Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Języki publikacji
Abstrakty
Artykuł Kultura jako jednolita sfera (Кулътура как целостная среда) autorstwa znanego rosyjskiego historyka i literaturoznawcy Dymitra Lichaczowa został po raz pierwszy opublikowany w czasopiśmie "Nowyj Mir" w 1994 roku. Napisany w publicystycznym tonie, może być odczytywany jako diagnoza stanu kultury rosyjskiej po upadku Związku Radzieckiego. Lichaczow kreśli w nim wizję znakomicie rozwiniętej kultury o wspaniałych tradycjach, która na skutek zaniedbań i niezrozumienia jej istoty przez samych Rosjan znalazła się w stanie kryzysu. Rosyjski historyk zarzuca swoim rodakom nieumiejętność postrzegania kultury w szerokiej perspektywie (poprzez ograniczanie jej do wąskiej grupy zjawisk) oraz traktowanie różnych aspektów kultury jako oddzielnych, niepowiązanych z sobą fenomenów. W efekcie sami Rosjanie nie zdają sobie sprawy z konieczności dbania o - stanowiącą nierozerwalną całość - "sferę kultury", która jest istotnym czynnikiem narodotwórczym. Kolejny zarzut stawiany przez Lichaczowa dotyczy niezrozumienia rzeczywistych źródeł kultury rosyjskiej. Zdaniem historyka kultura rosyjska jest częścią kultury europejskiej. Świadczy o tym wspólnota podstawowych wartości, spośród których za szczególnie ważną należy uznać ogólnoludzkość, uniwersalizm, który - podobnie jak w przypadku kultury europejskiej - charakteryzuje się tolerancją wobec osiągnięć obcych kultur i umiejętnością asymilacji najważniejszych dokonań spoza własnego kręgu kulturowego. Wpływ Wschodu na kulturę rosyjską był - zdaniem Lichaczowa - znikomy i teza o azjatyckości Rosji, głoszona między innymi przez nacjonalistycznie nastawionych eurazjatów, jest fałszywa. Artykuł Lichaczow warto też odczytać w kontekście określonej sytuacji społeczno- -politycznej Rosji początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Upadek ZSRR spowodował intensywne poszukiwania nowej "idei rosyjskiej", wizji rozwoju państwa rosyjskiego w nowej rzeczywistości. Propozycja Lichaczowa dotycząca wyboru, jakiego powinna dokonać jego ojczyzna, ma charakter wyraźnie prozachodni. Podkreślanie europejskości kultury rosyjskiej, jej uniwersalizmu i tolerancyjności oraz - co nie mniej ważne - wyraźny sprzeciw wobec nasilających się tendencji nacjonalistycznych (przykład eurazjatyzmu) świadczy również o okcydental i stycznym nastawieniu samego Lichaczowa. (fragment tekstu)
Słowa kluczowe
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
367--377
Opis fizyczny
Twórcy
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171393559