skibińska A., 2014, Problemy rewindykacji żydowskich nieruchomości w latach 1944-1950. Zagadnienia ogólne i szczegółowe (na przykładzie Szczebrzeszyna), [w:] Grabowski J., Libionka D. (red.), Klucze i kasa. O mieniu żydowskich w Polsce pod okupacją niemiecką we wczesnych latach powojennych 1939-1950, Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN, Warszawa, s. 530.
• Skrzypczak W., 1997, Geografia ekonomiczna, EFEKT, Warszawa.
• Stola D., 2010, Kraj bez wyjścia, IPN, Warszawa.
• Szarota T., 1969, Osadnictwo miejsce na Dolnym Śląsku w latach 1945-1948, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• Szarota T., Dziurzyński P., 1965, Osadnictwo na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945-1947, Kwartalnik Historyczny, z. 3, s. 652.
• Zaremba M., 2012, Wielka trwoga. Polska 1944-1947. Ludowa reakcja na kryzys, Wyd. Znak, Warszawa.
• Archiwum Akt Nowych.
• Ministerstwo Administracji Publicznej.
• Ministerstwo Budownictwa Miast i Osiedli.
• Ministerstwo Gospodarki Komunalnej.
• Ministerstwo Kontroli Państwowej.
• Ministerstwo Odbudowy.
• Ministerstwo Ziem Odzyskanych.
• Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym.

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2015.1.07