Gospodarcza niepewność według Johna R. Commonsa

• Autorzy: Beata Woźniak-Jęchorek

Warianty tytułu

Economic insecurity according to John R. Commons

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ekonomia głównego nurtu rozumiana przez pryzmat ekonomii neoklasycznej nie zajmuje się w kategoriach teoretycznych wyjaśnieniem wpływu zjawiska gospodarczej niepewności na działania podejmowane przez podmioty ekonomiczne. Włączenie zjawiska ryzyka i niepewności jest bowiem sprzeczne z założeniem racjonalności - podstawową cechą jednostki gospodarującej w ekonomii głównego nurtu. Homo oeconomicus stworzony przez klasyka Johna S. Milla, a nastawiony na maksymalizowanie użyteczności, uniwersalny, racjonalny, pozakulturowy, pasujący do każdego typu społeczeństwa, pozwalający na systematyczne wykorzystanie matematycznego formalizmu nie działa bowiem w świecie, w który wpisuje się niepewność czy niemierzalne ryzyko.(fragment tekstu)

EN

The article presents the concept of economic insecurity developed by John R. Commons, which is one of the determinants of activity in the market. Its intellectual background was based on the original (traditional or historical) institutional economics. This school of economics aspires to create an alternative to mainstream economics defined in terms of the neoclassical tradition. Economic insecurity or its opposite, economic security, can be explained by stressing the strategic role played by the present expectations of the stability of collective action guaranteeing everybody a share of the social output. Economic insecurity is also, to a large extent, a problem of confidence in the future. In the capitalist system, especially in times of economic crises, the action of the economic agents is dominated by economic insecurity. The economic analysis should therefore not ignore the broad aspects of motives of the economic action. According to institutional economics these motives go far beyond the rationality postulate, where the economic action is understood as a utilitarian behaviour of utility maximisation (or profit maximisation) under a budget constraint (or cost constraint). The study of economic insecurity involves various concepts, such as those of social relation, transaction, negotiational psychology, rights and duties, opportunities and the concept of futurity. The paper presents the evolution of insecurity and risk concept, the theories of public choice and especially groups of interest and, finally, describes the concept of economic insecurity as an institutionalised process by John R. Commons.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekonomia instytucjonalna; Instytucjonalizm; Niepewność w gospodarce; Teoria wyboru publicznego

EN

Institutional economics; Institutionalism; Uncertainty in the economy; Public choice theory

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 3
• Strony: 175--192

Twórcy

autor

Beata Woźniak-Jęchorek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Almond G., Powell G., Stram K., Dalton R., Comparative Politics (A Theoretical Framework), Longman, New York 2001.
• Arrow K.J., Eseje z teorii ryzyka, PWN, Warszawa, 1979.
• Arytoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D.Gromska, PWN, Warszawa 2007.
• Bazzoli L., L'économie politique de John R.Commons. Essai sur l'insitutionalisme en sciences sociales, L'Harmattan, Paris 1999.
• Chavance B., L'économie institutionnelle, La Découverte, Repères, Paris 2007.
• Chmielewski P., Homo Agens. Instytucjonalizm w naukach ekonomicznych, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2011.
• Clague C., Rausser G.C., (red.), The Emergnec of Market Economies in Eastern Europe, Blackwell, Cambridge 1992.
• Commons J.R. (ed.), Trade unionism and labor problems, Gin and Company, Boston, MA 1921.
• Commons J.R., Institutional Economics, The American Economic Review 1931, vol. 21, no. 4, December.
• Commons J.R., Institutional Economics. Its Place in Political Economy, t. 1, New Brunswick & London: Transaction Publishers 1934/1959/1990.
• Commons J.R., Legal Foundations of Capitalism, Madison, Milwaukee, London: The University of Wisconsin Press 1924/1957/1968.
• Davidson P., Weintraub S., Money as cause and effect, Economic Journal 1973, vol. 83(332), December.
• Friedman M., A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press 1957.
• Furubotn E.G., Richer R., Institutions and Economic Theory. The Contribution of the New Institutional Economics, The University of Michigan Press 2005.
• Gagliardo D., American social insurance, Harper & Brothers, New-York 1949.
• Gislain J.-J., Causalité institutionnelle : la futurité chez J.R.Commons, La futurité est le principe le plus important de l'économie, Economie et Institutions 1, 2002.
• Iwanek M., Wilkin J., Instytucje i instytucjonalizm w ekonomii, Wydawnictwo UW-WNE, Warszawa 1998.
• Keynes J.M, The General Theory of Employment, The Quarterly Journal of Economics 1937, vol. 51, issue 2.
• Keynes J.M., A Treatise on Probability, Macmillan and Co., 1921.
• Klimczak K.M., Ryzyko w teorii ekonomii, Master of Business Administration 2008, nr 6.
• Knight F.H., Risk, Uncertainty and Profit, Schaffner&Marx, Boston 1921.
• Krueger A., The Political of Rent-Seeking Society, American Economic Review 1974, vol. 64.
• Machelski Z., Rubisz L. (red.), Grupy interesu. Teoria i działanie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003.
• Morawski W., Socjologia ekonomiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Morel S., Employment and Economic Insecurity: a Commonsian Perspective, Studies in Social Justice 2009, vol. 3, issue 2.
• Morel S., Institutionnalisme commonsien, citoyenneté et « sécurité économique », Economie et Institutions 2, 2003.
• Neumann J. von, Morgenstern O., Theory of Games and Economic Behavior, 1st ed., Princeton University Press, Princeton 1944.
• North D.C., Institutions, Institutional Change, and Economic Performance, Cambridge University Press, New York 1990.
• Olson M., Logika działania zbiorowego. Dobra publiczne i teoria grup, tłum. S. Szymański, Scholar, Warszawa 2012.
• Olson M., The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard Economic Studies, Vol. 124, Harvard University Press, Cambridge 1965, 1971.
• Polaszkiewicz B., Boehlke J., (red.), Ład instytucjonalny w gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2005.
• Ratajczak M. (red.), Współczesne teorie ekonomiczne, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań 2012.
• Ratajczak M., Transformacja ustrojowa w świetle ustaleń i założeń ekonomii instytucjonalnej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2009, z. 2.
• Rudolf S. (red.), Nowa ekonomia instytucjonalna. Aspekty teoretyczne i poznawcze, Wyd. WSEiA im. E. Lipińskiego, Kielce 2005.
• Rutherford M., J.R.Commons's institutional economics, Journal of Economic Issues 1983, vol. 17, no 3.
• Simon H.A., Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization, Free Press, Toronto 1965.
• Stabryła A. (red.), Koncepcje zarządzania współczesnego przedsiębiorstwa, Fundacja UE w Krakowie, Kraków 2010.
• Tullock G., The Welfare Cost of Tariffs, Monopolies and Theft, Western Economic Journal 1967, vol. 5, no 3, June.
• Voos P.B. (eds.), Industrial Relations Research Association Series, Proceedings of the Fiftieth Annual Meeting, WI: IRRA, Madison 1994.
• Weber M., Etyka protestancka i duch kapitalizmu, tłum. D. Lachowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
• Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, tłum. A. Kopacki, P. Dybel, Znak, Kraków 1998.
• Wilkin J. (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Scholar, Warszawa, 2005.
• Williamson O.E., The Economics of Organization: The Transaction Cost Approach, American Journal of Sociology 1981, vol. 87, no. 3.
• Zagóra-Jonszta U. (red.), Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej. Ekonomia instytucjonalna - teoria i praktyka, Wydawnictwo AE w Katowicach, Katowice 2006.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.3.13