Znaczenie aktywności fizycznej w prewencji raka piersi

• Autorzy: Anna Siwoń , Paweł Macek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Blisko 70% wszystkich nowotworów złośliwych jest efektem działania szkodliwych czynników związanych ze stylem życia, dietą i warunkami środowiska. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w większości rozwiniętych państw świata, w tym także w Polsce. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym raka piersi jest ekspozycja na hormony jajnika, czyli długość okresu od menarche do ostatniej miesiączki. Protekcyjny wpływ na ryzyko zachorowania na tę chorobę ma aktywność fizyczna. Wysiłek fizyczny obniża poziom estrogenów, przez co redukuje ich kancerogenne działanie na organizm kobiety. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest otyłość. Tkanka tłuszczowa uważana jest dodatkowe źródło estrogenów. Intensywna aktywność fizyczna oraz prawidłowa, niskotłuszczowa dieta umożliwia redukcję tkanki tłuszczowej. Dzięki intensywnej aktywności ruchowej ryzyko zachorowania na raka piersi może zostać zredukowane do niemal 60%. (abstrakt oryginalny)

EN

Nearly 70% of all maligants is the effect of influence of risk factors connected with lifestyle, diet and environmental conditions. Breast cancer is the most freqent women's meligant in most of developed countries of the world including Poland. The major etiological factor is the exposure to ovarian hormones, it means the time from menarche to the last menstruation. Phisical activity has a protective influence on the risk of breast cancer. Physical effort lowers hormonal concentrations and reduces its carcinogenic impact on woman's organism. The other risk factor is an obesity. Adipose tissue is considered to be an additional estrogens' source. Intensive physical activity and proper, low-fat diet help to reduce the adipose tissue. Intensive physical activity might reduce the risk of breast cancer to nearly 60%. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Choroby; Kobieta; Czas wolny; Profilaktyka zdrowotna; Kondycja zdrowotna ludności; Zdrowie; Zachorowalność; Aktywność fizyczna

EN

Illness; Woman; Leisure time; Preventive health care; Health condition of the population; Health; Incidence; Physical activity

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 10 Prace z zakresu nauk społecznych
• Strony: 317--322

Twórcy

autor

Anna Siwoń

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach

autor

Paweł Macek

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach

Bibliografia

• A. Knapik, Znaczenie aktywności ruchowej w profilaktyce zdrowotnej, "Zdrowie Publiczne" 2004, t. 144(3).
• C.J. Caspersen, Physical activity and physical fitness: definitions and distractions for health, "Public Health" 1985 t. 100.
• P. Latikka, E. Pukkala, V. Vihko, Relationship between the risk of breast cancer and physical activity, Sports Med, 1998, 26, 3.
• I. Thune, T. Brenn, E. Lund, M. Gaard, Physical activity and the risk of breast cancer "The New England Journal of Medicine" 1997, 336.
• K. McPherson, C.M. Steel, J.M. Dixon, Breast cancer epidemiology, risk factors and genetics. BMJ 1994.
• J. Pawlęga, Epidemiologia, w: Rak sutka, pod red. J. Jassem, Springer PWN, Warszawa 1998.
• Nowotwory złośliwe w Polsce w 2005 roku, pod red. W. Zatońskiego, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie 2005.
• S. Góźdź, U. Siudowska, S. Czarnecki, Najczęściej występujące nowotwory złośliwe w województwie świętokrzyskim w latach 1988-2004, Biuletyn Informacyjny Świętokrzyskiego Centrum Onkologii 2006.
• M. Mazurkiewicz, Profilaktyka i metody wczesnego rozpoznawania raka gruczołu piersiowego, Medycyna Rodzinna 2000, 2.
• J. Jaśkiewicz, T. Pieńkowski, Rak piersi - rozpoznanie, leczenie, profilaktyka, "Przewodnik Lekarza" 2000, nr 6.
• J. Jassem, Rak sutka - podręcznik dla studentów i lekarzy, Springer PWN, Warszawa 1998.
• Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy, pr. zb. pod red. R. Kordka, VIA MEDICA, Gdańsk 2007.
• T. Ślubowski, M. Ślubowska, Biomarkery w raku piersi, "Współczesna Onkologia" 2007, nr 11, 4.
• E. Senkus-Konefka, Czynniki predykcyjne w leczeniu raka piersi - teraźniejszość i przyszłość. Obecny stan wiedzy przedstawiony na konferencji ASCO 2007, "Współczesna Onkologia" 2007, nr 11, 10.
• L.A. Brinton, Ways that women may possibly reduce their risk of breast cancer, J Natl Cancer Inst 1994, nr 86.
• G.A. Colditz, Epidemiology of breast cancer. Findings from the nurses health study, "Cancer" 1993, nr 71.
• WCRF/AICR 2007, Food, Nutrition, Physical Activity and the Prevention of Cancer - a Global Perspective. Washington D.C. www.dietandcancerreport.org. (2.06.2009).
• C.L. Carpenter, R.K. Ross, A. Paganini-Hill, L. Bernstein: Lifetime exercise activity and breast cancer risk among post-menopausal women, "British Journal of Cancer" 1999, nr 80, 11.
• J. Kruk, Intensity of lifetime physical activity and breast cancer risk among Polish women, "Journal Of Sports Sciences" 2009, nr 27, 5.
• E. Ziółkowska-Łajp, Refleksje w sprawie modelu aktywności ruchowej kobiet po mastektomii, w: Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku, materiały naukowe nr 5 z Konferencji Szczecin 2-3.12.1999, pod red. D. Uniatowskiej, Szczecin 2001.
• G. Jalleh, R.J. Donovan, T. Slevin, C.Y. Lin, Efficacy of breast cancer appeals for promoting physical activity, "Journal Of Cancer Education" 2009, nr 24, 1.
• G. Pasz-Walczak, Zapobieganie, w: Onkologia, pod red. R. Kordek, Via Medica, Gdańsk 2007.