Regulacja prawna tranzytu jako formy obrotu towarowego

• Autorzy: Jan Kufel
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nazwa "tranzyt" ma w pewnym sensie charakter międzynarodowy. Brzmi ona podobnie w bardzo wielu językach (np. angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim). Nazwy tej używa się głównie dla oznaczenia przewozu osób lub towarów przez terytorium trzeciego państwa. Nazwa "tranzyt" etymologicznie wywodzi się od słowa łacińskiego "transitus", co oznacza "przejście". Jest ona stosowana również w sferze obrotu towarowego dla oznaczenia przebiegu towaru od jednego podmiotu do drugiego, za pośrednictwem osoby trzeciej. W sferze obrotu towarowego termin "tranzyt" występuje tak w znaczeniu ekonomicznym, jak i prawnym. Tranzyt, jako forma obrotu towarowego, polega na bezpośrednim przemieszczeniu towaru od jego wytwórcy wprost do jego użytkownika, przy czym od strony organizacyjnej uczestniczy w całej tej operacji trzeci podmiot (tzw. tranzytor). Działania tranzytom polegać mogą na wykonywaniu różnych czynności organizacyjnych i prawnych, których głównym celem jest to, by poszukiwany i nabywany przez użytkownika towar dotarł do niego wprost od wytwórcy, z pominięciem składu czy magazynu. W ekonomii używa się też nazwy tranzyt dla określenia najkrótszej drogi przebiegu masy towarowej. Tranzyt oznacza wtedy formę bezpośredniego zbytu wyrobów konsumentowi przez zakład produkcyjny. Tranzyt jako oznaczenie prawnej formy obrotu towarowego polega na zawarciu dwóch różnych (odrębnych) umów między trzema podmiotami (przy czym jeden podmiot występuje w dwóch stosunkach prawnych, a każdy z pozostałych dwóch podmiotów - w jednym stosunku prawnym), których głównym celem jest zobowiązanie się - z reguły - producenta do bezpośredniego dostarczenia towaru nabywcy. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Tranzyt; Obrót towarowy; Regulacje prawne; Organizacja

EN

Transit; Commodity turnover; Legal regulations; Organisation

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1981
• Numer: nr 101 Ekonomiczne i prawne problemy przedsiębiorstwa uspołecznionego
• Strony: 52--66

Twórcy

autor

Jan Kufel

Bibliografia

• Hasło "tranzyt" w Małej Encyklopedii Ekonomicznej, Warszawa 1974.
• K. Bengom, Organizacja i zasady działania centrali zbytu, Warszawa 1969.
• Uchwała nr 1/78 Rady Państwowego Arbitrażu Gospodarczego z dnia 30 marca 1978 r. ustalająca ogólne wytyczne orzecznictwa arbitrażowego w sprawie zasad odpowiedzialności organizatora tranzytu z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy (Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1978, z. 5, poz. 1314).
• Uzasadnienie uchwały nr 1/78 Rady Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1978, z. 5, poz. 1314.
• Z. Zakrzewski, Ekonomika handlu wewnętrznego, Warszawa 1972.
• E. Garbacik, Ekonomika obrotu towarowego i usług, Warszawa 1978.
• T. Urbanek, Efektywność procesów zbytu i zaopatrzenia materiałowego, Warszawa 1970.
• M. Sławińska, Handlowa obsługa przemysłu, Warszawa 1977 (wyd. Instytutu Handlu Wewnętrznego i Usług).
• W. Pyzioł, B. Szydło, Prawna problematyka pośrednictwa w obrocie towarowym między jednostkami gospodarki uspołecznionej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1974, z. 3.
• J. Kufel, Umowa agencyjna, Warszawa 1977.
• B. Umgeltet, Uwagi w sprawie transakcji tranzytowych, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1972, z. 11.
• A. Ohanowicz Glosa do orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej z dnia 20 lipca 1966 r. sygn. BO 6229/66, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1967, z. 5, poz. 123.
• B. Słotwiński, Tranzyt w obrocie towarowym organizacji spółdzielczych. Zagadnienia prawne, Warszawa 1974.
• E. Łętowska, Glosa do orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej z dnia 14 lipca 1969 r., sygn. BO-5526/69, Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych 1970, z. 229.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 października 1969 r., sygn. I PR 246/69, Orzecznictwo Sądu Najwyższego - Izba Cywilna Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1970, z. 7-8, poz. 138.
• E. Łętowska, Recenzja pracy T. Dżondżorowa-Pankowa, Dogoworyt za tranzitna dostawka, Sofia 1977, Państwo i Prawo 1978, z. 5.
• E. Łętowska, O problemie prawnej kwalifikacji sprzedaży w tzw. tranzycie rozliczanym, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1973, z. 7-8.
• J. Górski, J. Trojanek, Glosa do orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej z dnia 13 kwietni 1970 r., Państwo i Prawo 1972, z. 6.
• M.P. nr 36, poz. 218 z 1973 r.