Zrównoważona konsumpcja i produkcja - nierówności w krajach Unii Europejskiej

• Autorzy: Mariola Zalewska

Warianty tytułu

Sustainable Consumption and Production - Inequalities in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Potrzeba integracji wymiarów rozwoju: społecznego, gospodarczego i środowiskowego, przyczyniła się do rozwinięcia koncepcji zrównoważonego rozwoju. W artykule zarysowana jest historia tego procesu. Kraje członkowskie i agendy Unii Europejskiej są aktywne w tworzeniu i realizacji strategii zrównoważonego rozwoju. W pracy przytoczona jest struktura wskaźników zrównoważonego rozwoju monitorowanych przez Eurostat. Bardziej szczegółowo omówiony jest obszar tematyczny Zrównoważonej Konsumpcji i Produkcji. Jest on uważany za jeden z kluczowych. Jest najbardziej liczną grupą wskaźników w bazie danych Eurostat. Następnie przeprowadzona jest analiza korelacji wskaźników tego obszaru z PKB na mieszkańca, dla wszystkich krajów Unii Europejskiej, dla których są dostępne dane w latach 2000-2011 (późniejsze dane dostępne poprzez Eurostat są zbyt fragmentaryczne, żeby mogły być uwzględnione). Najbardziej szczegółowo omówiony jest wiodący wskaźnik omawianego obszaru: produktywność zasobów, zdefiniowana jako stosunek PKB do całkowitego zużycia materiałów. Zademonstrowana jest olbrzymia rozpiętość wartości tego wskaźnika w krajach Unii Europejskiej oraz przytoczone argumenty za związkiem tej rozpiętości ze zróżnicowaniem zamożności poszczególnych krajów. PKB na mieszkańca jest potraktowane jako indykator tej zamożności. W szczególności pokazana jest korelacja między wynikiem analizy skupień (klastryzacji) przeprowadzonej w przestrzeni wszystkich wskaźników zrównoważonego rozwoju (po zastosowaniu redukcji wymiarowości metodą PCA) a wartością PKB. Następnie wykazane jest, że większość wskaźników rozpatrywanego obszaru wykazuje statystycznie istotną korelację z PKB na mieszkańca, natomiast dużo mniejsza liczba wskaźników wykazuje taką korelację między przyrostem danego wskaźnika a przyrostem PKB. Zdaniem autorki jest to jeden z dowodów na brak bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między większością wskaźników i PKB, a obserwowane korelacje wynikają z zależności wzorców konsumpcji i produkcji od poziomu zamożności danego kraju. (abstrakt oryginalny)

EN

A need for an integration of different dimensions of a development: social, economic and environmental, helped to consolidate a concept of sustainable development. In the article the history of that process is sketched. Member states and agendas of the European Union are active in developing and implementing strategies for sustainable development. In the paper the structure of sustainable development indicators monitored by Eurostat is outlined. In more detail thematic area of Sustainable Consumption and Production (SCP) is discussed. It is the most numerous group of indicators in the Eurostat database. It is shown that SCP indicators are correlated with GDP per capita for all countries of the European Union for which data are available for the years 2000-2011 Resource productivity - leading SCP indicator - is discussed in more detail. Huge range of this indicator in the European Union is demonstrated and arguments adduced in favor for to attribution of this span to the diversity of national wealth. The GDP per capita is treated as an indicator of the wealth. In particular, it is shown that result of a cluster analysis carried out in the space of all SCP indicators (after dimensionality reduction by the PCA) are correlated to the level of the GDP per capita. Then it is shown that majority of SCP indicators show statistically significant correlation with the GDP per capita, while a much smaller number of indicators shows correlation between changes of given indicator, and changes of the GDP. According to the author, it is one of the evidence of the absence of a direct causal link between the majority of indicators and the GDP, and the observed correlations arise from the dependence of SCP patterns and the level of wealth of the country. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konsumpcja; Produkcja; Rozwój zrównoważony; Produkt krajowy brutto (PKB); Wskaźniki produktywności; Konsumpcja zrównoważona

EN

Consumption; Production; Sustainable development; Gross domestic product (GDP); Productivity indicators; Sustainable consumption

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2015
• Numer: z. nr 42 Człowiek, ekonomia, system w modernizacji dla zintegrowanego rozwoju
• Strony: 140--151

Twórcy

autor

Mariola Zalewska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Agenda 21, Proceedings of United Nations Conference on Environment & Development, Brazil, Rio De Janerio, UN, 1992.
• Borowska A., 2013, Tendencje we współczesnej konsumpcji w dobie globalizacji i wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju, "Handel Wewnętrzny" t. II, nr 6.
• Borys T. et al., 2008, Raport z realizacji ekspertyzy Analiza istniejących danych statystycznych pod kątem ich użyteczności dla określenia poziomu zrównoważonego rozwoju transportu wraz z propozycją ich rozszerzenia; www.mir.gov.pl/Transport/ Zrownowazony_transport/Dokumenty_i_opracowania/Documents/Analiza_danych _statystycznych_zrownowazony_transport_2008.pdf.
• Deklaracja z Rio 1992, Rio Declaration on Environment and Development, UN Doc. A/CONF.151/26 (vol. I); 31 ILM 874 (1992) http://eisil.org/ index.php? t=link_details &id=416&cat=418.
• Eurostat SCP 2013, Sustainable development - consumption and production, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Sustainable_development_-_consumption_and_production.
• Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/sdi/indicators.
• GUS_2011; Główny Urząd Statystyczny, Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju dla Polski, Katowice.
• Kates R.W. et al., 2001, Sustainability science., Science 292, 641-642.
• KE, 2007, Sustainable development in the European Union - 2007; Monitoring report of the EU sustainable development; Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• KE, 2009, Sustainable development in the European Union - 2009, Monitoring report of the EU sustainable development; Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• KE, 2011, Sustainable development in the European Union - 2011 Monitoring report of the EU sustainable development; Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• KE, 2013, Sustainable development in the European Union - 2013; Monitoring report of the EU sustainable development;Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Kryk B., 2013, Zrównoważona jakość życia a zrównoważona konsumpcja i zachowania ekologiczne polskich konsumentów, "Handel Wewnętrzny" t. II, nr 6.
• Prandecki K., 2013, Długookresowe zmiany konsumpcji a zrównoważony rozwój, "Han-del Wewnętrzny" t. II, nr 6.
• Stec M., 2013,Wielowymiarowa analiza porównawcza zrównoważonego rozwoju krajów Unii Europejskiej, "Wiadomości Statystyczne" nr 3.
• UNEP 2010, ABC of SCP, Clarifying Concepts on Sustainable Consumption and Production, www.unep.org/resourceefficiency/Portals/24147/scp/go/pdf/ ABC_ EGLISH.pdf.
• Zalega T., 2014, Konsumpcja zrównoważona i innowacyjna w zachowaniach konsumenckich mazowieckich gospodarstw domowych, "Handel Wewnętrzny" t. IV, nr 4.
• Zalewska M., 2012, Jakość życia - wybrane koncepcje. Analiza porównawcza wskaźników jakości życia w Polsce i krajach UE, "Problemy Zarządzania" nr 2.
• Zalewska M., 2013, Analiza wybranych wskaźników zdrowia publicznego w świetle strategii zrównoważonego rozwoju w krajach UE, "Problemy Zarządzania" t. 2, nr 1 (41).